Στόχος μας η ενημέρωση κι ο εμπλουτισμός με φωτογραφικό υλικό και των άλλων Βίων .
Γι' αυτό οποιαδήποτε ηλεκτρονική φωτογραφία που μπορεί να σταλεί μέσω του ηλεκτρονικού μας ταχυδρομείου στη διεύθυνση: apeirotan@syllogosipirotonkozanis.gr είναι χρήσιμη.
Τέλος με την ολοκλήρωση κάθε βίου αναγράφεται και η πηγή άντλησης των στοιχείων.
εισαγωγικό σημείωμα
Εισαγωγικό Σημείωμα
του ειδικού γραμματέα του Συλλόγου Ηπειρωτών Κοζάνης κι επιμελούντος την προσπάθεια ΔΗΜΗΤΡΙΟΥ ΜΙΧ. ΜΑΛΑΜΗ
Δεν υπάρχει γεωγραφικό τμήμα του Ελλαδικού χώρου που να μην έχει ποτιστεί από το αίμα αναρίθμητων μαρτύρων για την ομολογία τους στην ορθόδοξη πίστη.
Δεν υπάρχει γωνιά της πατρίδας μας που να μην έχει βραχεί από δάκρυα μετανοίας , αγάπης και συγχώρησης από πλήθος αγίων στο όνομα της ομοουσίας και αδιαιρέτου Αγίας Τριάδος.
Δεν υπάρχει τέλος ψυχή που να μην επικαλέστηκε έστω και μία φορά το όνομα της Παναγίας μας για συμπαραστάτη και βοηθό σε δύσκολες στιγμές.
Αδιαμφισβήτιμη επίσης πραγματικότητα αποτελεί και το γεγονός, ότι οι χριστιανοί κατά τους αιώνες αγόγγυστα και με χαρά προσέφεραν την ίδια τους τη ζωή ως ανάχωμα είτε απέναντι στην ειδωλολατρία είτε απέναντι στον εξιλαμισμό που επιχειρούσε ο Τούρκος κατακτητής .
Αυτοί , ίσως να είναι μερικοί από τους πολλούς λόγους που συνηγορούν στο ότι η Ελλάδα ταυτίστηκε τόσο πολύ με την Ορθοδοξία.
Από τις προαναγραφόμενες παραδοχές, δεν θα μπορούσε βέβαια να αποτελέσει εξαίρεση και η γη της Ηπείρου.
Ο Σύλλογος Ηπειρωτών Κοζάνης έχοντας ως οδηγό του, τις αρχές και τα ιδανικά των προγόνων μας, στην προσπάθειά του για την διατήρηση και την διάδοση της πολιτιστικής μας κληρονομιάς , επιχειρεί μέσα από τον χώρο της ιστοσελίδας του να παρουσιάσει μία ανθολογία από τους Βίους των Αγίων που είτε κατάγονται από την Ήπειρο , είτε μαρτύρησαν σ' αυτήν.
Με δεδομένη την “φοβία” και την άγνοια για πλοήγηση στους χώρους του διαδικτύου που χαρακτηρίζει τους μεγαλύτερους σε ηλικία συνανθρώπους μας , η προσπάθεια του Συλλόγου μας απευθύνεται κυρίως σε ανθρώπους της μέσης και νεότερης ηλικίας.
Χωρίς να τρέφουμε αυταπάτες, ότι οι νέοι μας θα σπεύσουν να διαβάσουν την ιστοσελίδα μας και να σταθούν στην ενότητα που αφορά τους Βίους των Αγίων, θέλουμε να πιστεύουμε ότι η αξία της πρώτης (αν δεν μας προδίδει η έρευνά μας) ηλεκτρονικής παρουσίασης συγκεντρωτικά των Αγίων της Ηπείρου, ίσως να φανεί χρήσιμη και ωφέλιμη στους συναθρώπους μας σε χρόνο μετεγενέστερο κι άγνωστο σε όλους μας.
Γιατί δεν μπορεί να μείνει κανείς ασυγκίνητος διαβάζοντας τον βίο του Αγίου Ιερομάτρυρα Αστείου, ο οποίος βρήκε μαρτυρικό θάνατο από μέλισσες σταυρωμένος σε σταυρό , αφού προηγουμένως το σώμα του είχε αλοιφθεί με μέλι.
Ούτε μπορεί κανείς να μην αναγνωρίσει την θυσία του Νεομάρτυρα Γεωργίου των Ιωαννίνων όταν πρόσχαρα θυσιάζεται για την πίστη του Χριστού μας αφήνοντας ορφανό το νεογέννητο παιδί του...
Ούτε όταν η Αγία Θεοδώρα της Άρτης πιστή στα χριστιανικά ιδεώδη και στο λόγο του Χριστού, αδιαφορεί για την βασιλική της καταγωγή και περιπλανιέται με το νεογέννητο παιδί της σε κακοτράχαλα μέρη της Άρτας , περιμένοντας υπομονετικά την δικαίωσή της...
Ούτε όταν ο Άγιος Δημήτριος ο εκ Σαμαρίνης έπειτα από πολλά βασανιστήρια χτίζεται ζωντανός μέσα σε τοίχο...
Ούτε... , ούτε... , ούτε ...
Ο τρόπος παρουσίασης των βίων των Αγίων της Ηπείρου έχει σαφώς επηρεασθεί από το αξιόλογο βιβλίο “ΑΓΙΟΙ ΤΗΣ ΗΠΕΙΡΟΥ” του Κωνσταντίνου Hρ. Δεσπότη- Εκδόσεις : Παρακαταθήκη – β΄ έκδοση, Θεσσαλονίκη 2009 , την έγκριση του οποίου λάβαμε τηλεφωνικά .
Σύμφωνα μάλιστα με τον ίδιο τον συγγραφέα, έχουν διατυπωθεί κάποιες ενστάσεις για το αν ένας ή δύο Άγιοι απ' 'οσους αναγράφονται στο βιβλίο του, μαρτύρησαν όντως στην γη της Ηπείρου, μια που οι πληροφορίες είναι κάπως συγκεχυμένες.
Εκείνο που κατά την γνώμη σας ισχύει είναι ότι οι Άγιοι δεν έχουν πατρίδα , ανήκουν στην Ορθοδοξία και σε όλον τον κόσμο. Με αυτό το σκεπτικό ξεπεράσαμε πιο εύκολα τον σκόπελο της "επιστημονικής τεκμηρίωσης" και με οδηγό το ανωτέρω βιβλίο που βρήκαμε στο βιβλιοπωλείο “Καταφυγή Βιβλιοφίλων” της Ιεράς Μητρόπολης Σερβίων και Κοζάνης και την έρευνά μας σε ασφαλούς διαδικτυακούς τόπους αρκετών Ιερών Μητροπόλεων συνεχίσαμε κι ολοκληρώσαμε την προσπάθειά μας.
Η προσπάθειά μας αυτή αισιοδοξούμε να αποτελέσει σπόρο γνώσης , αληθείας κι ενδιαφέροντος , όπως αποτέλεσε και για εμάς το ανωτέρω βιβλίο.
Ως πηγές άντλησης στοιχείων έχουν χρησιμοποιηθεί οι διαδικτυακοί τόποι των:
και το βιβλίο
“ΑΓΙΟΙ ΤΗΣ ΗΠΕΙΡΟΥ” του Κων/νου Ηρ.Δεσπότη-Εκδόσεις Παρακαταθήκη- Θεσσαλονίκη 2009- β΄ έκδοση)
Το φωτογραφικό υλικό προέρχεται από τους ανωτέρω διακτυακούς τόπους καθώς και από τις ιστοσελιδες :
- http://www.dimos-lourou.gr/
όπως κι από το προσωπικό αρχείο του επιμελούντας την έκδοση.
Η αναφορά στους Αγίους γίνεται με αλφαβητική σειρά των τεσσάρων Νομών της Ηπείρου και τελειώνει με τους Αγίους που κατάγονται ή μαρτύρησαν στην πολύπαθη γη της Βορείου Ηπείρου.
Η κρίση της εποχής μας η οποία στην βάση της είναι καθαρά ηθική κι όχι οικονομική όπως κακώς την έχουμε προσδιορίσει , για να ξεπερασθεί χρειάζεται ηθική ανάταση κι επιστροφή στις ρίζες μας.
Ως Σύλλογος Ηπειρωτών , υπηρετώντας πιστά τον πολιτισμό μας με την ευρύτερη έννοια του όρου, μέσα από τις ανθρώπινες αδυναμίες μας θα προσπαθούμε πάντα για το καλύτερο.
ΑΓΙΟΙ ΤΟΥ ΝΟΜΟΥ ΑΡΤΑΣ
Στην ενότητα αυτή περιλαμβάνονται οι Άγιοι
που είτε κατάγονται από την Άρτα είτε μαρτύρησαν σ' αυτήν.
Η ΑΓΙΑ ΘΕΟΔΩΡΑ, ΒΑΣΙΛΙΣΣΑ ΑΡΤΑΣ
Η ΑΓΙΑ ΘΕΟΔΩΡΑ, ΒΑΣΙΛΙΣΣΑ ΑΡΤΗΣ
Η καταγωγή της. Tα πρώτα χρόνια
Υπήρξε γόνος της μεγάλης και επιφανούς βυζαντινής οικογένειας των Πετραλύφα. Πατέρας της ήταν ο Ιωάννης Πετραλύφας, που κατείχε τον τίτλο του Σεβαστοκράτορα και ήταν διοικητής της Θεσσαλίας και της Μακεδονίας. Στα χρόνια αυτά –περί το 1210– γεννήθηκε και η Θεοδώρα. Από τα παιδικά της χρόνια ανατράφηκε «ἐν παιδείᾳ καί νουθεσίᾳ Κυρίου» από τους ενάρετους και ευλαβείς περί τα θεία γονείς της, οι οποίοι με την ορθόδοξη πίστη τους, το ταπεινό τους φρόνημα και τη μεγάλη τους φιλανθρωπία αποτέλεσαν για τη Θεοδώρα δυνατό παράδειγμα προς μίμηση.
Ο πατέρας της πέθανε γρήγορα αφήνοντας τη Θεοδώρα σε μικρή ακόμη ηλικία. Την προστασία της ανέλαβε ο Δούκας της Ηπείρου Θεόδωρος, που στο μεταξύ είχε καταλάβει τη Θεσσαλονίκη και επέκτεινε το κράτος του.
Ο Θεόδωρος πολεμώντας τους Βουλγάρους νικήθηκε και τυφλώθηκε από το βασιλιά τους Ασάν. Ο Ασάν κάλεσε από το Μωριά το νεαρό Μιχαήλ (ανεψιό του Θεόδωρου) ως νόμιμο διάδοχο, για να αναλάβει τη διοίκηση του κράτους που του άφησε ο πατέρας του Μιχαήλ Α΄ Άγγελος Κομνηνός.
Ο Γάμος της
Ο Μιχαήλ πηγαίνοντας για την Άρτα περνά από τα Σέρβια της Κοζάνης, που ήταν τότε ισχυρό φρούριο και σημαντική στρατηγική θέση. Εκεί βλέπει τη νεαρή ήδη Θεοδώρα και εντυπωσιάζεται από την ωραιότητα και την ευγένεια της ψυχής και του σώματός της και θέλει να την παντρευτεί. Έτσι η Θεοδώρα και ο νεαρός Δούκας τελούν το γάμο τους με κάθε μεγαλοπρέπεια στα Σέρβια περί το 1230. Μετά από λίγο καιρό με λαμπρή και μεγάλη συνοδεία έρχονται στην Άρτα, την οποία ο Μιχαήλ κάνει πρωτεύουσα του κράτους του και την οχυρώνει.
Στην Άρτα
Νέα ζωή και νέα πορεία αρχίζει για το νεαρό ζευγάρι στην Άρτα. Ο Μιχαήλ ισχυρή προσωπικότητα, πνεύμα ανήσυχο και φιλόδοξο, αρχίζει να φροντίζει για την εδραίωση και εξάπλωση του κράτους του. Η νεαρή Δούκαινα Θεοδώρα αναδεικνύεται πρώτη κυρία του Δεσποτάτου της Ηπείρου. Στη μεγάλη όμως και ένδοξη αυτή θέση, όπως μας λέγει ο βιογράφος της μοναχός Ιώβ «οὐ παρεσύρη τῇ δόξῃ, οὐχ ἑάλω τῇ νεότητι οὔτε μὴν πρὸς τρυφάς οἶδε κατασπαταλᾶν, ἀλλ΄οὐδὲ τῷ τῆς ἀρχῆς ὄγκῳ ἐπήρθη. Τῷ Θεῷ δὲ μᾶλλον ἔγνω προσκεῖσθαι καί ἀρετῆς ἐπιμελεῖσθαι, σωφρόνως ζῆσαι, ταπεινοφροσύνην ἀσπαζομένη, ἀοργησίαν, ἀγάπην, πραότητα, συμπάθειάν τε καὶ ἐλεημοσύνην, ὡς ἄλλος, οὐδεὶς κατορθοῦσα καὶ τὸν Θεὸν ὁλοψύχως διὰ παντὸς θεραπεύουσα».
Στο καμίνι των θλίψεων
Τίποτε όμως στη ζωή αυτή δεν είναι σταθερό και μόνιμο. Οι ευτυχισμένες στιγμές του ζευγαριού έμελλαν να είναι λίγες. Ο μισόκαλος διάβολος, φθονώντας την ευτυχία και την αρετή της Θεοδώρας, άρχισε να ρίχνει τα φαρμακερά του βέλη εναντίον της «θηλυμανίαις τὸν ἄνδρα καταμαλάξας, πειρασμὸν τῇ μακαρίᾳ ἐγείρει δεινότατον». Ο Μιχαήλ παρασύρεται σε πορνεία και ακολασία από την Αρτηνή αρχόντισσα, Γαγγρινή το όνομα. Αυτή κατορθώνει με μάγια να σκλαβώσει ψυχικά το Μιχαήλ και μίσος άσπονδο να βάλει στην καρδιά του εναντίον της συζύγου του.
Η Θεοδώρα δεν κάμφτηκε, δεν λιγοψύχησε, αλλά τώρα φάνηκε πιο πολύ ο αδαμάντινος χαρακτήρας της και η ακέραια πίστη της. Χωρίς καμιά ανθρώπινη βοήθεια, οπλισμένη όμως με την ελπίδα στο Θεό, εγκαταλείπει τα ανάκτορα. Πέντε χρόνια μαζί με το πρωτότοκο παιδί της το Νικηφόρο (τον γέννησε στην εξορία) ταλαιπωρείται στα κρύα και στους καύσωνες, στην πείνα και στη δίψα. Άγνωστη, πικραμένη και κακοντυμένη περνούσε λόφους και γκρεμούς, αποφεύγοντας τη μανία του άνδρα της. Κι όμως έλαμπε η Θεοδώρα, έλαμπε η αγιότητά της περισσότερο, όπως το χρυσάφι, μέσα στο καμίνι της δοκιμασίας.
Ποτέ δε βγήκε από τα χείλη της τίποτε άπρεπο. Ούτε καταράστηκε κανένα, ούτε βαρυγκόμησε για ο,τιδήποτε. Μόνο προσευχόταν μακρόθυμα και στήριζε όλες της τις ελπίδες στο Θεό. Στη δοκιμασία της αυτή βρήκε λίγη παρηγοριά κοντά στον ιερέα της Πρένηστας. Μια μέρα, που μάζευε λάχανα να φάει αυτή και το μικρό της παιδί, τη συναντά ο ιερέας και στην πολλή του επιμονή να μάθει ποιά είναι, του φανερώνεται και έτσι για λίγο διάστημα βρίσκει προστασία στο σπίτι του.
Η δικαίωση
Η αλήθεια δεν άργησε να φανεί. Οι ευγενείς άρχοντες της Άρτας αγανακτισμένοι από την έκλυτη ζωή του Δούκα και την αλαζονεία της πόρνης Γαγγρινής, τη διώχνουν από τα ανάκτορα. Ο Μιχαήλ δε «ἐν τῷ νῷ γενόμενος ἐνεσείσθη, τὴν μακαρίαν αὖθις ἠγάγετο».
Το μυαλό του βασιλιά ξεσκοτίζεται, βλέπει τη ζωή του, αηδιάζει την αμαρτία και αφού στέλνει έμπιστους ανθρώπους να βρουν τη νόμιμη γυναίκα του, υποδέχεται αυτήν στα ανάκτορα και στη ζωή του με λαμπρότητα, με μετάνοια και αγάπη.
Νέα ζωή ξαναρχίζει με έργα μετάνοιας για το Μιχαήλ και με απόφαση αγιότητας και για τους δύο. Η πόλη λαμπρύνεται με έργα πίστης –ναούς και μοναστήρια –και έργα φιλανθρωπίας για τον αγαπητό λαό της Θεοδώρας. Άλλα τέσσερα παιδιά έρχονται στη ζωή, ο Ιωάννης, ο Δημήτριος (Μιχαήλ), η Ελένη και η Άννα. Όλη η ζωή κυλά μέσα στη χάρη του Θεού.
Στο μοναστήρι
Όταν αργότερα, μετά από σαράντα περίπου χρόνια έγγαμου βίου, ο Δεσπότης Μιχαήλ ο Β΄ «καλῶς καὶ θεοφιλῶς βιώσας» εκοιμήθη εν Κυρίω, «ἡ Θεοδώρα, τὸ τῶν μοναχῶν καὶ αὐτὴ περιβάλλεται σχῆμα. Δέκα περίπου χρόνια ζει ως μοναχή στη Μονή του Αγίου Γεωργίου, που κατά την παράδοση η ίδια ίδρυσε. Εκεί δόθηκε ακόμη πιο πολύ «ψυχῇ τε καὶ σώματι» Σ ᾿Αυτὸν που από μικρή αγάπησε μ᾿ όλη της την καρδία.
Η οσία Κοίμησή της
Και ήρθε το τέλος της ζωής της ή μάλλον η αρχή της αληθινής της ζωής. Η Οσία προγνωρίζει το τέλος της και με δάκρυα παρακαλεί την Κυρία Θεοτόκο και τον μεγαλομάρτυρα Γεώργιο να της δώσουν έξι μήνες παράταση ζωής «πρὸς τὴν τοῦ ναοῦ τελείαν ἀπάρτισιν», όπως και έγινε. Όταν έφθασε η τελευταία ώρα επί της γης, αφού για τελευταία φορά συμβούλεψε τις αδελφές για το πως πρέπει να ζουν και να αγωνίζονται «ἐν ἁγίῳ πνεύματι», «χαίρουσα τὸ πνεῦμα εἰς χεῖρας Θεοῦ παρέθετο» πιθανόν κατά το 1280 σε ηλικία εβδομήντα περίπου ετών. Ετάφη στο νάρθηκα του ναού του Αγίου Γεωργίου (σήμερα Αγίας Θεοδώρας), όπου μέχρι σήμερα βρίσκεται ο σεπτός της τάφος.
Πολλά τα θαύματα της Αγίας από τότε μέχρι σήμερα και μεγάλη η δόξα της «ἐπὶ γῆς καὶ ἐν οὐρανῷ».
Χρονικό Ανακομιδής των ιερών λειψάνων
Στις 20 Μαρτίου του 1873, ημέρα Τρίτη και ώρα 1:30 πρωϊνή, αφού έψαλλαν την παράκληση της Αγίας ο ιερός κλήρος, ο ευσεβής λαός, οι επίτροποι του ναού, οι πρόκριτοι της Άρτας και οι πρόξενοι της Ρωσίας και της ελεύθερης Ελλάδας, με επικεφαλής τον Αρχιμανδρίτη Στέφανο Κλεόμβροτο (ο Μητροπολίτης Σεραφείμ απουσίαζε στην Κωνσταντινούπολη), άνοιξαν τον τάφο και με πολλή ευλάβεια συνέλεξαν τα ιερά και ευωδιάζοντα λείψανα της Οσίας. Τα χαριτόβρυτα λείψανα της Αγίας αναδείχθησαν πηγή πολλών και μεγίστων θαυμάτων μέχρι σήμερα.
Η εορτή της
Μέχρι σήμερα η λαμπρότερη μέρα της πόλης μας είναι η μέρα γιορτής της Αγίας Θεοδώρας, η 11η Μαρτίου. Την Κυριακή μετά των Αγίων Πάντων, εορτάζει κατά παράδοση η μνήμη της Ανακομιδής των λειψάνων της Αγίας.
Όλοι οι Αρτηνοί, αλλά και πολλοί Ηπειρώτες και Ακαρνάνες κατακλύζουν το ναό και την πόλη, για να προσκυνήσουν και να πάρουν τη χάρη και ευλογία της «μακαριωτάτης καὶ ἀοιδίμου» Οσίας μητρός ημών Θεοδώρας.
(Πηγή : ΙΕΡΑ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΣ ΑΡΤΗΣ
ΟΣΙΟΣ ΠΑΡΘΕΝΙΟΣ ΕΠΙΣΚΟΠΟΣ ΡΑΔΟΒΙΣΔΙΟΥ
O ΟΣΙΟΣ ΠΑΡΘΕΝΙΟΣ ΕΠΙΣΚΟΠΟΣ ΡΑΔΟΒΙΣΔΙΟΥ
Η καταγωγή του.Τα πρώτα χρόνια της ζωής του
Ο Άγιος Παρθένιος γεννήθηκε στο χωριό Βατσουνιά του νομού Καρδίτσας στις αρχές του 18ου αιώνα.
Έζησε τα πρώτα χρόνια της ζωής του και ανδρώθηκε σωματικά και ψυχικά στην περιοχή αυτή των Θεσσαλικών Αγράφων.
Οι γονείς του Αγίου απλοί και ταπεινοί άνθρωποι ανάθρεψαν και μετάδωσαν στο γιο τους την πίστη στο Χριστό και την αγάπη στην Πατρίδα. Κοντά τους έμαθε να ζει την απλοϊκή ζωή των ανθρώπων του μόχθου που ζούσαν καλλιεργώντας τη γη και εκτρέφοντας ζώα.
Ο παπάς του χωριού του και αργότερα οι μοναχοί των γύρω μοναστηριών που με ευλάβεια και δίψα ψυχής τα επισκεπτόταν, του έδωσαν τα πρώτα φώτα, τον συνέδεσαν πιο πολύ με την εκκλησία και τον «μύησαν» στην ορθόδοξη πνευματική ζωή.
Η μοναχική του ζωή
Η ζωή των Αγίων της Εκκλησίας μας, το θάρρος και η πίστη των νεομαρτύρων της εποχής του καθώς και η δυνατή παρουσία των δύο μεγάλων αγίων της περιοχής, του Αγίου Βησσαρίωνος και του Αγίου Σεραφείμ Φαναριοφαρσάλων, επιδρούν και στη ζωή του νεαρού Παρθένιου και του εμπνέουν, κάτω από τις φωτισμένες εμπειρίες και νουθεσίες των αγίων μοναχών των Μετεώρων και των γύρω μονών, την επιθυμία και το ζήλο της ολοκληρωτικής αφιερώσεως στο Θεό.
Έτσι ο Παρθένιος γίνεται δόκιμος και αργότερα μοναχός σε μοναστήρι της περιοχής.
Η ζωή του μοναχού εσταυρωμένη, δύσκολη αλλά και ευλογημένη με περίσσιες πνευματικές χάρες.
Ο μοναχός Παρθένιος προκόβει στην πνευματική ζωή και γίνεται φωτεινό παράδειγμα για όλους. Έτσι με τη σύμφωνη γνώμη των πατέρων της μονής ο Παρθένιος χειροτονείται διάκονος και πρεσβύτερος, αναλαμβάνοντας τη διακονία των μυστηρίων του Θεού και απολαμβάνοντας τη χάρη του υψηλού υπουργήματος της Ιερωσύνης.
Στην επισκοπή Ραδοβισδίου
Εκτιμώντας τα προσόντα και την αγία του ζωή η Εκκλησία ανέδειξε τον Παρθένιο σε επίσκοπο Ραδοβισδίου. Ο λύχνος τοποθετήθηκε στη λυχνία κατά τον λόγο του Κυρίου για να φωτίζει όλους του πιστούς και να τους καθοδηγεί στην αρετή και στην αγιότητα.
Η επισκοπή Ραδοβισδίου περιλάμβανε το δυτικό τμήμα της Αργιθέας και το Β.Α. τμήμα του σημερινού νόμου της Άρτας, το Ραδοβύζι (τότε επαρχία Δρυοπίας) και αποτελούνταν από τους Δήμους Ηρακλείας (Κάτω Ραδοβύζι) με κέντρο το Βελεντζικό και Τετραφυλίας (Άνω Ραδοβύζι).
Η επισκοπή Ραδοβισδίου καταργήθηκε το 1830 και η περιοχή της δόθηκε λίγο αργότερα στη Μητρόπολη Άρτας τμήμα της οποίας αποτελεί και σήμερα.
Έδρα της επισκοπής ήταν αρχικά τα Βραγγιανά Αργιθέας και αργότερα το χωριό Βελεντζικό που την εποχή της Τουρκοκρατίας βρισκόταν σε μεγάλη ακμή. Μαρτυρίες αναφέρουν ότι πριν τον χαλασμό του 1854 αριθμούσε γύρω στις 830 οικογένειες και είχε 9 ναούς.
Αναλαμβάνοντας το μέγιστο αυτό αξίωμα της Αρχιερωσύνης ο Άγιος Παρθένιος επιδίδεται τώρα πιο πολύ στη διακονία του Ευαγγελίου και του ποιμνίου του. Νύχτα και μέρα αγωνιζόταν για την πνευματική του προκοπή. Μα πιο πολύ τώρα αγωνιζόταν ο ίδιος να γίνεται πρότυπο αγίας ζωής για όλους . Η αυστηρή νηστεία και η αδιάλειπτη προσευχή ήταν τα πιο αγαπημένα του αθλήματα γιατί γνώριζε καλά ότι με αυτά ‐σύμφωνα με το λόγο του Κυρίου‐ ο άνθρωπος «καθαρίζεται», ανακαινίζεται και φέρνει μέσα στην καρδιά του την ειρήνη και τη γλυκειά παρουσία του Κυρίου. Αγαπούσε το Θεό και αυτή η αγάπη ξεχείλιζε όχι μόνο στους ανθρώπους αλλά και στην κτίση ολόκληρη και ειδικά στα αγαπημένα του ζωντανά «τα ευλογημένα» όπως ο ίδιος συνήθιζε να τα ονομάζει. Αρκετές ώρες της ημέρας περνούσε κοντά στα κοπάδια των αγελαδικών του χωριού. Η παράδοση αναφέρει ότι κατά τους θερινούς μήνες έβγαινε έξω από το χωριό στη θέση Μπέσελο στην οποία περνούσαν τα κοπάδια για να ποτιστούν. Εκεί καθισμένος σ’ ένα ξύλινο κρεβάτι κάτω απ’ τον ίσκιο των ελατιών τα παρακολουθούσε, τα ευλογούσε και προσευχόταν για αυτά τα «ευλογημένα» και τους κατόχους τους.
Ίσως πολλές φορές και ο Άγιος ακόμη να φρόντιζε μόνος του τα ζώα όπως έκανε με χαρά στο διακόνημά του στη μονή της μετανοίας του. Σίγουρα όμως πολλές φορές με την προσευχή και τον αγιασμό θεράπευε πολλά από αυτά. Γι’ αυτό και μετά θάνατον ο Θεός τον τίμησε με το χάρισμα της θαυματουργίας κατά των νοσημάτων των ζώων και των αγελαδικών.
Στο «Μαρτυρικόν» περί του αγίου Παρθενίου του ιστορικού κώδικα της μονής Δουσίκου διασώζεται επίσης ένα άλλο επεισόδιο από τη ζωή του αγίου που δείχνει τη μεγάλη αρετή και φιλανθρωπία του. Κοντά στην Επισκοπή ζούσε ένας πτωχός άνθρωπος που είχε πέντε παιδιά. Είχε ένα χωράφι σε πετρώδες έδαφος που ο ίδιος λόγω ασθένειας δεν μπορούσε να περιποιηθεί για να αποδώσει καρπό και να θρέψει την οικογένειά του. Ο άγιος που γνώριζε τα προβλήματα και τις ανάγκες των παιδιών του, πήγαινε μεσάνυχτα με το φεγγάρι και προσπαθούσε να καθαρίσει το κτήμα βγάζοντας από κει τις πέτρες μεγάλες και μικρές.
Ο ιδιοκτήτης του χωραφιού κατάλαβε ότι κάποιος καθαρίζει το κτήμα και μια νύχτα που παραφύλαξε είδε ότι ήταν ο επίσκοπος Παρθένιος. Ο άγιος «του έκανε δεσμό» να μη μαρτυρήσει σε κανένα το γεγονός και υποσχέθηκε ότι αυτός θα τον βοηθούσε να μεγαλώσει τα παιδιά του.
Το κήρυγμα του Αγίου είχε δυο στόχους: Πρώτα να τονώσει την πίστη των ανθρώπων στο Θεό και να τους κατευθύνει στη βασιλεία Του την Ουράνια και δεύτερο να διαφυλάξει ακέραιη και ανόθευτη την ταυτότητα του βασανισμένου ρωμιού, τον Ελληνισμό δηλ. και την Ορθοδοξία. Γίνεται έτσι ο πνευματικός πατέρας και διδάσκαλος της περιοχής που στηρίζει και δίνει φτερά στις ψυχές των υπόδουλων να δώσουν ‐και όπως πραγματικά το έδωσαν‐ ακόμα και το αίμα τους όταν θα ερχόταν η ώρα του ξεσηκωμού.
Κατά την παράδοση ο Άγιος Κοσμάς ο Αιτωλός περνώντας από την περιοχή αυτή συναντήθηκε με τον Άγιο Παρθένιο (μέχρι σήμερα οι κάτοικοι του χωριού δείχνουν το τόπο της συναντήσεώς τους), συζήτησαν τα μεγάλα προβλήματα των υπόδουλων και μαζί επισκέφθηκαν το μοναστήρι της Ροβέλιστας ένα από τους λαμπρούς πνευματικούς φάρους από τότε μέχρι και σήμερα.
Το τέλος της ζωής του
Η όλη ζωή και παρουσία του Αγίου Παρθενίου δεν άφησε ανενόχλητο τον κατακτητή. Γι’ αυτό και ο Άγιος σύμφωνα με μία παράδοση τιμωρήθηκε, καταδικάστηκε και υπέστη μαρτυρικό θάνατο για να συναριθμηθεί στη χορεία των Οσίων και νέων μαρτύρων Ιεραρχών της Εκκλησίας μας. Σύμφωνα όμως με άλλη παράδοση κοιμήθηκε οσιακώς την 21 Ιουλίου του 1777 και ετάφη πίσω από το Ιερό Βήμα του Επισκοπικού ναού των Αγίων Αναργύρων.
Η ανακομιδή των λειψάνων του
Μετά από 35 περίπου χρόνια οι κάτοικοι του χωριού αποφάσισαν να κάνουν εκταφή του λειψάνου του Αγίου για να ενταφιάσουν ένα από τους διαδόχους του, τον επίσκοπο Καλλίνικο. Έτσι την 21 Ιουλίου του 1810, μια μέρα καλοκαιρινή και πολλή καυστική, άνοιξαν τον τάφο του. Άρρητη ευωδία πλημμύρισε όλο το χωριό και τη γύρω περιοχή και από τον καταγάλανο ουρανό άρχισε να πέφτει λεπτή βροχή. Οι κάτοικοι θεώρησαν το γεγονός αυτό «σημείο» παρά του Θεού και απόδειξη αγιότητας του Αγίου Παρθενίου. Με ευλάβεια περισυνέλεξαν τα άγια λείψανα και τα τοποθέτησαν στην αγία Τράπεζα του ναού των Αγίων Αναργύρων.
Στον ιστορικό κώδικα της μονής Δουσίκου αναφέρεται ότι τα λείψανα μοιράστηκαν σε πολλά μέρη.
Η τιμή του Αγίου
Η κάρα όμως του Αγίου Παρθενίου αποτελεί το κέντρο ευλάβειας και λατρείας των πιστών προς τον άγιο, που από την ημέρα της ανακομιδής του λειψάνου του γιορτάζεται κάθε χρόνο στις 21 Ιουλίου με λαμπρή πανήγυρη.
Τιμάται επίσης ο Άγιος και στη γενέτειρά του το χωριό Βατσουνιά της Καρδίτσας.
Πολλά και ποικίλα είναι τα θαύματα που αναφέρονται στον Άγιο από την επίγεια ζωή του μέχρι και σήμερα και πολλοί είναι οι κάτοικοι όλης της περιοχής μέχρι τα χωριά του Βάλτου οι οποίοι ομολογούν και διακηρύττουν τις θαυματουργίες που επιτελεί η άγια του κάρα και ο αγιασμός του Αγίου.
Όλοι όσοι προστρέχουν με ευλάβεια προς τον Άγιο λαμβάνουν τη χάρη και τη δωρεά του που πλουσιοπάροχα πάντοτε έδινε και δίνει στα πνευματικά του παιδιά και τα «ευλογημένα» ζώα.
Ταῖς τοῦ Ἁγίου Παρθενίου πρεσβείαις Χριστέ ὁ Θεός, ἐλέησον καί σῶσον ἡμᾶς, Ἀμήν.
(Πηγή : ΙΕΡΑ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΣ ΑΡΤΗΣ
ΟΙ ΟΣΙΟΙ ΑΥΤΑΔΕΛΦΟΙ ΘΕΟΧΑΡΗΣ ΚΑΙ ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ
OI ΟΣΙΟΙ ΑΥΤΑΔΕΛΦΟΙ
ΘΕΟΧΑΡΗΣ ΚΑΙ ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ
Η καταγωγή.Τα πρώτα χρόνια της ζωής τους
Οι Όσιοι αυτάδελφοι Θεοχάρης και Απόστολος ήταν παιδιά του ευσεβή ιερέα Γεωργίου Ντούϊα, εφημέριου του Ιερού Ναού της Αγίας Σοφίας Άρτας, και της ενάρετης πρεσβυτέρας Φωτεινής. Ο Θεός τους χάρισε τρεις γιους (ο τρίτος λεγόταν Κωνσταντίνος), τους οποίους ανάθρεψαν «ἐν παιδείᾳ καὶ νουθεσίᾳ Κυρίου».
Ο μεγαλύτερος γιος τους ο Θεοχάρης (γεννήθηκε γύρω στα 1760) διέθετε μεγάλη έφεση για τα γράμματα. Διδάχθηκε την «θύραθεν σοφία» στην περίφημη τότε σχολή της Άρτας, τη σχολή Μανολάκη Καστοριώτη.
Εκεί την εποχή εκείνη δίδασκε ο μεγάλος δάσκαλος και ιεροψάλτης, Δημήτριος Οικονομόπουλος Βενδραμής από το Μεσολλόγι. Στη σχολή διδάσκονταν ο όσιος Θεοχάρης, αλλά ο ίδιος με την αγία του ζωή και τις θεόπνευστες παραινέσεις δίδασκε τους συμμαθητές του, πολλοί από τους οποίους παρακινήθηκαν και έγιναν ιερείς και μοναχοί. Από την ηλικία αυτή φανερώθηκε η δύναμη και η πειθώ του λόγου του Αγίου, αφού έβγαινε φυσικά από μια καρδιά που τη φλόγιζε η αγάπη του Θεού. Τον δε «ἁπλὸ καὶ ἀκέραιον στὴν ψυχὴ» Απόστολο ανέλαβε ο ίδιος ο πατέρας του.
Τα δύο αδέλφια ο Θεοχάρης και ο Απόστολος είχαν ιδιαίτερη έφεση και αγάπη προς την εκκλησιαστική ζωή και με ιδιαίτερη ταπείνωση και επιμέλεια διακονούσαν τον ιερέα‐πατέρα τους στα λειτουργικά του καθήκοντα.
Παράλληλα όλη η οικογένεια ήταν ανεξάντλητη πηγή αγάπης και προσφοράς, υλικής και πνευματικής προς τους συνανθρώπους και τους ενορίτες τους.
Η χαρά των γονιών ήταν μεγάλη για την πρόοδο και την καλλιέργεια των παιδιών τους.
Ο ευλογημένος ιερέας ήθελε ο πρώτος γιος του ο Θεοχάρης να νυμφευθεί πρώτα και μετά να ιερωθεί.
Ο Θεός όμως είχε άλλα αποφασίσει γι’αυτόν. Ο Θεοχάρης είχε ήδη πάρει την απόφαση να ακολουθήσει το αγγελικό πολίτευμα, δηλαδή το δρόμο της ασκήσεως και της μοναχικής πολιτείας και αντέλεγε με πολύ σεβασμό: «επιθυμώ όταν τελειοποιήσω τις σπουδές μου και έλθω στη νόμιμη ηλικία, εκείνο το οποίο η Θεία Πρόνοια με φωτίσει, εκείνο και θα πράξω».
Μαζί με τους γονείς καμάρωνε και ο Μητροπολίτης την πρόοδο των νέων αυτών και προσδοκούσε να λαμπρύνουν την τοπική Εκκλησία με την απόφασή τους να ιερωθούν.
Όταν τελείωσε τις σπουδές του ο Θεοχάρης, η οικογένεια του σεβαστού Ιερέα Γεωργίου Ντούϊα, κατά παραχώρηση Θεού, δοκιμάστηκε. Εκοιμήθησαν εν Κυρίῳ και οι δύο γονείς, ο ιερέας Γεώργιος και η πρεσβυτέρα Φωτεινή. Έφυγαν όμως ειρηνικοί απ΄τον κόσμο αυτό γιατί όσο μπόρεσαν έκαναν το χρέος τους προς τον Θεό και τους συνανθρώπους τους αφήνοντας πίσω στα παιδιά τους μια σημαντική περιουσία και κληρονομιά. Και η περιουσία αυτή, που μπόρεσαν και μετέδωσαν στα παιδιά τους, ήταν η αληθινή και γνήσια πίστη τους, η αγία ζωή τους και η κατά Θεόν πορεία πάνω στις αξίες της πίστεως και της πατρίδας.
Ο Θεοχάρης και ο Απόστολος, σαν μεγαλύτεροι αδελφοί, μετά τον θάνατο των γονέων τους φρόντισαν τον μικρότερο αδελφό τους Κωνσταντίνο. Όταν ανδρώθηκε φρόντισαν να νυμφευθεί. Οι ίδιοι, αφού αποκατέστησαν τον αδελφό τους Κωνσταντίνο στο πατρικό τους σπίτι, αποσύρθηκαν σε ένα μικρό σπιτάκι κοντά στο ναό της Αγίας Σοφίας «απαρνηθέντες τα εγκόσμια».
Όμαιμοι και Ομόσκηνοι
Τα δύο αδέλφια απερίσπαστα πια από τα του κόσμου, ρίχνονται με θάρρος και γενναιότητα σε μεγάλους ασκητικούς αγώνες. Η αδιάλειπτη προσευχή, η μελέτη του λόγου του Θεού, η ολονύκτια στάση, η ψυχοτρόφος νηστεία, η σιωπή και η εγκράτεια, η μετάνοια και η ολόθερμη αγάπη προς τον Θεό ήταν η καθημερινή τους πράξη και ζωή.
Η τροφή τους ήταν λιτή αποτελούμενη από ψωμί και νερό που έπιναν μετά τη δύση του ηλίου. Μερικές φορές έτρωγαν και λίγα φρούτα. Ο πρώτος βιογράφος τους, αρχιμανδρίτης Κωνστάντιος ηγούμενος της Ιεράς Μονής Κάτω Παναγιάς, αναφέρει ότι το ψωμί το έβαζαν σε ένα πήλινο σκεύος με μικρό άνοιγμα (ίσα που να χωρεί το ένα χέρι) για να υπογραμμίσει το λιτόν της τροφής τους. Αλλά και όταν κάποιοι ευσεβείς και ελεήμονες χριστιανοί τους πήγαιναν φαγητά, αυτοί με ευχαρίστηση, ευγένεια και πολλές ευχές τα δέχονταν, όχι για να τα γευτούν οι ίδιοι ‐ούτε κατ΄ελάχιστον‐ αλλά για να ελεήσουν πολλούς συνανθρώπους τους που βρίσκονταν σε ανέχεια και δύσκολη θέση. Μάλιστα για να τους πείσουν να τα πάρουν τους έλεγαν ότι αυτοί έφαγαν αρκετά και αυτά που τους προσφέρουν ήταν τα υπόλοιπα. Φυσικά όλους τους υποχρέωναν να μην αναφέρουν πουθενά την πράξη τους αυτή.
Ενώ δεν είχαν μοναχικό σχήμα και δεν είχαν καρεί μοναχοί έκαναν και τηρούσαν με ακρίβεια τον κανόνα του μεγαλόσχημου μοναχού. Κοινωνούσαν των αχράντων μυστηρίων μία φορά την εβδομάδα και ακολουθούσαν τη ζωή και το παράδειγμα των πατέρων και ασκητών της εποχής τους το πνεύμα των οποίων πέρασε σ΄αυτούς και με τη διδασκαλία του αγίου Κοσμά του Αιτωλού.
Από το μικρό σπιτάκι τους δεν έβγαιναν παρά μόνο όταν είχαν απόλυτη ανάγκη και όταν η αγάπη προς τον πλησίον τους, υποχρέωνε σε διακονία και προσφορά. Έτσι ο Θεοχάρης δίδασκε τα πρώτα γράμματα στα Αρτηνόπουλα στο μικρό και χαριτωμένο εκκλησάκι της Παναγίας της Κασσοπίτρας (Κασσιόπης) μέχρι το 1818. Δεν είναι τυχαίο ότι απ΄αυτόν τον δάσκαλο βγαίνει σπουδαίος μαθητής, ο εθνεγέρτης και αρχηγός της Φιλικής Ετερείας, ο εκ Κομποτίου Νικόλαος Σκουφάς.
Ο Όσιος Θεοχάρης προσέφερε αφιλοκερδώς και ακούραστα τις υπηρεσίες του στην Μητρόπολη Άρτης όταν Αρχιερατικός επίτροπος ήταν ο ηγούμενος της Ιεράς Μονής Θεοτοκίου Βενέδικτος «ο μεγαλοπρεπής και ελεήμων». Ο Βενέδικτος εκτιμώντας την μεγάλη αυτή και αγία προσωπικότητα τον κάλεσε να εργαστεί ως γραμματέας του. Ο Θεοχάρης παρά το φόρτο και τον κόπο της εργασίας αυτής ουδέποτε παραπονέθηκε και αρνήθηκε κάτι, παρά μόνο σε περιπτώσεις διαζυγίου, αφωρισμού και τιμωρίας ιερέα. Η αγία του ψυχή και η συνείδησή του δεν το άντεχε, γι’αυτό προσποιούνταν τον άρρωστο και κατέφευγε στο αγαπητό του κελλί όπου έβρισκε παρηγοριά στην προσευχή του Ιησού και στις πολυάριθμες μετάνοιες.
Ο Βενέδικτος μετά από πολλές παρακλήσεις του Αγίου, κατάλαβε ότι ο Θεοχάρης δεν ήταν γι΄αυτή τη δουλειά και τον απάλλαξε από τα καθήκοντά του δίνοντας το χρόνο όλο για προσευχή και μελέτη του λόγου του Θεού και των αγίων Πατέρων.
Στην ασκητική αυτή πορεία, συνοδοιπόρος και συνασκητής ο άγιος Απόστολος αδελφός κατά σάρκα και πνεύμα του Οσίου Θεοχάρη.
Οι Αυτάδελφοι όσιοι αγάπησαν πλήρως τώρα τον μονήρη βίο. Μόνο ο Απόστολος έβγαινε από το μικρό ασκηταριό που βρίσκονταν στην καρδιά της πόλης για να ψωνίσει τα αναγκαία και να καλλιεργήσει το μικρό αμπέλι τους.
Αναφέρεται επίσης ότι οι άγιοι είχαν δύο στάμνες (πήλινα δοχεία) για νερό. Κατά τη νύκτα πήγαιναν τη μία στάμνα στο πηγάδι που τη γέμιζαν οι γυναίκες την ημέρα. Το βράδυ πήγαινε ένας απ΄αυτούς την έπαιρνε και άφηνε για γέμισμα την άλλη στάμνα. Κι΄αυτό το έκαμαν γιατί ήταν εραστές της ησυχίας και της προσευχής. Με αυτή τους τη στάση και προσευχή συμπαραστάθηκαν δυναμικά στο λαό της πόλης κατά τη διάρκεια των μεγάλων και θανατηφόρων επιδημιών πανώλης (πανούκλας) που ενέσκυψαν στην Άρτα, η πρώτη στις 2 Μαΐου του 1816 και η δεύτερη το 1823.
Οι δύο αδελφοί δεν απομακρύνθηκαν από την πόλη αλλά νυχθημερόν κλεισμένοι στο ερημητήριό τους προσεύχονταν μέχρι που ο Θεός και διά πρεσβειών του Αγίου Βησσαρίωνος, του οποίου την κάρα έφεραν και λιτάνευσαν οι Αρτηνοί, απομάκρυναν το θανατικό και ο λαός ξαναγύρισε στα σπίτια τους. Με τη στάση τους αυτοί οι άγιοι αυτάδελφοι έδωσαν δύναμη και κουράγιο στους κατοίκους της πόλης οι οποίοι πλέον με πολύ σεβασμό τιμούσαν αυτούς.
Η κοίμησις του Οσίου Θεοχάρους
Οσίας και φιλόθεας ζωής και το τέλος οσιακό και ειρηνικό έρχεται.
Ο Θεοχάρης προγνωρίζει την ώρα του θανάτου και παρακαλεί τον αυτάδελφό του και συναθλητή Απόστολο να ειδοποιήσει τον ιερέα να έλθει να τον κοινωνήσει την δωδεκάτη μεσημβρινή ώρα της Μεγάλης Παρασκευής. Ο ιερέας με θλίψη και σεβασμό έρχεται στο μικρό σπιτάκι όπου ο όσιος Θεοχάρης με ιδιαίτερη ευλάβεια κοινωνεί για τελευταία φορά τα Άχραντα Μυστήρια. Μετά δίνει τις τελευταίες οδηγίες και επιθυμίες στον «ἁπλοῦν καὶ ἀκέραιον τῇ ψυχῇ Ἀπόστολον».
Τον παρακαλεί πρώτα‐πρώτα να συνεχίσει με τον ίδιο ζήλο την ίδια φιλόθεη και φιλάνθρωπη ασκητική ζωή. Επιθυμία του είναι στην κηδεία του να παραστεί ο Μητροπολίτης Άρτης, να ενταφιασθεί στον ναό των Αγίων Αναργύρων και ουδέποτε να γίνει ανακομιδή των λειψάνων του. Την οικεία του τέλος δωρίζει στον ιερό ναό της Αγίας Σοφίας όπου εφημέρευε ο πατέρας του και όπου εκεί ο ίδιος είχε τις πρώτες και σημαντικές πνευματικές εμπειρίες.
Η αγγελία του θανάτου του την Μεγάλη Παρασκευή του 1828 προκάλεσε οδύνη και θλίψη στον αρτηνό λαό που με σεβασμό και ευλάβεια έτρεξαν άπαντες στην εξόδιο ακολουθία του στην οποία χοροστάτησε ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Άρτης Νεόφυτος. Ο Νεόφυτος με λόγια απλά και συγκινητικά εκφώνησε επικήδειο λόγο, ανέφερε τις αρετές, την πίστη και την ασκητική ζωή του Θεοχάρους και προέτρεψε τους πιστούς να μιμηθούν την αγία του ζωή. Ο ίδιος ευχήθηκε για τον εαυτό του να τύχει τέτοιας μεγάλης ευλογίας και να πεθάνει τέτοια μεγάλη μέρα.
Πραγματικά την άλλη χρονιά, το 1829, την Μεγάλη Παρασκευή εξεδήμησε προς Κύριον και ο σεμνός αυτός Ιεράρχης.
Στην κηδεία του Οσίου συνέβησαν «εξαίσια και μεγάλα θαύματα». Οι τέσσερις λαμπάδες του νεκροκρέβατου κατά την νεκρική πομπή ενώ ήταν σβησμένες, άναψαν, και άρρητη ευωδία σκόρπισε το άγιο σκήνωμά του. Η ευωδία αυτή πλημμύρισε και το ναό των αγίων Αναργύρων αλλά και το μικρό σπιτάκι που ζούσε ο Άγιος. Άλλη μαρτυρία επίσης αναφέρει, ότι κατά την ώρα της εξοδίου ακολουθίας, άναψαν από μόνα τους τα κεριά του πολυελαίου των Αγίων Αναργύρων, θαύμα και πιστοποίηση από το Θεό της αγίας και φωτεινής ζωής του.
Ο Άγιος ενταφιάσθηκε στο κοιμητήριο των Αγίων Αναργύρων, στο χώρο μπροστά από την είσοδο της νότιας πλευράς του ναού.
Κατά το 1866 όταν ηγούμενος του μονυδρίου ιερομόναχος Κορνήλιος, ανακαίνισε το μονύδριο, βρήκε στο χώρο αυτό κάτω από μια πλάκα σκεπασμένη την «χαριτόβρυτον αὐτοῦ κάραν πνέουσαν ἄρρητον εὐωδίαν». Αφού την προσκύνησε ευλαβικά την κάλυψε όπως αρχικά ήταν, σεβόμενος την επιθυμία του Αγίου. Έτσι ο χώρος της ταφής του αγίου παραμένει μέχρι σήμερα απείρακτος.
Το τέλος του Αγίου Αποστόλου
Ο Απόστολος συνέχισε να ζει σύμφωνα με τις τελευταίες υποθήκες του μεγαλυτέρου αδελφού του. Μοναχικά, ασκητικά, φιλάνθρωπα και εκκλησιαστικά. Καθημερινά φρόντιζε να συμπαρίσταται στους πάσχοντας συναθρώπους και η ελεημοσύνη προς όλους ήταν υποδειγματική. Κοντά του οι κατατρεγμένοι, τα ορφανά και οι φτωχοί έβρισκαν παρηγοριά και ελπίδα.
Δεκαεπτά χρόνια ζει μετά την κοίμηση του αγίου αυταδέλφου του Θεοχάρη, κοντά στον άλλο τους αδελφό Κωνσταντίνο την ίδια θεοφιλή ζωή.
Όταν και ο ίδιος προείδε το τέλος του παρακάλεσε τον αδελφό του να ταφεί χωρίς τιμές στο κοιμητήριο της Αγίας Σοφίας. Πραγματικά όταν παρέδωσε την ψυχή του στον Κύριο κατά το έτος 1845, το λέιψανό του ενταφιάσθηκε στο κοιμητήριο της Αγίας Σοφίας στο χώρο πίσω από το ιερό Βήμα του ναού.
Τρεις μέρες μετά το θάνατο του Οσίου Αποστόλου ευσεβείς γυναίκες πήγαν στον τάφο –όπως είναι συνήθεια μέχρι σήμερα‐ να ρίξουν νερό και να τον καλλωπίσουν. Έκπληκτες βρέθηκαν μπροστά σ΄ένα απρόσμενο θέαμα. Βρήκαν «ἐκφυὲν εἰς τὸ μέσον τοῦ τάφου πρωτοφανὲς θαυμάσιον ἄνθος ἐκπέμπον ἄρρητον εὐωδίαν», πράγμα που φανέρωνε εκ Θεού την αγιότητα του οσίου Αποστόλου.
Η Τιμή των Αγίων
Η μνήμη των οσίων αυταδέλφων παρέμεινε ανεξάληπτη στους κατοίκους της πόλεως της Άρτας οι οποίοι από την ημέρα του θανάτου τους, τους τιμούσαν ως Αγίους μνημονεύοντάς τους κατά την Τετάρτη της Διακαινησίμου Εβδομάδος (Πάσχα).
Η μνήμη τους σήμερα τελείται πάνδημα και μεγαλόπρεπα την Κυριακή των Μυροφόρων στον ιερό ναό της Αγίας Σοφίας.
(Πηγή : ΙΕΡΑ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΣ ΑΡΤΗΣ
Ο ΑΓΙΟΣ ΖΑΧΑΡΙΑΣ νεομάρτυρας εξ ΄ Αρτης
Ο ΑΓΙΟΣ ΖΑΧΑΡΙΑΣ νεομάρτυρας εξ ΄Αρτης
Ο νεομάρτυρας αυτός καταγόταν από τα μέρη της Άρτας. Σέ μικρή ηλικία εξισλαμίστηκε και αργότερα έφυγε στην παλιά Πάτρα, όπου έκανε την τέχνη του γουναρά. Σέ κάποια στιγμή όμως μετάνιωσε ειλικρινά, βρήκε πνευματικό, εξομολογήθηκε το αμάρτημα της έξωμοσίας του και ζήτησε την άδεια να μαρτυρήσει.
Ό πνευματικός όμως, φοβούμενος μήπως αποκάμει ό μάρτυρας στη διάρκεια των βασανιστηρίων, τον απέτρεπε λέγοντας του ότι, άπ' τη στιγμή πού ήρθαν οι Αρβανίτες στον Μοριά έμαθαν στους ντόπιους Τούρκους τόσους και τέτοιους τρόπους βασανιστηρίων, πού μπροστά τους ωχριούν αυτά των πρώτων χριστιανών.
Ό Άγιος αποκρίθηκε τότε στον πνευματικό λέγοντας του ότι έχει τόση δίψα να βασανιστεί για τον Χριστό, πού για να τον ξεδιψάσουν δεν φτάνουν ούτε αυτά τα βασανιστήρια των Αρβανιτών. Μπροστά στα λόγια αυτά της πίστης και της αγάπης προς τον Χριστό, ό πνευματικός μετέδωσε τα άχραντα μυστήρια στον Άγιο και τον ευλόγησε.
Τότε ό Ζαχαρίας αφού πήγε στο εργαστήρι του, πούλησε όλα τα υπάρχοντα του και τα έδωσε ελεημοσύνη στους φτωχούς. Έπειτα παρουσιάστηκε στον κριτή και με θάρρος ομολόγησε τον Χριστό. Επειδή ο κριτής δεν μπόρεσε να τον μεταπείσει ούτε με κολακείες, ούτε με φοβέρες, τον έστειλε στον εξουσιαστή της πόλης. Αυτός, μαζί με τους αγάδες, αποφάσισε να τον ρίξουν στη φυλακή και τρεις φορές την ημέρα να τον χτυπάνε δυνατά, έτσι ώστε ή να επανέλθει στην πίστη τους ή να ξεψυχήσει χωρίς να χυθεί αίμα από το σώμα του.
Έτσι ό Άγιος βασανίστηκε για πολλές ήμερες και με αξιοθαύμαστη καρτερία ύπέμεινε τα φρικτά βασανιστήρια. Παρέδωσε το πνεύμα του στίς 20 Ιανουαρίου 1782 στην Πάτρα. Εικόνα του Αγίου σώζεται στην Ιερά Μονή "Κάτω Παναγιάς" Άρτας.
Απολυτίκιον. Ηχος δ .
Ταχύ προκατάλαβε Της ΄Αρτης αγλάισμα, και Νεομάρτυς κλεινός, εν Πάτραις ώς ήθλησας, υπέρ Χριστού του Θεοϋ, έδείχθης μακάριε· ου γαρ τον τρώσοντά σε, καθελών δι 'άγώνων, γέρας έδέξω θείον, Άθλητά Ζαχαρία, πρεσβεύων υπέρ πάντων ημών των εύφημούντων σε.
O ΑΓΙΟΣ ΜΑΞΙΜΟΣ Ο ΓΡΑΙΚΟΣ , ΦΩΤΙΣΤΗΣ ΤΩΝ ΡΩΣΩΝ
O ΑΓΙΟΣ ΜΑΞΙΜΟΣ Ο ΓΡΑΙΚΟΣ , ΦΩΤΙΣΤΗΣ ΤΩΝ ΡΩΣΩΝ
Η καταγωγή του. Tα παιδικά του χρόνια
Μάξιμος είναι το μοναχικό του όνομα. Όταν ο μοναχός Μάξιμος μετέβη στη Ρωσία και παρέμεινε σ΄αυτή, οι Ρώσοι του έδωσαν την προσωνυμία Γραικός. Μάξιμ Γκρέκ τον ονόμαζαν, λόγω της καταγωγής του από την Ελλάδα και μ΄αυτό το όνομα είναι γνωστός.
Το κοσμικό του όνομα ήταν Μιχαήλ Τριβώλης και γεννήθηκε στην Άρτα στα 1470 μ.Χ. περίπου. Οι γονείς του Μανουήλ και Ειρήνη ήταν πλούσιοι και ευσεβείς. Η οικογένεια Τριβώλη, οικογένεια λογίων με επιφανείς προγόνους στην Κωνσταντινούπολη και την αυλή των δεσποτών του Μυστρά, ανήκε στη χορεία των λογίων που συνόδευσαν το Θωμά Παλαιολόγο κατά την έξοδό του από το Μυστρά, λίγο πριν από την πτώση του Δεσποτάτου.
Οι Τριβώληδες στην περιπέτεια της αποδημίας τους από το Μυστρά διάλεξαν την Άρτα ως τόπο εγκατάστασης και διαβίωσης.
Την Άρτα όπου βαραίνει η Βυζαντινή παράδοση με τα μνημεία και την ακίβδηλη χωρίς Λατινικές επιδράσεις ορθοδοξία.
Τους γονείς του ο ίδιος ο άγιος Μάξιμος σε μια βιβλιογραφική του ένδειξη τους χαρακτηρίζει Έλληνες, Χριστιανούς και φιλοσόφους.
Τα πρώτα του γράμματα μάλλον τα διδάχτηκε κατ΄οίκον από κάποιο δάσκαλο ή και από τους γονείς του, χωρίς ν΄αποκλείεται η φοίτησή του σε κάποιο, βέβαια κρυφό, σχολείο. Έφηβο, στα 14 περίπου χρόνια του, οι γονείς του τον στέλνουν στην Κέρκυρα, για να συμπληρώσει τη μάθησή του πιο εμπεριστατωμένα κοντά στο θείο του Δημήτριο Τριβώλη, λόγιο, κωδικογράφο και βιβλιόφιλο και στον επιφανή δάσκαλο Ιωάννη Μόσχο.
Σπουδές στη Δύση
Στην Κέρκυρα έμεινε ως τα 20 περίπου χρόνια του. Στη συνέχεια λόγω της αγάπης του προς τα γράμματα αναζήτησε τη μόρφωση έξω από την Ελλάδα. Στα 1492 έρχεται στη Φλωρεντία.
Η Δύση και ιδιαίτερα η Ιταλία, τα χρόνια μετά την άλωση της Κωνσταντινούπολης από τους Τούρκους, είχε δεχτεί πολλούς Έλληνες λογίους και επιδιώκοντας το θησαυρό της ελληνικής γραμματείας, τους δεχόταν με αγάπη και προστάτευαν την επιστήμη.
Στην όμορφη Φλωρεντία σπούδασε κοντά στο διαπρεπή Έλληνα φιλόλογο της εποχής Ιωάννη Λάσκαρη Θεολογία, Ιστορία, Φιλοσοφία και τις γλώσσες αρχαία ελληνική, λατινική, γαλλική και ιταλική. Εδώ είχε την ευκαιρία να φοιτήσει και στην Πλατωνική Ακαδημία, όπου διέπρεπε ο μεγάλος δάσκαλος Μαρσίλιο Φιτσίνο.
Αφού παρέμεινε τρία χρόνια στη Φλωρεντία, ο νεαρός Αρτηνός λόγιος έρχεται στη Βενετία, όπου συνδέθηκε με τον φημισμένο τυπογράφο Άλδο Μανούτιο, τον περίφημο εκδότη των αρχαίων Ελλήνων συγγραφέων.
Το 1502 τον ξαναβρίσκουμε στη Φλωρεντία.
Ιδιαίτερη έλξη ασκούν επάνω του τα κηρύγματα του Δομηνικανού μοναχού Σαβοναρόλα, που με τον φλογερό του ζήλο αποκάλυπτε τη διαφθορά των συγχρόνων του και τους καλούσε σε μετάνοια. Όμως η εκκλησιαστική εξουσία της πόλης σταμάτησε τη δράση του μεγάλου Ιεροκήρυκα, που σφράγισε τη ζωή του με μαρτυρικό θάνατο στην πυρά. Η καταδίκη του αγαπημένου του Σαβοναρόλα του δημιούργησε απογοήτευση για την τακτική της Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας απέναντι στην ελευθερία της θεολογικής σκέψης.
Έτσι μετά από μικρή παραμονή στο μοναστήρι του Αγίου Μάρκου στη Φλωρεντία, ο Μιχαήλ έρχεται στο Άγιο Όρος, στη μονή Βατοπεδίου και γίνεται ένας ταπεινός Αγιορείτης, σε εποχή που το Άγιο Όρος γνώριζε μέρες δύσκολες και κρίση πνευματική και υλική.
Στο Άγιο Όρος
Όταν ο Μιχαήλ Τριβώλης έγινε ο μοναχός Μάξιμος στη μονή Βατοπεδίου, διήνυε το 35ο έτος της ηλικίας του. Εκεί σαν απλός μοναχός επιδόθηκε στη μελέτη χριστιανών συγγραφέων στην πλούσια βιβλιοθήκη της Μονής. Η μελέτη που έκανε ήταν συστηματική και βαθιά. Στα Ρωσικά αρχεία σώζονται επιστολές από το Άγιο Όρος για το Μάξιμο, στις οποίες εξαίρονται οι βαθιές του αγιογραφικές γνώσεις και η ευρύτατη εκκλησιαστική και εξ «ελληνικών βιβλίων» πολυμάθειά του.
Στο Άγιο Όρος αφήνεται να πλαστεί ταπεινά από την μακρά ορθόδοξη μοναχική πατερική παράδοση, αποβάλλοντας τις στείρες ουμανιστικές επιδράσεις που είχε δεχτεί στη Δύση.
Για τις ασχολίες του στο Όρος και την όλη του δραστηριότητα έχουμε πολύ λίγες πληροφορίες. Έτσι μαθαίνουμε ότι σύμφωνα με τις τότε συνήθειες της μονής στελνόταν και αυτός έξω από το Άγιο Όρος προς λογίαν υπέρ της Μονής. Κατά τις αποδημίες του αυτές δίδασκε και μιλούσε με παρρησία και ευθύτητα, χωρίς να υπολογίζει κανένα κίνδυνο. Ο Μάξιμος περιοδεύοντας στη Μακεδονία και στα βενετοκρατούμενα ελληνικά νησιά στήριζε τους ορθοδόξους στην πίστη προφυλάσσοντάς τους από τη λατινική προπαγάνδα.
Όπως ο ίδιος αναφέρει, στο Άγιο Όρος παρέμεινε δέκα χρόνια «ἐργασθεῖς σωματικῶς καὶ πνευματικῶς». Η βαθιά του ταπείνωση και ο σεβασμός του προς τους πατέρες, οι ορθές περί ασκήσεως και μοναχισμού απόψεις του, η δογματική του ευαισθησία, η ευλάβειά του προς την Παναγία, η αγάπη του προς τα τυπικά του Αγίου Όρους, και η αντίθεσή του προς τον Δυτικό Ουμανισμό, συνθέτουν τα στοιχεία της γνήσιας ενσωματώσεώς του στην αγιορείτικη παράδοση. Την περίοδο αυτή συνθέτει τον περίφημο παρακλητικό κανόνα στον Τίμιο Πρόδρομο καθώς και άλλες ακολουθίες και συναξάρια.
Το ήθος και η μόρφωσή του τον είχαν κάνει πολύ γνωστό στο Άγιον Όρος. Αυτό ακριβώς το κύρος που είχε αποκτήσει αποτέλεσε και την αιτία της αποστολής του στη Ρωσία.
Το 1515 ο μέγας ηγεμόνας της Μόσχας Βασίλειος Ιβάνοβιτς, γιος της Σοφίας της Παλαιολογίνας, απηύθυνε παράκληση προς το Οικουμενικό Πατριαρχείο και τον Πρώτο του Αγίου Όρους, ζητώντας για ένα διάστημα στη Ρωσία το λόγιο Βατοπαιδινό μοναχό Σάββα. Σ΄αυτόν θ΄ανέθετε την εκ νέου μετάφραση των λειτουργικών βιβλίων, της Αγίας Γραφής και των βιβλίων των αγίων πατέρων, από τα ελληνικά στα ρωσικά, διορθώνοντας έτσι και σοβαρές αλλοιώσεις που είχαν υποστεί με το χρόνο από την απειρία και την ολιγογραμματοσύνη των μεταφραστών και των αντιγραφέων.
Ο μοναχός Σάββας όμως ήταν γέρος και άρρωστος και έτσι στη θέση του επιλέχθηκε ο Μάξιμος «ὡς ἔμπειρος στὶς Θεῖες Γραφὲς καὶ ἐπιδέξιος στὴν ἑρμηνεία τῶν ὁποιωνδήποτε ἐκκλησιαστικῶν βιβλίων».
Ο Μάξιμος στη Ρωσία
Με θερμές προσευχές και με την ευλογία των πατέρων του Αγίου Όρους ο Μάξιμος ξεκίνησε μαζί με τους απεσταλμένους για τη Ρωσία, παίρνοντας μαζί του τον ιερομόναχο Νεόφυτο και τον Λαυρέντιο οι οποίοι γνώριζαν τη ρωσική γλώσσα. Έφθασαν στη Μόσχα στις αρχές του 1518.
Ο ηγεμόνας Βασίλειος και ο Μητροπολίτης της Μόσχας Βαρλαάμ δέχτηκαν με μεγάλη τιμή τον Μάξιμο ο οποίος άρχισε να ασχολείται αμέσως με την πλούσια βιβλιοθήκη του μεγάλου ηγεμόνα ταξινομώντας τα ελληνικά χειρόγραφα. Παράλληλα άρχισε να μεταφράζει και να διορθώνει παλαιά και νέα έργα.
Το πρώτο σπουδαίο έργο για του οποίου την μετάφραση κάλεσε τον Μάξιμο ο μέγας ηγεμών ήταν το ψαλτήρι. Το βιβλίο αυτό των ψαλμών συμπεριλάμβανε και τα ερμηνευτικά σχόλια των Ελλήνων Πατέρων της ορθοδόξου Εκκλησίας και έτσι ενοποιημένο ήταν γνωστό στους Ρώσους ως «Ερμηνευτικός Ψαλτήρ». Το Ψαλτήριο με τη βαθιά του θεολογική σημασία, απολάμβανε μεγάλου σεβασμού από το Ρωσικό λαό και είχε ευρύτατη διάδοση σ΄όλα τα κοινωνικά στρώματα. Το κείμενο όμως είχε σκόπιμα νοθευτεί από αιρετικούς.
Ο Μάξιμος, επειδή είχε ανεπαρκή γνώση της ρωσικής γλώσσας, μετέφραζε από την ελληνική στη λατινική γλώσσα και οι βοηθοί του από την λατινική στη ρωσική.
Η όλη εργασία κράτησε 17 μήνες. Όταν τελείωσε, παρέδωσε το έργο του στον ηγεμόνα, ο οποίος διαβίβασε το χειρόγραφο στον Μητροπολίτη Βαρλαάμ προς έγκριση. Συγχρόνως παρακαλούσε να του επιτρέψει την επάνοδό του στον τόπο της μετανοίας του, το Άγιο Όρος.
Το θέλημα όμως του Θεού ήταν διαφορετικό. Οι ευρύτατες θεολογικές και φιλολογικές γνώσεις του είχαν ιδιαίτερα εκτιμηθεί στη Μόσχα και ο μέγας ηγεμόνας δεν ήταν διατεθειμένος να στερηθεί τις υπηρεσίες μιας σπάνιας, για τη Ρωσία της εποχής εκείνης, προσωπικότητας. Έτσι του αναθέτει νέες εργασίες και διορθώσεις. Μεταφράσεις στις Πράξεις των Αποστόλων, στους Αποστολικούς Κανόνες, στους Κανόνες των Οικουμενικών και Τοπικών Συνόδων, στις Ομιλίες του Ιωάννου του Χρυσοστόμου και σε πολλά λειτουργικά βιβλία.
Με την πάροδο του χρόνου εξοικειώθηκε με το περιβάλλον και δημιούργησε στενές σχέσεις και επαφές με τις πιο επιφανείς φυσιογνωμίες της ρωσικής πνευματικής κοινωνίας. Συγχρόνως όμως άρχιζε να δημιουργεί τους εχθρούς. Η παράταση της παραμονής του τον εγκλιμάτιζε όλο και περισσότερο στις ιδιαιτερότητες των προβλημάτων της ρωσικής εκκλησιαστικής και κοινωνικής ζωής, με αποτέλεσμα να παίρνει θέση σ΄αυτά. Έλεγχε με τον προφορικό και γραπτό λόγο του τα κακώς κείμενα και καθοδηγούσε σε μια ανώτερη ζωή «ακτινοβολούσα το γνήσιο χριστιανικό πολιτισμό».
Την εποχή αυτή στην πνευματική ζωή της Ρωσίας επικρατούσαν δύο τάσεις σχετικά με τον μοναχισμό. Η μία υποστήριζε ότι τα μοναστήρια δικαιούνταν να έχουν μεγάλη έγγεια ιδιοκτησία που θα περιλάμβανε χωριά και δούλους χωρικούς. Η άλλη ακολουθούσε την ησυχαστική παράδοση του Αγίου Όρους, φρονώντας ότι οι μοναχοί δεν πρέπει να μπλέκονται σε μέριμνες βιοτικές και να αντιδικούν με τους χωρικούς για πράγματα υλικά.
Ο Μάξιμος –χωρίς να ταχθεί με κανέναν‐ υποστήριζε τις σωστές απόψεις της Ορθοδοξίας για την περιουσία. Τόνιζε πως η Εκκλησία δικαιούται να έχει κτηματική περιουσία για τα απολύτως αναγκαία πράγματα και για τη διενέργεια αγαθοεργιών. Χτυπούσε όμως τον υπερβολικό πλούτο ο οποίος, έλεγε, διαφθείρει τον άνθρωπο και σκοτίζει το νου του.
Η καταδίκη και η φυλάκισή του
Με την άνοδο λοιπόν του Ηγουμένου της μονής Βολοκαλάμσκ Δανιήλ στον μητροπολιτικό θρόνο της Μόσχας τα πράγματα άλλαξαν για τον Μάξιμο Γραικό, όπως είχε γίνει πια γνωστός στη Ρωσία. Αφορμή για την σύγκρουση με την πολιτική και θρησκευτική ηγεσία δόθηκε όταν ο ηγεμόνας θέλησε να χωρίσει την ευσεβή σύζυγό του Σολομονή, επειδή δεν έκανε παιδιά για να αφήσει διάδοχο, και να παντρευτεί την Λιθουανή καθολική Ελένη. Ο Μάξιμος αντιτάχθηκε. Αυτή του η στάση προκάλεσε τη δυσμένεια του ηγεμόνα απέναντί του.
Έτσι μεταξύ του 1524‐25 διατάχθηκε η σύλληψή του. Του επιφυλάχθηκε μια θεαματική δίκη, το Μάιο του 1525, στην οποία προήδρευσαν ο Μέγας Ηγεμόνας και ο Μητροπολίτης Δανιήλ, που εκτελούσε χρέη εισαγγελέα.
Οι κατηγορίες εναντίον του ήταν χαλκευμένες και ψεύτικες. Τον κατηγόρησαν και του καταλόγισαν αίρεση, μαγεία, κατάκριση και συνωμοσία κατά του ηγεμόνα, κατασκοπεία υπέρ του Τούρκου σουλτάνου, κατάκριση για την αντικανονική διακοπή των σχέσεων της Ρωσικής Εκκλησίας με το Οικουμενικό Πατριαρχείο, κατάκριση εναντίον των μοναστηριών και της Εκκλησίας για τις κτίσεις της σε γη και δούλους χωρικούς και άλλα διάφορα.
Έτσι τον καταδίκασαν σε εγκλεισμό στη μονή Βολοκαλάμσκ ως αιρετικό και ως αμετανόητο αμαρτωλό. Εκεί τον οδήγησαν σιδηροδέσμιο σε απομόνωση και τον παρέδωσαν στην εκδίκηση των μοναχών που τόσο είχε ελέγξει. Το χειρότερο ήταν ότι του απαγόρευσαν τη Θεία Κοινωνία και τη συμμετοχή του στις ακολουθίες του Ναού.
Έξι χρόνια πέρασε ο όσιος Μάξιμος σ΄αυτή τη σκληρή σκλαβιά ανάμεσα σε εχθρικούς προς αυτόν μοναχούς σ΄ένα υγρό και στενό κελλί, όπου υπέμεινε την πείνα, το κρύο, τη δυσωδία, και την στέρηση ασχολίας. Επί πλέον του αφαίρεσαν τα βιβλία και του απαγόρευσαν να γράφει. Η μόνη του παρηγοριά ήταν η θερμή και αδιάλειπτη προσευχή του.
Ο Κύριος όμως δεν τον εγκατέλειψε. Παρουσιάστηκε σ΄αυτόν άγγελος Κυρίου στη φυλακή ο οποίος τον στερέωσε στην υπομονή λέγοντάς του: «Υπομονή, γέροντα. Μ΄αυτά τα πρόσκαιρα βάσανα θα λυτρωθείς από τα αιώνια». Παρηγορημένος απ΄αυτή την ουράνια επίσκεψη ο Μάξιμος ευχαριστούσε από τα βάθη της καρδιάς του τον Κύριο και εξύμνησε το παράκλητο Άγιο Πνεύμα μ΄ένα Κανόνα τον οποίο βρήκαν γραμμένο με κάρβουνα στον τοίχο του κελλιού του. Αρχίζει με τις λέξεις: «ὁ μάννα τὸν Ἰσραὴλ πάλαι ἐν ἐρήμῳ θρέψας…».
Το έτος 1531 η δίκη του επαναλήφθηκε με τις παλιές και νέες κατηγορίες, και με νέα ισόβια αυτή τη φορά κάθειρξη στη μονή Ότροτς της πόλεως Τβέρης. Εκεί η θέση του καλυτέρευσε. Μπήκε κάτω από την προστασία του επισκόπου Τβέρης Ακακίου, ο οποίος, αν και ανήκε στο κλίμα του Δανιήλ, ήταν άνθρωπος ήρεμος και καλοκάγαθος και περιέβαλε το Μάξιμο με αγάπη. Του έδωσε την άδεια να γράφει και να διαβάζει βιβλία.
Ο Μάξιμος παρέμεινε φυλακισμένος για 23 ολόκληρα χρόνια. Η εκδικητικότητα των κρατούντων δεν κάμφθηκε με τίποτε.
Μάταια απευθύνθηκε σ΄αυτούς με σπαρακτικά λόγια ζητώντας την απελευθέρωσή του. Μόνο με την αλλαγή του Μητροπολίτη Δανιήλ το 1539 (τη θέση πήρε ο ενάρετος Ιωάσαφ, ηγούμενος της Λαύρας του Αγίου Σεργίου) του επιτράπηκε η μετάληψη των Αχράντων Μυστηρίων και η παρακολούθηση των ακολουθιών στην εκκλησία.
Η κατακράτηση και η φυλάκιση του Μαξίμου στη Ρωσία απασχόλησαν πολλές φορές τους Πατριάρχες Κωνσταντινουπόλεως και Αλεξανδρείας, που με επιστολές τους παρακαλούσαν τον Μέγα Ηγεμόνα για την επελευθέρωσή του. Αλλά οι παρεμβάσεις τους δεν είχαν αποτέλεσμα.
Η δικαίωσή του
Μόλις το 1548 ο Άγιος Μάξιμος απελευθερώνεται και έρχεται να ζήσει στη μονή Αγίας Τριάδος έξω από την Μόσχα, στο σημερινό Ζαγκόρσκ, την οποία είχε ιδρύσει ο όσιος μοναχός Σέργιος. Ήταν αποκαμωμένος από το βάρος των δεσμών και τη ζοφερή φυλακή, από τις εσωτερικές και εξωτερικές θλίψεις και τα βάσανα. Έτσι έμεινε στη Ρωσία και αναπαύθηκε στα 1560, στις 21 Ιανουαρίου, σε ηλικία 90 χρόνων, αφήνοντας πίσω του ένα τεράστιο συγγραφικό έργο που είναι γραμμένο κυρίως στα ρωσικά, με εξαίρεση ένα μικρό αριθμό κειμένων που διασώθηκαν στα ελληνικά.
Μετά το θάνατό του η ρωσική συνείδηση αφυπνίστηκε και αντιλήφθηκε τη μέγιστη αδικία απέναντι στον πολύτιμο αυτό άνδρα. Ο Μάξιμος υπήρξε ο πρώτος στη Ρωσία μαρτυρήσας υπέρ της ορθοδόξου πίστεως και ζωής και σαν μάρτυρας και άγιος υψώθηκε στη συνείδηση του ρωσικού λαού. Ήδη από τα μέσα του ιστ΄ αιώνα άρχισαν να συντάσσονται βίοι του οσίου Μαξίμου του Γραικού και διηγήσεις για τα θαύματά του. Στο τέλος του ιζ΄αιώνα το όνομά του αναγράφεται στα αγιολόγια των ετησίων ρωσικών ημερολογίων, αγιογραφούνται οι πρώτες εικόνες του, και γράφονται τροπάρια προς τιμήν του.
Στον τάφο του στη Λαύρα του Αγίου Σεργίου του Ζαγκόρσκ ο Μόσχας Πλάτων (1812) ανήγειρε παρεκκλήσιο, το οποίο το 1833 συμπλήρωσε ο ηγούμενος της Λαύρας Αρχιμ. Αντώνιος.
Κατά το έτος 1988 ο Μάξιμος ανακηρύχθηκε επίσημα Άγιος από τη Ρωσική Εκκλησία και συναριθμήθηκε στο χορό των οσίων και μαρτύρων της.
Τον Ιούλιο του 1996 έγινε με ευλάβεια και λαμπρότητα η ανακομιδή του ιερού Λειψάνου του Οσίου Μαξίμου του Γραικού.
Στις 21 Ιουλίου 1997 ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Άρτης κ.κ.Ιγνάτιος Δ΄ παρέλαβε από τον Πατριάρχη Μόσχας κ.κ.Αλέξιο τεμάχιο ιερού Λειψάνου του Οσίου Μαξίμου, το οποίο υποδέχτηκε με ξεχωριστή λαμπρότητα ο λαός της ιδιαιτέρας του πατρίδας της Άρτας στις 11 Οκτωβρίου 1997.
Η ανέγερση Ιερού Ναού
Ήταν καιρός πλέον η Άρτα να τιμήσει τον μεγάλο Άγιο της Εκκλησίας μας, το βλάστημα και καύχημά της, τον ένδοξο αγωνιστή της Ορθοδοξίας και γενναίο αθλητή της πίστεως. Τον Μάιο του 2006 άρχισαν οι εργασίες για την ανέγερση μεγαλοπρεπούς Ιερού Ναού, στην περιοχή του Τριγώνου της πόλεως, με την τοποθέτηση του θεμελίου λίθου από τον Σεβασμιώτατο Μητροπολίτη Άρτης κ.Ιγνάτιο Δ΄.
Το έργο είναι μεγάλο και πολυδιάστατο. Πιστεύουμε όμως, ότι σύντομα με τις πρεσβείες του Αγίου και τη γενναιοδωρία του ευσεβούς λαού και των αρχόντων της πόλεώς μας θα ολοκληρωθεί.
(Πηγή : ΙΕΡΑ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΣ ΑΡΤΗΣ
ΑΓΙΟΙ ΤΟΥ ΝΟΜΟΥ ΘΕΣΠΡΩΤΙΑΣ
Στην ενότητα αυτή περιλαμβάνονται οι
Άγιοι που είτε κατάγονται από την Θεσπρωτία είτε μαρτύρησαν σ' αυτήν.
ΑΓΙΑ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ
Ἡ Ἁγία Παρασκευή
ἩἉγία Ὁσιοπαρθενομάρτυς Παρασκευὴ ἔζησε καὶ ἄθλησε κατὰ τὰ μέσα τοῦ 2ου μ.Χ. αἰῶνος, ἐπὶ αὐτοκράτορος Ἀντωνίνου Πίου (138-161 μ.Χ.). Οἱ γονεῖς της Ἀγάθων καὶ Πολιτεία ἤσαν πιστοὶ χριστιανοί, ἀλλά ἄτεκνοι. Μὲ θερμὲς προσευχὲς ἀπέκτησαν τὴν ἁγία, ἡ ὁποία, ἐπειδὴ γεννήθηκε τὴν ἕκτη ἠμέρα τῆς ἑβδομάδος τὴν ὀνόμασαν Παρασκευή.
Ἡ Ἁγία ἀνετράφη μὲ χριστιανικὴ ἀγωγὴ καὶ μόρφωση, μελετώντας διαρκῶς τὸν λόγο τοῦ θεοῦ, ἔλαβε δὲ καὶ εὐρεῖα κοσμικὴ μόρφωση.
Σὲ ἡλικία περίπου 20 ἐτῶν ὀρφάνεψε καὶ ἀπὸ τοὺς δυὸ γονεῖς της. Τότε ἐμοίρασε τὴν περιουσία της στοὺς φτωχοὺς καὶ ἔγινε μοναχή. Στὸ μοναστήρι ἔλλαμψε μὲ τὴν ἀρετὴ καὶ τὴν ἁγιότητά της.
Ἔχοντας ἱερὸ πόθο νὰ κηρύξη στὸν κόσμο τὸν Χριστὸ ἐξῆλθε στὸ Ἱεραποστολικὸ ἔργο μέσα στὴ Ρώμη καὶ ἔξω ἀπὸ αὐτήν. Κατηγορήθηκε σὰν χριστιανὴ καὶ ὁδηγήθηκε μπροστὰ στὸν αὐτοκράτορα, ὁ ὁποῖος προσπάθησε ἀρχικὰ μὲ καλὸ τρόπο καὶ κολακεῖες καὶ ὕστερα μὲ βασανιστήρια νὰ τὴν ἀναγκάση νὰ ἀρνηθῆ τὸν Χριστό. Τῆς ἔβαλαν πυρακτωμένη περικεφαλαία στὸ κεφάλι, καὶ τὴν βούτηξαν σὲ λέβητα γεμάτον μὲ καυτὸ λάδι καὶ πίσσα.
Ἡ Ἁγία, μὲ τὴν χάρη καὶ τὴν προστασία τοῦ Χριστοῦ ἔμεινε ἀβλαβής. Ὁ αὐτοκράτορας μὴ πιστεύοντας στὰ μάτια του, τὴν διέταξε νὰ ρίξη λίγο ἀπὸ τὸ ὑγρὸ ἐπάνω του. Αὐτὸ ἔγινε αἰτία νὰ τυφλωθῆ, καὶ νὰ ζητήση βοήθεια ἀπὸ τὴν Ἁγία, ἡ ὁποία μὲ τὴν θερμὴ προσευχὴ της τὸν ἐθεράπευσε. Τότε ὁ αὐτοκράτωρ μετενόησε καὶ ἐπίστευσε στὸν Χριστό, αὐτὸς οἱ ἀξιωματικοὶ καὶ οἱ στρατιῶτες τῆς φρουρᾶς του.
Μετὰ τὴν πρώτη αὐτὴ ἄθληση, ἡ ἁγία ἐγκατέλειψε τὴν Ρώμη καὶ βγῆκε κηρύσσοντας τὸν Χριστὸ σὲ πόλεις καὶ χωριά, ὅπου συνήντησε τὶς ἴδιες δυσκολίες καὶ ὑποβλήθηκε σὲ φρικτὰ μαρτύρια ἀπὸ κάποιους ἡγεμόνες Ἀσκληπιὸ καὶ Ταράσιο. Ἀπὸ ὅλα ὅμως τὰ μαρτύρια τὴν ἐφύλαξε ὁ Κύριος ἀβλαβῆ. Τέλοςἀποκεφαλίζεται γιὰ τὴν πίστη τοῦ Χριστοῦ ἀπὸ τὸν ἡγεμόνα Ταράσιο. Ἡ Ἁγία μας Ἐκκλησία ἑορτάζει τὴν μνήμη της τὴν 26η τοῦ μηνὸς Ἰουλίου.
Ὁ Τάφος τῆς Ἁγίας, κατὰ παλαιὰ τοπικὴ παράδοση βρίσκεται μέσα στὸν Ναὸ τῆς Ἱερᾶς Μονῆς Ἁγίας Παρασκευῆς Πούντας, στὸ Καναλλάκι Πρεβέζης. Δίπλα στὸν Τάφο βρίσκεται καὶ ἡ μεγάλη ὠοειδὴς πέτρα πάνω στὴν ὁποία στηρίχθηκε ἡ Ἁγία προσευχομένη κατὰ τὴν στιγμὴ τοῦ ἀποκεφαλισμοῦ της καὶ ὅπου πολλὰ θαύματα γίνονται κατὰ καιροὺς στοὺς διαφόρους προσκυνητές.
(Πηγή : ΙΕΡΑ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΣ ΠΑΡΑΜΥΘΙΑΣ, ΦΙΛΙΑΤΩΝ, ΓΗΡΟΜΕΡΙΟΥ ΚΑΙ ΠΑΡΓΑΣ . O βίος της Αγίας όπως αυτός αναγράφεται στον δικτυακό τόπο : http://www.imparamythias.gr)
.
Ο ΑΓΙΟΣ ΔΙΑΔΟΧΟΣ , ΕΠΙΣΚΟΠΟΣ ΦΩΤΙΚΗΣ
Ὁ Ἅγιος
Διάδοχος, Ἐπίσκοπος Φωτικῆς
ὉἍγιος Διάδοχος εἶναι ἕνας ἀπὸ τοὺς πλέον σημαντικοὺς νηπτικοὺς πατέρες τῆς Ἐκκλησίας μας. Εἶναι ἐκπληκτικὸ τὸ πὼς ἕνας τόσο μεγάλος θεολόγος καὶ νηπτικὸς πατέρας εἶναι τόσο λίγο γνωστὸς στὸν εὐρύτερο ἐκκλησιαστικὸ χῶρο, παρ’ ὅτι ἀρκετοὶ ἀπὸ τοὺς μεταγενεστέρους πατέρες καὶ ἐκκλησιαστικοὺς συγγραφεῖς, παραπέμπουν ἀρκετὲς φορὲς στὸν Ἅγιο Διάδοχο καὶ ἐγκωμιάζουν τὸ ἔργο του.
Δὲν ἔχουμε πολλὲς πληροφορίες σχετικὰ μὲ αὐτὸν ἀπὸ σύγχρονές του πηγές, πιθανῶς ἐπειδὴ ἡ Ἤπειρος τὴν ἐποχὴ ἐκείνη ἦταν ἀπομονωμένη ἀπὸ τὰ μεγάλα ἐκκλησιαστικὰ κέντρα τῆς Ἀνατολῆς καὶ τῆς Δύσεως. Γιὰ τὸν λόγο αὐτό, ἡ ζωὴ καὶ ἡ δράση τοῦ Ἁγίου δὲν ἦταν εὔκολο νὰ γίνει ἐπαρκῶς γνωστὴ σὲ εὐρεῖς ἐκκλησιαστικοὺς κύκλους.
Ὁ Ἅγιος Διάδοχος ἔζησε κατὰ τὸν 5ο μ.Χ. αἰώνα καὶ ἦταν ἐπίσκοπος τῆς Φωτικῆς στὴν Παλαιὰ Ἤπειρο τοῦ Ἰλλυρικοῦ.
Σύμφωνα μὲ τὶς τελευταῖες ἀνακαλύψεις ἐπιγραφῶν καὶ ἐρειπίων ἐκκλησιῶν, βορειοδυτικότερα τῆς Παραμυθιᾶς Θεσπρωτίας, ἡ ἄνω πόλη τῆς Φωτικῆς μὲ τὴν ἀκρόπολή της βρίσκονταν στὴ θέση τῆς σημερινῆς Παραμυθιᾶς, ἐνῶ ἡ κάτω πόλη χαμηλότερα στὴ θέση «Λιμπόνι».
Ἡ Φωτικὴ ἦταν μία ἀπὸ τὶς σπουδαιότερες πόλεις τῆς Ἠπείρου στὴν ἀρχαιότητα καὶ διατηρήθηκε μέχρι τὸν 13ο μ.Χ. αἰώνα, ὅποτε παρήκμασε ἢ καταστράφηκε λόγω ἐπιδρομῶν καὶ τῆς ἐλονοσίας.
Ἀπὸ ὑπαινιγμοὺς ποὺ συναντοῦμε στὰ κείμενα τοῦ Ἁγίου Διαδόχου, μποροῦμε νὰ συμπεράνουμε ὅτι στὴν ἐποχή του ἡ Φωτικὴ περιβάλλονταν ἀπὸ πλούσια περιβόλια καὶ σκιώδη δένδρα, κοσμοῦνταν μὲ πολυτελὴ οἰκοδομήματα καὶ λουτρὰ καὶ εἶχε ἀνεπτυγμένη κοινωνικὴ ζωή.
Ἐκτὸς ἀπὸ τοὺς μεταγενεστέρους ἐκκλησιαστικοὺς συγγραφεῖς ποὺ ἀναφέρουν τὸν Διάδοχο παραθέτοντας χωρία ἀπὸ τὰ ἔργα του καὶ μάλιστα μὲ τὰ ἐπίθετα ἅγιος, μακάριος καὶ θεῖος, ἔχουμε τὶς ἑξῆς τρεῖς ἄμεσες μαρτυρίες γι' αὐτόν.
α) Ὁ Ἅγιος Διάδοχος περιλαμβάνεται μεταξὺ τῶν ἐπισκόπων τῆς Ἠπείρου ποὺ ὑπέγραψαν τὴν Ἐπιστολὴ γιὰ τὸν θάνατο τοῦ Προτερίου Ἀλεξανδρείας, στὸν αὐτοκράτορα Λέοντα Α΄ τὸ 458 μ.Χ.
β) Στό ἔργο τοῦ Βίκτωρος ἐπισκόπου Βίτης Historia persecutionis Africanae provinciae, (τέλη 5ου μ.Χ. αἰῶνος), γίνεται ἐπαινετικὴ μνεία τοῦ Ἁγίου Διαδόχου, ἀποδεικνύοντας τὸ κύρος του ὡς συγγραφέως μεταξὺ τῶν συγχρόνων του, ἀφήνοντας νὰ φανεῖ καὶ κάποιος σύνδεσμος τοῦ Διαδόχου μὲ τὴν Ἀφρική, πιθανῶς μέσω τοῦ Εὐγενίου ἐπισκόπου Καρχηδόνος, μαθητοῦ τοῦ Ἁγίου, στὸν ὁποῖο ἀφιερώνεται τὸ ἔργο.
γ) Ὁ Φώτιος διασώζει πληροφορία τῆς Συνοδικῆς Ἐπιστολῆς τοῦ Σωφρονίου Ἱεροσολύμων, κατά τὴν ὁποία μεταξὺ τῶν κυριωτέρων ἀντιπάλων τῆς αἱρέσεως τοῦ Μονοφυσιτισμοῦ ἦταν καὶ ὁ Διάδοχος Φωτικῆς.
Σύμφωνα μὲ τὰ ἀνωτέρω, ὁ Διάδοχος ἔγινε ἐπίσκοπος Φωτικῆς μεταξὺ τοῦ 451 καὶ 458 μ.Χ. Ἡ διάρκεια τῆς ἀρχιερατείας του καὶ τὸ ἐκκλησιαστικό του ἔργο λεπτομερῶς εἶναι ἄγνωστα. Ἀπὸ τὰ ἐλάχιστα ποὺ γνωρίζουμε ἢ μποροῦμε νὰ ὑποθέσουμε, διακρίθηκε κυρίως σὲ τρεῖς τομεῖς δράσεως. τὴν ὀργάνωση τοῦ μοναχικοῦ βίου, τὴν καταπολέμηση τῶν αἱρέσεων καὶ τὴν συγγραφή.
Ἀπὸ τὰ ἔργα του συμπεραίνουμε ὅτι στὴν Ἤπειρο εἶχε ἤδη εἰσαχθεῖ εὐρύτατα ὁ μοναχικὸς βίος, ὅτι ὑπῆρχαν κανόνες ποὺ ρύθμιζαν τὸν βίο τῶν μοναχῶν καὶ ὅτι οἱ μοναχοὶ διακρίνονταν σὲ δυὸ κατηγορίες, αὐτοὺς ποὺ ζοῦσαν σὲ κοινόβια ἢ μέσα στὶς πόλεις καὶ αὐτοὺς ποὺ ζοῦσαν ἀνὰ δυὸ ἢ τρεῖς ἀναχωρητικὰ μακρυὰ ἀπὸ τὸν κόσμο.
Ὁ ἀριθμὸς τῶν ἔργων ποὺ συνέγραψε ὁ Ἅγιος Διάδοχος εἶναι ἄγνωστος. Τρία πάντως ἀπὸ αὐτὰ διασώθηκαν μέχρι τὶς μέρες μας. ἡ Ὅρασις, ὁ Λόγος εἰς τήν Ἀνάληψιν καί τά Ἑκατόν κεφάλαια. Ἴσως δὲν εἶναι συμπτωματικὸ ὅτι τὸ πρῶτο ἔργο διαπραγματεύεται κυρίως τὰ περὶ Θεοῦ, τὸ δεύτερο τὰ περὶ Ἰησοῦ Χριστοῦ καὶ τὸ τρίτο τὰ περὶ ζωῆς ἐν Ἀγίῳ Πνεύματι, ἔτσι ὥστε νὰ δημιουργεῖται ἕνα εἶδος τριλογίας. Σημαντικότερο καὶ ἐκτενέστερο ὅλων εἶναι τὰ Ἑκατὸν κεφάλαια, ἔργο βαθύτατης πνευματικῆς ἐμπειρίας, ἁγιοπνευματικὸ στὴν κυριολεξία, διατυπωμένο μὲ ἁπλότητα καὶ σαφήνεια. Ὅσο σαφὴς ὅμως καὶ ἂν εἶναι ἡ διατύπωση τῶν ἁγιοπνευματικῶν ἐμπειριῶν, μόνο μὲ τὴν ἐσωτερικὴ συγγένεια θὰ μπορούσαμε νὰ τὶς αἰσθανθοῦμε. Θὰ ἔπρεπε δηλαδή, νὰ βρισκόμαστε στὴν πνευματικὴ κατάσταση τοῦ Ἁγίου Διαδόχου, ἡ ψυχὴ τοῦ ὁποίου φλέγονταν ὁλόκληρη ἀπὸ τὴν ἀγάπη τοῦ Χριστοῦ, ὁ νοῦς του ἦταν μέσα στὴ λάμψη τοῦ ἀκτίστου φωτός, ἡ ταπείνωση τὸν συγκρατοῦσε σὲ αὐτογνωσία, οἱ πνευματικὲς θεωρίες διαδέχονταν ἡ μία τὴν ἄλλη, ἡ προσευχὴ μέσα στὴν καρδιὰ του εἶχε γίνει ἕνα μὲ τὴ φύση του, ἡ μυστικὴ ἕνωσή του μὲ τὸν Θεὸ ἦταν συνεχής, γιὰ νὰ καταλάβουμε μὲ πληρότητα τὸ περιεχόμενο τῶν ἐμπειριῶν του.
Ἀναμφίβολα ὁ Ἅγιος Διάδοχος εἶναι ἕνας ἀπὸ τοὺς μεγαλύτερους νηπτικοὺς πατέρες, ποὺ ἐπηρέασε θετικὰ τὴν μοναστικὴ καὶ πνευματικὴ παράδοση καὶ πλούτισε τὴν ἡσυχαστικὴ καὶ θεολογικὴ γραμματεία τῆς Ἐκκλησίας.
Ἡ Ἐκκλησία τῆς Θεσπρωτίας καυχᾶται ἐν Κυρίῳ γιὰ τὸν θεοφόρο Ἅγιο Διάδοχο, ὁ ὁποῖος ἐποίμανε τὸν λαὸ της πολλοὺς αἰῶνες παλαιότερα, ἀλλὰ καὶ σήμερα στέκει ἄγρυπνος μεσίτης πρὸς τὸν Θεὸ καὶ προστάτης αὐτῆς, μαζὶ μὲ τὸν θαυματουργὸ πολιοῦχο της Ἅγιο Δονάτο καὶ τὴν σεπτὴ χορεία τῶν λοιπῶν Ἁγίων ποὺ στὸ πέρασμα τῶν αἰώνων ἀνεδείχθησαν καὶ καθηγίασαν τὰ μαρτυρικά της χώματα.
Ἡ μνήμη τοῦ Ἁγίου Διαδόχου τελεῖται πανηγυρικῶς στὶς 29 Μαρτίου ἑκάστου ἔτους στὸν Ἱερὸ Ναὸ Ἁγίου Ἀναστασίου Παραμυθίας καὶ παράλληλα γίνονται ἐνέργειες γιὰ τὴν ἀνέγερση Ἱεροῦ Ναοῦ ἐπ’ ὀνόματι τοῦ Ἁγίου.
(Πηγή : Αποσπάσματα από τον βίο του Αγίου όπως αυτός αναγράφεται στον δικτυακό τόπο : http://www.imparamythias.gr - ΙΕΡΑ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΣ ΠΑΡΑΜΥΘΙΑΣ, ΦΙΛΙΑΤΩΝ, ΓΗΡΟΜΕΡΙΟΥ ΚΑΙ ΠΑΡΓΑΣ . )
Ο ΑΓΙΟΣ ΘΕΡΙΝΟΣ
Ὁ Ἅγιος Θερινός
Δυστυχῶς δὲν ὑπάρχουν πολλὰ στοιχεῖα γιὰ τὴν ζωή του.
Ἐμαρτύρησε κατὰ τὸν ἐπὶ Δεκίου διωγμὸν (250 μ.Χ.) μαζὶ μὲ τὸν μάρτυρα Δονάτο.
Ὑπῆρξε σπουδαῖα προσωπικότητα τῆς ἀρχαίας Ἐκκλησίας τῆς Θεσπρωτίας καὶ διακρίθηκε γιὰ τὴν θερμὴ πίστη καὶ ἀγάπη στὸν Χριστό.
Ἡ Ἐκκλησία μας τιμᾶ τὴν μνήμη δυὸ ὀμωνύμων μαρτύρων τοῦ μὲν τὴν 23η Ἀπριλίου τοῦ δὲ τὴν 6η Μαΐου.
(Πηγή : Ο βίος του Αγίου όπως αυτός αναγράφεται στον δικτυακό τόπο : http://www.imparamythias.gr - ΙΕΡΑ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΣ ΠΑΡΑΜΥΘΙΑΣ, ΦΙΛΙΑΤΩΝ, ΓΗΡΟΜΕΡΙΟΥ ΚΑΙ ΠΑΡΓΑΣ . )
Ο ΟΣΙΟΣ ΝΕΙΛΟΣ , Ο ΗΓΙΑΣΜΕΝΟΣ
Ὁ Ὅσιος Νεῖλος, ὁ Ἡγιασμένος
ὉὍσιος Νεῖλος ὁ Ἡγιασμένος, εἶναι ἡ σημαντικότερη ἀσκητικὴ φυσιογνωμία τοῦ θεσπρωτικοῦ χώρου. Μὲ τὴν ἁγία του ζωὴ καὶ τοὺς ἀσκητικούς του ἀγῶνες, καθηγίασε μὲ τὸ πέρασμα του τὴν ἐπαρχία μας καὶ μᾶς κληροδότησε ὡς πολύτιμο θησαυρό, τὴν περιώνυμο καὶ ἔνδοξον
Ἱερὰ Μονὴ Γηρομερίου, ποὺ ὁ ἴδιος ἵδρυσε, ἡ ὁποία καὶ ἀνεδείχθη ἕνας ἀπὸ τοὺς σπουδαιότερους πνευματικοὺς φάρους καὶ σήμερα ἀποτελεῖ ἕνα ἀπὸ τὰ πλέον σημαντικὰ ἰστορικὰ μνημεῖα τῆς Ἠπείρου.
Πατρίδα τοῦ Ὁσίου Νείλου ἦταν ἡ τότε βασιλεύουσα, ἡ Κωνσταντινούπολη, ὅπου καὶ γεννήθηκε περίπου τὸ 1228. Ἡ καταγωγὴ του μάλιστα, ἦταν ἀπὸ τὴν βασιλικὴ οἰκογένεια τῶν Λασκάρεων. Τὰ πλούτη καὶ ἡ δόξα ὅμως, δὲν μπόρεσαν νὰ νικήσουν τὸν πόθο τοῦ μοναχικοῦ βίου, ποὺ εἶχε φωλιάσει στὴν ψυχή του καὶ ἔτσι τὰ ἐγκατέλειψε ὅλα καὶ σὲ νεαρώτατη ἡλικία ἔγινε μοναχὸς στὴν περίφημη Μονὴ τῶν Ἀκοιμήτων. Ἐκεῖ, ἀποδύθηκε σὲ μεγάλους ἀσκητικοὺς ἀγῶνες, μὲ μεγάλη αὐταπάρνηση, ἐγκράτεια καὶ προσευχὴ καὶ ἔγινε «σκεῦος καθαρόν τοῦ Ἁγίου Πνεύματος».
Μετὰ ἀπὸ ἀρκετὰ χρόνια, ἐπανῆλθε στὴν Κωνσταντινούπολη καὶ χωρὶς νὰ ἀποκάλυψη τὴν ταυτότητά του, πλησίασε τὴν μητέρα καὶ τὴν ἀδελφή του σὰν ἄγνωστος ζητιάνος καὶ ἔλαβε ἀπὸ αὐτὲς ἐλεημοσύνη. Κατόπιν, ἐπισκέφθηκε τὰ Ἱεροσόλυμα μαζὶ μὲ ἄλλους προσκυνητὲς καὶ ἐπιστρέφοντας στὴν Κωνσταντινούπολη, ἀκολουθώντας κάποιον σεβαστὸ γέροντα, δὲν δίστασε νὰ ἐλέγξη τὸν ἴδιο τὸν αὐτοκράτορα Μιχαὴλ Παλαιολόγο, γιὰ τὴν προσπάθειά του νὰ ὑποτάξη τὴν Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία στὴν ἐξουσία τοῦ Πάπα τῆς Ρώμης.
Ὡς ἀπάντηση τοῦ αὐτοκράτορα, ἦλθε ἡ καταδίκη τους, νὰ ἀφεθοῦν στὸ πέλαγος ἀβοήθητοι, χωρὶς τρόφιμα καὶ κουπιά, γιὰ νὰ χαθοῦν. Παλεύοντας μὲ τὰ κύματα γιὰ σαράντα ἡμέρες, κάτω ὅμως ἀπὸ τὴ σκέπη τῆς θείας πρόνοιας, ἀποβιβάσθηκαν στὰ παράλια τῆς Μονῆς τῶν Ἁγίων Ἀββάδων (πιθανῶς τῆς Μονῆς τῶν Ἰβήρων τοῦ Ἁγίου Ὅρους). Μετὰ ἀπὸ παρέλευση τριῶν ἐτῶν, κατὰ τὰ ὁποῖα ὁ Ὅσιος Νεῖλος παρέμεινε στὴ Μονὴ ὡς θυρωρός, γιὰ μία ἀκόμη φορά γύρισε στὴν Βασιλεύουσα, ὅπου τιμήθηκε ὡς ὁμολογητὴς τῆς πίστεως ἀπὸ τὸν νέο αὐτοκράτορα, τὸν εὐσεβή Ἀνδρόνικο Παλαιολόγο.
Ὅμως, φύση ἀνήσυχη καθὼς ἦταν, ξαναέφυγε ἀπὸ τὴν Πόλη (αὐτὴ τὴ φορὰ ὁριστικά) καὶ ἀφιέρωσε τὸν ὑπόλοιπο χρόνο τῆς ζωῆς του σὲ διάφορα προσκυνήματα καὶ μοναστήρια τῶν Ἁγίων Τόπων. Κατ' αὐτὸν τὸν τρόπο πέρασε ἀπὸ τὴν Ἐρυθρὰ Θάλασσα, τὴν περιοχὴ τῶν Σοδόμων, τὸ ὅρος Σινᾶ, τὸ Καρμήλιον ὅρος, τὴν Ἱεριχῶ, τὸν Ἰορδάνη ποταμὸ καὶ τὴ Μονὴ τοῦ Ἀββᾶ Γερασίμου καὶ στὴ συνέχεια, περνώντας τὰ χρόνια «ἐν πολλῇ κακουχία καὶ ἀσκήσει», διὰ μέσου πιθανῶς τῶν νησιῶν Κύπρου, Ρόδου καὶ Κυκλάδων, πέρασε ἀπὸ τὴν Πελοπόννησο καὶ τὴν Κέρκυρα καὶ τελικὰ ἔφθασε στὴν Ἤπειρο, σὲ τόπο ὀνομαζόμενο Ὡρυκὸν ἤ Ἱεριχῶ, κοντὰ στὴ σημερινὴ Αὐλώνα τῆς Β. Ἠπείρου, ὅπου ἐγκαταστάθηκε σὲ μία μικρὴ καλύβα. Μετὰ ὅμως ἀπὸ παράκληση θεοφιλῶν κατοίκων τῆς Θεσπρωτίας, μετέβη νοτιώτερα, στὴν περιοχὴ τοῦ Γηρομερίου, καὶ ἐγκαταστάθηκε στὴ σπηλιὰ ἑνὸς ἀποτόμου βράχου.
Σύντομα, γύρω ἀπὸ τὸν σεβάσμιο ἀσκητή, δημιουργήθηκε μικρὴ ἀδελφότητα μοναστῶν, ἐνῶ παράλληλα, ἡ φήμη καὶ ἡ πνευματική του ἀκτινοβολία συνεχῶς ἐξαπλώνονταν.
Ἡ παράδοση τῆς περιοχῆς ἀναφέρει, ὅτι κατὰ καιρούς, στὸ ἀπέναντι βουνό, μέσα στὸ πυκνὸ δάσος, ὁ Ὅσιος ἔβλεπε τὶς νύχτες κάποια θεϊκὴ λάμψη, σὰν φωτιά. Αὐτὸ παρακίνησε τοὺς ἀσκητὲς νὰ ἀναζητήσουν τὴν πηγὴ αὐτῆς τῆς παράξενης φωτιᾶς καὶ νὰ ὁδηγηθοῦν στὴν ἀνακάλυψη τῆς Ἱερᾶς Εἰκόνος τῆς Παναγίας, ἡ ὁποία καὶ ἔγινε ἡ ἀφορμὴ νὰ δεχθοῦν σὰν θέλημα τοῦ Θεοῦ νὰ κτισθῆ στὴν θέση αὐτὴ τὸ Μοναστήρι.
Μετὰ ἀπὸ πολλοὺς ἀρχικὰ κόπους καὶ ὕστερα μὲ τὴ βοήθεια καὶ τῶν βασιλέων τοῦ Δεσποτάτου τῆς Ἠπείρου, ἀλλὰ καὶ τῶν τοπικῶν ἀρχόντων, κατόρθωσαν νὰ ὁλοκληρώσουν καὶ νὰ τελειοποιήσουν τὸ Μοναστήρι, τὸ ὁποῖο ὀργανώθηκε πάνω στὶς βάσεις καὶ στὶς ἀρχὲς τοῦ κοινοβιακοῦ μοναχισμοῦ καὶ νὰ τὸ ἀναδείξουν ὡς ἕνα ἀπὸ τὰ σπουδαιότερα μοναστικὰ κέντρα τῆς Ἠπείρου.
Σὲ βαθὺ γῆρας πλέον (106 ἐτῶν) καὶ ἔχοντας τελειώσει τὸ ἔργο του ὁ Ὅσιος Νεῖλος, ὅρισε τὸν διάδοχό του καὶ κανόνισε τὰ τῆς ταφῆς του, ζητώντας νὰ τὸν θάψουν στὸν τάφο ποὺ ὁ ἴδιος εἶχε ἑτοιμάση ἐκτός τῆς Μονῆς δίπλα στὸν παρακείμενο χείμαρρο. Ἄφησε ὡς ἱερὰ παρακαταθήκη καὶ κανονισμὸ γιὰ τὴ λειτουργία τῆς Μονῆς τὴν Ἰδιόχειρη Διαθήκη του καὶ παρέδωσε τὴν ἁγία του ψυχὴ στὰ χέρια τοῦ Θεοῦ, τὴ νύχτα τῆς πρώτης Ἰανουαρίου τοῦ ἔτους 1334.
Μετὰ ἀπὸ μερικὰ χρόνια, κατὰ τὴν παράδοση, ἀπεσταλμένοι τοῦ αὐτοκράτορα, ἦλθαν στὴ Μονὴ μὲ σκοπὸ νὰ προβοῦν σὲ ἐκταφὴ καὶ μεταφορὰ τῶν ἱερῶν λειψάνων τοῦ Ὁσίου στὴν Κωνσταντινούπολη. Ὅμως ὁ Θεός, «κρίμασιν οἶς Αὐτὸς οἶδεν», δὲν τὸ ἐπέτρεψε καὶ ἐπενέβη μὲ τρόπο θαυμαστό. Ἕνας ὀγκώδης βράχος κατέπεσε ἀπὸ τὸ βουνὸ καὶ σκέπασε τὸν τάφο τοῦ Ὁσίου ἐμποδίζοντας τὴν ἐκταφή. Ἔτσι ἡ προσπάθεια ἐγκαταλείφθηκε καὶ ἐπάνω ἀπὸ τὸν βράχο κτίστηκε ναΐσκος πρὸς τιμὴν τοῦ Ὁσίου, ἐνῶ τὰ ἅγια λείψανά του παραμένουν μέσα στὸν τάφο του, ἀγκαλιασμένα ἀπὸ τὴ θεσπρωτικὴ γῆ, σὰν πολύτιμος θησαυρὸς γιὰ ὅλους μας.
Ὁ βιογράφος τοῦ Ὁσίου, πιθανῶς ὁ διάδοχος καὶ μαθητὴς του Ἠσαΐας, σημειώνει στὸ Συναξάρι του γιὰ τὸν «μακάριον καὶ μέγαν ἐν ἀσκηταῖς πατέρα ἠμῶν Νεῖλον»:
«Νεῖλος ἀρετάς ὡς ῥεῖθρον πελαγίζων ἄρδει τάς ψυχάς ὡς τὴν γῆν ἄλλος Νεῖλος».
Ἡ ἀσκητικὴ φυσιογνωμία τοῦ Ὁσίου Νείλου καὶ ἡ ἰσχυρή του προσωπικότητα εἶχε ἔντονη ἐπίδραση, ὄχι μόνο στὴν πρώτη φάση τῆς ἱστορίας τῆς Μονῆς, ἀλλὰ καὶ στὴν συνολικὴ ἱστορία ὁλόκληρης τῆς γύρω περιοχῆς.
Αὐτὸ φαίνεται καὶ ἀπὸ τὸ γεγονὸς ὅτι ἀπὸ πολὺ νωρὶς ὁ Ὅσιος Νεῖλος καθιερώθηκε στὴ συνείδηση τοῦ λαοῦ καὶ τιμᾶται ὡς Ἅγιος. Μάλιστα, ὑπάρχουν πολλὲς λαϊκὲς παραδόσεις σχετικὲς μὲ τὸ πρόσωπο του, ἀλλὰ καὶ ἀναφέρονται πολλὰ θαύματα καὶ χαρισματικὲς ἐκδηλώσεις ποὺ ἀποδίδονται σ' αὐτόν.
Ἀκόμη ἀρκετοὶ κάτοικοι τῆς περιοχῆς φέρουν μὲ εὐλάβεια ὡς βαπτιστικό, τὸ ὄνομα Νεῖλος.
Ἡ μνήμη τοῦ Ὁσίου Νείλου ἐορτάζεται πανηγυρικὰ τὴν
2α Ἰανουαρίου κάθε ἔτους στὴν
Ἱερὰ Μονὴ Κοιμήσεως τῆς Θεοτόκου Γηρομερίου, ὅπου συρρέει πλῆθος προσκυνητῶν, ἀπὸ ὅλη τή Θεσπρωτία καὶ τὶς γύρω περιοχὲς γιὰ νὰ προσευχηθοῦν στὸν τάφο του καὶ νὰ λάβουν τὴν χάρη καὶ τὴν εὐλογία του.
Εἶθε, οἱ μεσιτεῖες τοῦ Ὁσίου πατρὸς ἠμῶν Νείλου τοῦ Ἡγιασμένου πρὸς τὸν φιλάνθρωπο Θεό, νὰ σκεπάζουν τοὺς προσκυνητὲς τῆς Ἱερᾶς του Μονῆς, τὸ πλήρωμα τῆς Ἱερᾶς ἠμῶν Μητροπόλεως καὶ ὁλόκληρο τὸ εὐσεβὲς γένος τῶν Ἑλλήνων καὶ οἱ ἀρετές του νὰ γίνουν παράδειγμα πρὸς μίμησιν καὶ δείκτης πορείας γιὰ τὸν δρόμο τῆς σωτηρίας.
(Πηγή : Ο βίος του Αγίου όπως αυτός αναγράφεται στον δικτυακό τόπο : http://www.imparamythias.gr - ΙΕΡΑ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΣ ΠΑΡΑΜΥΘΙΑΣ, ΦΙΛΙΑΤΩΝ, ΓΗΡΟΜΕΡΙΟΥ ΚΑΙ ΠΑΡΓΑΣ . )
Ο ΑΓΙΟΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ Ο ΕΞ ΑΓΙΟΥ ΒΛΑΣΙΟΥ , Ο ΓΟΥΝΑΡΑΣ
Ὁ Ἅγιος Ἀναστάσιος, ὁ ἐξ Ἁγίου Βλασίου, ὁ Γουναρᾶς,
Ὁ ἔνδοξος ἱερομάρτυς τοῦ Χριστοῦ Ἀναστάσιος γεννήθηκε περὶ τὰ τέλη τοῦ 17ου μὲ ἀρχὲς τοῦ 18ου αἰῶνος.
Κατάγονταν ἀπὸ τὸ χωριὸ Ἅγιος Βλάσιος (Σούβλιαση ἡ παλαιότερη ὀνομασία) τῆς Θεσπρωτίας, κοντὰ στὴν πόλη τῆς Ἠγουμενίτσας. Οἱ πληροφορίες ποὺ ἔχουμε γι' αὐτὸν προέρχονται ἀπὸ τὸν Βίο του ποὺ σώζεται στὸ ἔργο «Ὁ Μέγας Συναξαριστὴς τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας», ὅπου κυρίως ἀναφέρεται τὸ μαρτυρικὸ του τέλος. Δὲν γνωρίζουμε κάτι σχετικὸ μὲ τὴν παιδικὴ καὶ νεανικὴ του ἡλικία, εὔκολα ὅμως μποροῦμε νὰ ὑποθέσουμε, ὅτι μέσα στὰ δύσκολα χρόνια ποὺ ἔζησε, ἔλαβε ἀπὸ τὴν οἰκογένειά του εὐσεβῆ ἀνατροφὴ «ἐν παιδείᾳ καὶ νουθεσία Κυρίου».
Ἡ εὐσεβής του ἀνατροφὴ καὶ ἡ κλήση τοῦ Θεοῦ ὁδήγησαν ἀργότερα τὸν μακάριο Ἀναστάσιο στὴν ἀπόφαση νὰ ἐνταχθεῖ στὸν Ἱερὸ Κλῆρο καὶ νὰ διακονήση τὸν Θεὸ καὶ τὸν λαὸ Του ὡς πρεσβύτερος.
Σὲ κάποια χρονικὴ στιγμὴ τῆς ἰερατικῆς του ζωῆς καὶ ἐνῶ ἐφημέρευε σὲ κάποιο Ναὸ ἔξω ἀπὸ τὴν βασιλεύουσα, τὴν Κωνσταντινούπολη, ἀρχίζει τὴν ἐξιστόρησή του ὁ Συναξαριστής. Συνέβη τότε τὸ μαρτύριο τοῦ Ἁγίου Κωνσταντίου τοῦ Ρώσσου καὶ ὁ Ἅγιος Ἀναστάσιος ἔνιωσε μέσα του νὰ ἀνάβει ὁ πόθος τοῦ μαρτυρίου καὶ παρακαλοῦσε κάθε μέρα τὸν Θεὸ νὰ τὸν ἀξιώση νὰ δώση κι αὐτὸς τὸ αἷμα του γιὰ τὴν πίστη τοῦ Χριστοῦ.
Ἐκείνη τὴν ἐποχὴ στὴν Κωνσταντινούπολη ζοῦσε κι ἕνας Κύπριος ἱερομόναχος ὁ ὁποῖος λόγω τῆς ἁμαρτωλῆς ζωῆς ποῦ ζοῦσε, ἐγκαταλείφθηκε ἀπὸ τὴν χάρη τοῦ Θεοῦ καὶ στὰ ἑβδομήντα του χρόνια, ἔχοντας χάσει καὶ τὸ φῶς του, ἀρνήθηκε τὸν Χριστὸ καὶ ἀσπάστηκε τὴν πίστη τοῦ Μωάμεθ. Οἱ Τοῦρκοι, ὅπως συνήθιζαν σὲ τέτοιες περιπτώσεις, τοῦ προσέφεραν πολλὰ δῶρα καὶ τιμὲς καὶ ἐκεῖνος, τυφλωμένος περισσότερο πνευματικὰ ἀπὸ ὅτι σωματικά, ἔφθασε νὰ μεταβαίνει μαζὶ μὲ τοὺς Σέχηδες στὸ Γενί-Τζαμὶ καὶ νὰ κηρύττει στὰ σκαλοπάτια του, διδάσκοντας στοὺς εἰσερχόμενους μουσουλμάνους τούς μύθους τῆς θρησκείας των, λαμβάνοντας ἀπὸ αὐτοὺς καὶ χρήματα.
Μία μέρα ἐνῶ ὁ Ἅγιος μετέβαινε στὴν ἀγορά, πέρασε ἔξω ἀπὸ τὸ Γενί-Τζαμὶ καὶ βλέποντας στὰ σκαλοπάτια τὸν ἐξομώτη, πρώην ἱερομόναχο, νὰ διδάσκη τοὺς Τούρκους, πόνεσε μὲ τὴν καρδιά του καὶ στάθηκε ἐκεῖ παρατηρώντας τον ἀναλογιζόμενος ἀπὸ ποιὸ ὕψος τῆς ἀληθείας τοῦ Χριστοῦ ἐξέπεσε καὶ κατακρημνίσθηκε σὲ τέτοιο βάθος σκοτισμοῦ, ὅπως ὁ πατέρας τοῦ κακοῦ, ὁ Ἑωσφόρος.
Βλέποντας τὸν Ἀναστάσιο νὰ στέκεται σκεπτικός, οἱ διερχόμενοι Τοῦρκοι, τοῦ εἶπαν μὲ τὴν συνηθισμένη τους βαρβαρότητα. «Μπρέ, παππᾶ, βλέπεις αὐτὸν τὸν Σέχη; Καὶ αὐτὸς παππᾶς ἦταν καὶ γνώρισε τὴν πίστη μας καὶ ἔγινε Τοῦρκος. ἔλα κι ἐσὺ νὰ γίνης Τοῦρκος γιὰ νὰ κερδίσης τὸν Παράδεισο. Αὐτὰ καὶ ἄλλα παρόμοια ἔλεγαν οἱ Ἀγαρηνοί. Ὁ δὲ Ἅγιος Ἀναστάσιος ἄνοιξε τὸ εὐλογημένο του στόμα καὶ τοὺς ἀπάντησε μὲ λόγια σκληρὰ ὅμως ἀληθινά. «Ὦ τυφλοὶ καὶ πλανεμένοι, τί τὸν ἀκοῦτε; Αὐτὰ πού σᾶς λέει εἶναι ὅλα ψέματα. Ἐσεῖς, πού εἶστε Τοῦρκοι ἀπὸ τοὺς προγόνους σας, αὐτὸν τὸν σαπρόγερο βάλατε νὰ σᾶς διδάξη τὴν πίστη; Αὐτὸν ποὺ τὸν ἐγκατέλειψε ὁ Θεὸς γιὰ τὴν πολλή του κακία καὶ ἀρνήθηκε τὴν πίστη του, τώρα στὰ γεράματα; Ποῦ γνωρίζει τὴν πίστη σας αὐτὸς πού ἀκόμη δὲν γιατρεύτηκε ἀπὸ τὸ σουνέτισμα; Κρίμα στὴ γνώση σας καὶ λέτε ὅτι ἔχετε καὶ πίστη».
Ἀφοῦ εἶπε αὐτὰ καὶ ἀκόμη περισσότερα μὲ μεγάλη τόλμη καὶ θάρρος στὴν τουρκικὴ γλώσσα, ὁ Ἅγιος, σιώπησε. Οἱ δὲ Ἀγαρηνοὶ ἀκούγοντάς τα, ὥρμησαν κατεπάνω του μὲ μίσος καὶ ἀρπάζοντάς τον, τὸν παρουσίασαν στὸν Κατή, δηλαδὴ τὸν ἱεροδικαστὴ τῶν μουσουλμάνων καὶ ἀπὸ ἐκεῖ στὸν Βεζύρη.
Ὁ δὲ Μάρτυς εἶπε καὶ σ' αὐτοὺς τὰ ἴδια λόγια γι' αὐτὸ καὶ ἀπεφάσισαν νὰ ἐξορισθῆ στὸ νησὶ τῆς Χίου. Ὅταν λοιπὸν ἐπρόκειτο νὰ τὸν ἀνεβάσουν στὸ πλοῖο γιὰ τὴν ἐξορία, ὁ Ἅγιος, φλεγόμενος ἀπὸ τὸν πόθο τοῦ μαρτυρίου, μὲ φρόνιμο τρόπο τοὺς ξεγέλασε καὶ τὸν ἔφεραν πάλι μπροστὰ στὸν Βεζύρη, στὸν ὁποῖο εἶπε τὰ ἑξῆς: «Ἐνδοξότατε ἀφέντη, γιὰ ποιὸ λόγο μὲ στέλνεις στὴν ἐξορία; Ἐπειδή σοῦ εἶπα τὴν ἀλήθεια; Μᾶλλον νὰ μὲ τιμήσης θὰ ἔπρεπε καὶ ὄχι νὰ μὲ ἐξορίσης. Ἀλλὰ ἐσεῖς δὲν θέλετε νὰ ἀκούσετε τὴν ἀλήθεια, γι’ αὐτὸ καὶ ἔχετε αὐτοὺς τοὺς τυφλοὺς καὶ πλανεμένους νὰ σᾶς διδάσκουν». Τόσο ἔντονα καὶ μὲ θάρρος ἐχλεύασε τὴν θρησκεία τῶν Τούρκων καὶ ἐκύρηξε τὴν πίστη τῶν Χριστιανῶν, ὁμολογώντας ἔτσι τὸν Κύριον ἠμῶν Ἰησοῦν Χριστὸν Θεὸν ἀληθινόν, μαζὶ μὲ τὸν Πατέρα καὶ τὸ Ἅγιον Πνεῦμα καὶ ὅλη τὴν ἔνσαρκον Αὐτοῦ οἰκονομίαν, ὥστε ὅλοι ποὺ τὸν ἄκουγαν νὰ μείνουν ἄφωνοι. Μὴ μπορώντας νὰ ἀντέξουν τὸν ἔλεγχο αὐτῆς τῆς φωνῆς τῆς ἀληθείας, κατὰ διαταγὴ τοῦ Μουφτῆ, ἔστειλαν καὶ τὸν ἀπεκεφάλισαν μπροστὰ στὸ Γενί-Τζαμί. Ἔτσι ὁ τρισμακάριστος Ἀναστάσιος ἔλαβε τὸν στέφανο τοῦ μαρτυρίου, ποὺ μὲ τόση λαχτάρα ποθοῦσε καὶ ἡ ἁγία του ψυχὴ πέταξε γιὰ νὰ μεταβῆ κοντὰ στὸν Σωτήρα Χριστό, ποὺ ἀπὸ τὴν παιδική του ἡλικία ἀγάπησε. Ἦταν ἡ 8η Ἰουλίου τοῦ 1743.
Μετὰ τὴν ἀποτομή τῆς τιμίας αὐτοῦ κεφαλῆς, φῶς οὐράνιο παρουσιάστηκε τὴ νύκτα πάνω ἀπὸ τὸ ἅγιο λείψανο τοῦ ἱερομάρτυρος καὶ ἔγινε ἀντιληπτὸ ἀπὸ τοὺς φρουροὺς ποὺ τὸ ἐφύλαγαν, καθῶς καὶ ἀπὸ ὅσους πέρασαν ἀπὸ ἐκεῖ, Χριστιανοὺς καὶ Τούρκους καὶ ὅλοι ἐθαύμασαν γιὰ τὸ παράδοξο θέαμα.
Οἱ μὲν Ἀγαρηνοὶ καταισχύνθηκαν ἀπὸ τὴν θεοσημεία, οἱ δὲ Χριστιανοὶ ἐδόξασαν τὸν Θεό, ποὺ ἀντιδοξάζει τοὺς πιστούς Του δούλους. Στὴ συνέχεια τὸ Ἅγιο Λείψανο, παραδόθηκε στοὺς χριστιανοὺς γιὰ νὰ ταφῆ. Δυστυχῶς ὅμως, ἡ παράδοση δὲν διέσωσε τὸν τόπο τῆς ταφῆς τοῦ μαρτυρικοῦ σώματος, οὔτε ἄλλη πληροφορία σχετικὰ μὲ τὸν Ἅγιο Ἱερομάρτυρα, μετὰ τὸ θάνατό του.
Αὐτὸς ἦταν ὁ Ἅγιος Ἀναστάσιος, ὁ ἐπονομαζόμενος Γουναρᾶς, ἡ δόξα τῆς κώμης τοῦ Ἁγίου Βλασίου, τὸ ἐκλεκτὸ τέκνο τῆς Θεσπρωτίας, ποὺ μὲ τὴν ἁγία του ζωὴ καὶ μὲ τὸ μαρτυρικό του τέλος ἔγινε ἕνα ἀκόμη φωτεινὸ ἄστρο τοῦ πνευματικοῦ οὐρανοῦ καὶ προσετέθη στὸ νέφος τῶν Ἁγίων Μαρτύρων ποὺ ἐδόξασαν τὸν Θεὸ καὶ μὲ τὸ αἷμα τους ἐστερέωσαν τὴν Ἐκκλησία.
Ἡ ἐν Θεσπρωτίᾳ Ἐκκλησία καυχᾶται ἐν Κυρίῳ γιὰ τὸν νέον αὐτὸν ἱερομάρτυρα, ποὺ μαζὶ μὲ τὴν λοιπὴ χορεία τῶν ἐπιτοπίων Ἁγίων δέεται στὸν Θεὸ γιὰ τοὺς χριστιανοὺς τῆς ἀκριτικῆς μας ἐπαρχίας ἀλλὰ καὶ γιὰ κάθε εὐσεβή ποὺ προστρέχει στὴν χάρη του.
Ἡ μνήμη τοῦ Ἁγίου ἱερομάρτυρος Ἀναστασίου τελεῖται πανηγυρικὰ στὶς 8 Ἰουλίου, στὴν ἰδιαιτέρα του πατρίδα, στὸν Ἅγιο Βλάσιο, στὸν ἱστορικὸ Ναὸ τοῦ Ἁγίου Ἀθανασίου, ὅπου εὑρίσκεται ἡ ἱερά του Εἰκόνα, ἐνῶ παράλληλα γίνονται ἐνέργειες γιὰ τὴν ἀνέγερση Ἱεροῦ Ναοῦ ἐπ' ὀνόματί του.
Ο ΑΓΙΟΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ Ο ΕΚ ΠΑΡΑΜΥΘΙΑΣ
Ὁ ἍγιοςἈναστάσιος, ὁ ἐκ Παραμυθίας,
ὉἍγιος Μάρτυς Ἀναστάσιος γεννήθηκε στὴν Παραμυθιά τῆς Θεσπρωτίας περὶ τὸ ἔτος 1730. Ἦταν τὰ χρόνια τῆς σκληρῆς τουρκικῆς σκλαβιᾶς, καὶ οἱ Ἕλληνες χριστιανοὶ ὑπέφεραν τὰ πάνδεινα. Ἐστεροῦντο τὴν προσωπική τους ἐλευθερία καὶ δὲν ὄριζαν τίποτε, οὔτε τὰ σπίτια τους, οὔτε τὴν περιουσία τους, ἀκόμη οὔτε καὶ τὰ ἀγαπημένα τους πρόσωπα, τὶς συζύγους, τὶς ἀδελφὲς καὶ τὰ παιδιά τους.
Ἡ ψυχὴ τοῦ Ἁγίου ἦταν γεμάτη ἀπὸ τὴν φλόγα τῆς πίστεως τοῦ Χριστοῦ καὶ τὴν ἀγάπη πρὸς τὴν σκλαβωμένη πατρίδα. Ἔλπιζε βάσιμα ὅτι κάποτε ὁ Πανάγαθος Θεός, θὰ ἔβλεπε τὸν πόνο καὶ θὰ ἄκουγε τὶς θερμὲς προσευχὲς τῶν ραγιάδων καὶ θὰ τοὺς χάριζε τὴν πολυπόθητη ἐλευθερία. Ἀκόμη, κρατοῦσε μέσα στὴν ψυχή του, σὰν ἱερὰ εἰκονίσματα, τὶς μορφὲς τῶν γονέων του καὶ τῶν ἀδελφῶν του, ποὺ προστάτευε ἀπὸ κάθε βεβήλωση τῶν ἀπίστων.
Μιά μέρα, καθὼς βγῆκε ἔξω στὰ χωράφια μὲ τὴν ἀδελφή του καὶ ἄλλους χριστιανούς, γιὰ νὰ ἐργασθοῦν, βρέθηκαν ξαφνικὰ μπροστὰ σὲ μιά ὁμάδα νέων μουσουλμάνων μὲ ἐπικεφαλῆς τὸν γιὸ τοῦ πασᾶ, Μουσᾶ. Ὅταν εἶδαν τὴν ὡραιότατη ἀδελφὴ τοῦ Ἀναστασίου κατελήφθησαν ἀπὸ μεγάλο πειρασμὸ καὶ ὅρμησαν νὰ τὴν ἁρπάξουν μὲ τὴν βία καὶ νὰ τὴν κακοποιήσουν.
Μόλις ὁ Ἅγιος εἶδε τὶς κινήσεις τους καὶ διέγνωσε τὶς προθέσεις τους, ὅρμησε ἐναντίον τους, συνεπλάκη μαζύ τους καὶ μὲ τὴν μεγάλη δύναμη ποὺ εἶχε, τοὺς ἐμπόδισε καὶ ἔδωσε τὴν εὐκαιρία στὴν ἀδελφή του νὰ ἀπομακρυνθῆ καὶ νὰ διαφύγη τὸν κίνδυνο. Τὴν ἐνέργεια αὐτή, τὴν θεώρησαν πολὺ προσβλητικὴ οἱ Τοῦρκοι καὶ γι’ αὐτὸ κατέφυγαν στὸν πασᾶ καὶ τοῦ κατήγγειλαν τὸ γεγονὸς τελείως παραποιημένο, ὅτι, δηλαδή, ὁ Ἀναστάσιος χωρὶς αἰτία τοὺς ἐπετέθη, τοὺς ἐξύβρισε καὶ τοὺς ἐκτύπησε. Ἀκόμη, εἶπαν ψευδόμενοι, ὅτι σὲ κάποια στιγμὴ ὁ Ἀναστάσιος τοὺς ὑποσχέθηκε νὰ ἀλλάξη πίστη καὶ νὰ γίνη μωαμεθανός.
Ὁ πασᾶς, πατέρας τοῦ Μουσᾶ, διατάζει ἀμέσως νὰ συλλάβουν τὸν Ἀναστάσιο καὶ νὰ τὸν ὁδηγήσουν μπροστά του. Βλέποντας ἕνα λεβεντόκορμο καὶ πανέξυπνο παλικάρι, τὸ λυπήθηκε καὶ δὲν θέλησε νὰ τὸ βασανίση καὶ νὰ τὸ θανάτωση, ἐλπίζοντας ὅτι μποροῦσε νὰ τοῦ ἀλλάξη τὴν πίστη μὲ διάφορα δελεάσματα καὶ ὑποσχέσεις. Τὸν φυλακίζει λοιπὸν προσωρινὰ καὶ τὴν ἄλλη μέρα διατάζει, νὰ τὸν φέρουν μπροστὰ του γιὰ νὰ τὸν ἀνακρίνη.
Μὲ προσποιητὴ ἠρεμία καὶ εὐγένεια προσπάθησε νὰ κερδίση τὴν ἐμπιστοσύνη του. «Κρίμα μπρὲ Ἀναστάση, ἐσὺ ἕνα τέτοιο παλικάρι μὲ δύναμη, ἐξυπνάδα καὶ ὀμορφιά, νὰ μένης στὴ θέση τοῦ ραγιᾶ. Ἐσὺ θὰ μποροῦσες νὰ γίνης μεγάλος ἄρχοντας, μὲ μεγάλα ἀξιώματα, μὲ χρήματα καὶ ἀπολαύσεις στὸ Σαράϊ. Ἐγώ, δὲν στὸ κρύβω, σὲ συμπάθησα πολὺ καὶ θέλω νὰ σὲ βοηθήσω καὶ νὰ σὲ ἀναδείξω τρανὸ πασᾶ μιάν ἡμέρα. Ἀρκεῖ καὶ σὺ νὰ τὸ θέλης καὶ νὰ ἀλλάξης αὐτὲς τὶς παλιὲς καὶ καθυστερημένες ἰδέες ποὺ ἔχεις. Νὰ ἀφήσης τὴν πίστη τοῦ Χριστοῦ καὶ νὰ ἀκολουθήσης τὴν θρησκεία τοῦ μεγάλου μας προφήτη Μωάμεθ. Τότε θὰ σὲ ντύσω μὲ μετάξια καὶ θὰ σὲ στολίσω μὲ χρυσαφικά. Καὶ ὅ,τι ζητήσης στὴ ζωή σου, θὰ τὸ ἔχης μὲ τὸ παραπάνω».
Αὐτὰ καὶ ἄλλα πολλὰ ἔλεγε καὶ ὑποσχόταν ὁ πασᾶς στὸν Ἅγιο. Ἐκείνου ὅμως ὁ νοῦς καὶ ἡ ψυχὴ ἦταν ἀνεβασμένα στὸν οὐρανό. Καὶ ὅσο ὁ πασᾶς τοῦ μιλοῦσε καὶ τοῦ ἔταζε διάφορα, αὐτὸς παρακαλοῦσε τὸν Χριστὸ νὰ τὸν στήριξη καὶ νὰ τὸν ἀξιώση μέχρι τὸ τέλος νὰ ὁμολογήση τὴν ἁγία χριστιανικὴ πίστη μπροστὰ στὸν πασᾶ καὶ τοὺς ἀλλόθρησκους.
Ὅταν ὁ πασᾶς τελείωσε τὰ ταξίματα καὶ τὶς ὑποσχέσεις του, ὁ ἅγιος μὲ θάρρος καὶ γενναιότητα τοῦ ἀπάντησε: «Σὲ εὐχαριστῶ πασᾶ μου γιὰ τὴν καλή σου διάθεση καὶ γιὰ ὅλα τὰ ἀγαθά, ποὺ ὑπόσχεσαι νὰ μοῦ δώσης. Ἐγὼ ὅμως χριστιανὸς γεννήθηκα καὶ χριστιανὸς θὰ πεθάνω. Καὶ δὲν ἀλλάζω τὴν ἁγία πίστη τοῦ Χριστοῦ μου μὲ ὅλα τὰ ἀγαθὰ καὶ τοὺς θησαυροὺς τῆς γῆς».
Βλέποντας τὴν γενναία καὶ ἄκαμπτη στάση τοῦ μάρτυρα ὁ πασᾶς, διέταξε νὰ τὸν φυλακίσουν καὶ νὰ τὸν βασανίζουν κάθε μέρα, μέχρι νὰ ἀλλάξη γνώμη καὶ νὰ ἀρνηθῆ τὸν Χριστό. Ὁ μάρτυρας μέσα στὴν ὑγρή καὶ σκοτεινὴ φυλακή, αἱμόφυρτος καὶ καταπληγωμένος στὸ σῶμα, προσευχόταν διαρκῶς στὸν Κύριο, νὰ τὸν ἐνισχύη στὸ μαρτύριό του μέχρι τὸ τέλος, καὶ ὁ Κύριος τοῦ ἔστελνε ἐνίσχυση καὶ παρηγοριὰ μὲ τοὺς ἀγγέλους Του.
Ὁ γιὸς τοῦ πασᾶ, ὁ Μουσᾶς, ἦταν στὸ βάθος καλοπροαίρετος ἄνθρωπος καὶ πολὺ μετάνοιωσε, ποὺ ἔγινε αἰτία νὰ φθάση ὁ Ἅγιος στὰ χέρια τοῦ σκληροῦ πατέρα του. Ζητώντας κάποια ἐξιλέωση καὶ ἀνακούφιση γιὰ τὴν ψυχή του, ἀπεφάσισε νὰ πάη κρυφὰ μιά μέρα στὴν φυλακὴ καὶ νὰ ἐπισκεφθῆ τὸν Ἅγιο. Μπαίνοντας μέσα κρυφὰ καὶ πολὺ προσεκτικὰ γιὰ νὰ μὴ τὸν δὴ καὶ τὸν ἀκούση κανείς, βρέθηκε μπροστὰ σὲ ἕνα ἐξαίσιο θέαμα, ποὺ ἔπαιξε καθοριστικὸ ρόλο γιὰ τὴν συνέχεια τῆς ζωῆς του. Βλέπει δυὸ ὁλόφωτους ἀγγέλους νὰ στέκωνται κοντὰ στὸν μάρτυρα, νὰ τὸν ἐνισχύουν καὶ νὰ τὸν παρηγοροῦν, καὶ τὸ πρόσωπο τοῦ Ἁγίου νὰ λάμπη ὁλόφωτο.
Αὐτὴ ἡ ὀπτασία τὸν ἔκανε νὰ καταλάβη, ὅτι κάτι πολὺ σπουδαῖο συμβαίνει μὲ τοὺς χριστιανούς, καὶ ζήτησε ἀπὸ τὸν μάρτυρα νὰ τοῦ ἐξηγήση. Ὁ Ἅγιος τοῦ ἐξήγησε τὴν ὀπτασία. Τοῦ εἶπε ὅτι οἱ ἄγγελοι τοῦ Θεοῦ συνοδεύουν πάντοτε καὶ σὲ κάθε βῆμα τοὺς χριστιανοὺς καὶ τοὺς προστατεύουν. Ὁ Μουσᾶς ἐθαύμασε καὶ ἐζήτησε ἀπὸ τὸν Ἀναστάσιο νὰ τοῦ διδάξη τὴν χριστιανικὴ πίστη, καὶ αὐτὸς τὸν κατήχησε.
Ὅταν, μετὰ ἀπὸ ἀρκετὴ ἀναμονὴ μέσα σὲ πολλὰ μαρτύρια, εἶδε ὁ πασᾶς, ὅτι ὁ Άγιος δὲν πείθεται καὶ δὲν ἀλλάζει γνώμη, διέταξε τὴν ἐκτέλεσή του μὲ ἀποκεφαλισμό. Στέλνει λοιπὸν ἕνα δήμιο στὴν φυλακὴ καὶ ἀποκεφαλίζει τὸν ἅγιο μάρτυρα Ἀναστάσιο τὴν 18ην Νοεμβρίου τοῦ ἔτους 1850, καὶ ἐκθέτει τὸ ἅγιο λείψανό του, ἀπαγορεύοντας μὲ ποινὴ θανάτου τὸν ἐνταφιασμό του. Οἱ χριστιανοὶ ἔβλεπαν τὸ σῶμα τοῦ μάρτυρα νὰ μένη ἄσηπτο καὶ φῶς ἀπὸ τὸν οὐρανὸ νὰ τὸ λούζη τὴν νύχτα. Μιὰ μέρα ὅμως ἐμφανίζεται ὁ Ἅγιος στὸν ὕπνο τοῦ πασᾶ καὶ τὸν διατάσση νὰ ἐπιτρέψη τὸν ἐνταφιασμὸ τοῦ ἁγίου λειψάνου. Ὁ πασᾶς φοβήθηκε καὶ διέταξε τὴν ταφὴ τοῦ μαρτυρικοῦ σώματος τοῦ Ἁγίου. Τότε παραλαμβάνουν τὸ ἄγιο σῶμα οἱ μοναχοὶ καὶ τὸ ἐνταφιάζουν σὲ μοναστήρι κοντὰ στὴν πόλη.
Τὸ μαρτύριο καὶ ὁ θάνατος τοῦ Ἁγίου, ἔπαιξαν καθοριστικὸ ρόλο στὴν συνέχεια τῆς ζωῆς τοῦ Μουσᾶ. Ὁ ἴδιος πηγαίνει στὸν τάφο τοῦ Ἁγίου καὶ τοῦ ζητεῖ συγγνώμη. Καὶ ὁ Ἅγιος, σὲ ἐνύπνιο, τοῦ ἀποκαλύπτει, ὅτι ὁ Θεὸς θὰ τὸν βοηθήση. Στὴν συνέχεια, λοιπόν, τῆς ζωῆς του, μετανοεῖ, βαπτίζεται στὴν Βενετία καὶπαίρνει τὸ ὄνομα Δημήτριος. Ἀκολούθως γίνεται μοναχὸς στὴν Κέρκυρα καὶ παίρνει τὸ ὄνομα Δανιήλ, μεταβαίνει γιὰ ὑποθέσεις του στὴν Κωνσταντινούπολη, κατόπιν ἐπιστρέφει στὴν Κέρκυρα, ὅπου καὶ ἐκοιμήθη ἐν εἰρήνῃ.
Ἡ φωτεινὴ ζωὴ καὶ ἡ θυσία τοῦ ἁγίου Ἀναστασίου, ὁδήγησε τὸν Μουσᾶ καὶ πολλοὺς ἀλλόθρησκους στὸν Χριστό. Καὶ στήριξε τὴν πίστη τῶν ὀρθοδόξων ραγιάδων. Ἡ Ἐκκλησία μας τιμᾶ τὴν μνήμη τοῦ Ἁγίου ἐνδόξου μάρτυρος Ἀναστασίου τοῦ ἐκ Παραμυθίας τὴν 18ην Νοεμβρίου. Στὴν Παραμυθιὰ ἔχει οἰκοδομηθῆ πρὸς τιμὴν του μεγαλοπρεπῆς Ναός.
(Πηγή : Οβίος του Αγίου όπως αυτός αναγράφεται στον δικτυακό τόπο : http://www.imparamythias.gr - ΙΕΡΑ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΣ ΠΑΡΑΜΥΘΙΑΣ, ΦΙΛΙΑΤΩΝ, ΓΗΡΟΜΕΡΙΟΥ ΚΑΙ ΠΑΡΓΑΣ . )
Ο ΑΓΙΟΣ ΔΟΝΑΤΟΣ , ΕΠΙΣΚΟΠΟΣ ΕΥΡΟΙΑΣ
Ὁ Ἅγιος Δονάτος, Ἐπίσκοπος Εὐροίας,
ὉἍγιος Δονάτος Ἐπίσκοπος Εὐροίας ὁ θαυματουργὸς καὶ πολιοῦχος τῆς Πόλεως Παραμυθίας καὶ ὅλης τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως.
Ὁ Ἅγιος Δονάτος ἔζησε καὶ ἔδρασε κατὰ τοὺς χρόνους τοῦ Θεοδοσίου τοῦ Μεγάλου (379-395 μ.Χ.). Ἐγεννήθηκε περὶ τὸ 330 μ.Χ. στὴν Εὔροια καὶ ἐμορφώθηκε στὸ Βουθρωτὸ τῆς Ἠπείρου. Σὲ ἡλικία τριάντα ἐτῶν ἐχειροτονήθηκε Ἐπίσκοπος τῆς ἀρχαίας ἐπισκοπῆς Εὐροίας, τῆς ὁποίας τὰ ὅρια συνέπιπταν μὲ τὰ ὅρια τῆς σημερινῆς Μητροπόλεως Παραμυθίας, Φιλιατῶν, Γηρομερίου καὶ Πάργας.
Ὁ Ἅγιος Δονάτος διακρίθηκε γιὰ τὴν σοφία του καὶ τὴν θερμὴ του πίστη καὶ ἀγωνίσθηκε κατὰ τοῦ Ἀρειανισμοῦ καὶ τῶν Πνευματομάχων καὶ ἔλαβε μέρος στὴν Β΄ Οἰκουμενικὴ Σύνοδο τῆς Κωνσταντινουπόλεως τοῦ 381 μ.Χ., ἡ ὁποία συνεπλήρωσε τὸ Σύμβολο τῆς Πίστεως τῆς Νικαίας τοῦ 325 μ.Χ.
Ἔλαμψε ὅμως κυρίως μὲ τὴν μεγάλην του ἀγάπην, τὰ ἔργα τῆς φιλανθρωπίας καὶ τὴν ἁγίαν ζωήν του. Ὁ Θεὸς τὸν ἐστόλισε μὲ τὴν χάρη τῶν θαυμάτων, ποὺ ἐπιτελοῦσε καὶ ἐν ζωῇ καὶ μετὰ τὴν κοίμησή του.
Στὸ Συναξάρι, ἀναφέρεται τὸ θαῦμα τοῦ Ἁγίου ποὺ ἐφόνευσε τὸ δράκοντα. Κοντὰ στὴν Εὔροια ὑπῆρχε ἕνα χωριὸ ποὺ ὀνομαζόταν Σωρεία, στὸ ὁποῖο ὑπῆρχε μία πηγή, ἀπὸ τὴν ὁποία, ὅποιος ἔπινε, πέθαινε. Ὅταν ὁ Ἅγιος ἐπληροφορήθηκε τὸ γεγονός, πῆρε μαζί του καὶ ἄλλους ἱερεῖς καὶ πῆγε στὴν πηγή. Τὴ στιγμὴ ποὺ ἔφθασε ἐκεῖ ἀκούσθηκε μία βροντή. Ἀμέσως ἐμφανίσθηκε μπροστὰ του ἕνας δράκοντας, ποὺ εἶχε τὴ φωλιά του στὴν πηγή.
Μόλις ὁ Ἅγιος ἔστρεψε τὸ βλέμμα του καὶ εἶδε τὸ θηρίο, πῆρε στὰ χέρια του τὸ σχοινί, μὲ τὸ ὁποῖο ἐχτυποῦσε τὸν ὄνο ἐπάνω στὸν ὁποῖο ἐπέβαινε, ἐχτύπησε τὸ θηρίο στὴ ράχη, καί ἔπεσε νεκρὸ στὸ ἔδαφος. Στὴ συνέχεια ὁ Ἅγιος εὐλόγησε τὴν πηγή, ἤπιε πρῶτος αὐτὸς νερὸ ἀπ’ αὐτὴ καί, ἀκολούθως, προέτρεπε καὶ τοὺς ἄλλους νὰ πιοῦν χωρὶς κανένα φόβο. Ἐκεῖνοι, πράγματι, ἤπιαν καὶ εὐφράνθηκαν καὶ ἐπέστρεψαν ἀσφαλεῖς στὶς οἰκίες τους.
Τὰ θαύματα του τὸν ἔκαναν ξακουστό, ὄχι μόνο μέσα στὴν Μητρόπολη Εὐροίας ἀλλά καὶ ἔξω ἀπὸ αὐτήν. Διὰ τοῦτο ἐκλήθη ἀπὸ τὸν Μ. Θεοδόσιο, στὴν Βασιλεύουσα, γιὰ νὰ θεραπεύση τὴν μονάκριβη θυγατέρα του, ποὺ ἔπασχε ἀπὸ δαιμονοπληξία. Ὁ Ἅγιος μὲ τὴν προσευχὴ του ἐθεράπευσε τὴν κόρη καὶ ὁ αὐτοκράτωρ μὲ σεβασμὸ καὶ εὐγνωμοσύνη τὸν προέπεμψε μὲ τιμὲς καὶ δῶρα, ἀπὸ τὰ ὁποία ὁ Ἅγιος ἐδέχθη μόνο ἕνα μικρὸ τεμάχιο γῆς στὴν ἐπισκοπή του, ὀνομαζόμενον Ὀμφάλιον, ὅπου ἔκτισε Ναόν. Στὴν τοποθεσία αὐτὴ σώζονται ἐρείπια ἀρχαίου ναοῦ, ποὺ χρονολογεῖται ὅμως ἀπὸ τὴν ἐποχὴ τοῦ Δεσποτάτου τῆς Ἠπείρου. Εἶναι πιθανὸ ὁ νεότερος αὐτὸς ναὸς νὰ οἰκοδομήθηκε ἐπὶ τῶν θεμελίων ἐκείνου, τὸν ὁποῖο ἔχτισε ὁ Ἅγιος, διότι κατὰ τὶς ἀνασκαφὲς βρέθηκε καὶ παλαιοχριστιανικὸ ὑλικό.
Μετὰ ἀπὸ μία ζωὴ γεμάτη δράση, ἀγῶνες γιὰ τὴν πίστη ἀλλὰ καὶ θαυμαστὰ ἔργα, ἐκοιμήθη ἐν εἰρήνῃ σὲ μεγάλη ἡλικία, καὶ ἐνταφιάσθηκε πλησίον τοῦ ἀνωτέρου ναοῦ σὲ μνημεῖο, τὸ ὁποῖο κατὰ τὴν παράδοση εἶχε ὁ ἴδιος ἑτοιμάσει. Ἡ μνήμη του τελεῖται τὴν 30ην Ἀπριλίου καὶ ἡ ἀνακομιδὴ τῶν λειψάνων του τὴν 29ην Σεπτεμβρίου.
Πολλοὶ ναοὶ ἔχουν κτισθῆ πρὸς τιμὴν του καθῶς καὶ ὁ μεγαλοπρεπὴς Μητροπολιτικὸς Ἱερὸς Ναὸς τῆς Παραμυθιᾶς. Ἀλλὰ καὶ πολλοὶ κάτοικοι τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως Παραμυθίας καὶ τῆς γύρω περιοχῆς φέρουν τὸ ὄνομα Δονάτος.
Τὸ Ἅγιον Λείψανόν του μετεφέρθη κατὰ τὴν ἐποχὴ τῶν Σταυροφοριῶν στὴν Δύση, καὶ σήμερα βρίσκεται ἀποθησαυρισμένο στὸν Ἱερὸ Ναὸ Μαρίας καὶ Δονάτου στὸ Murano τῆς Βενετίας. Μέρος τοῦ Ἱεροῦ Λειψάνου τοῦ Ἁγίου Δονάτου διὰ τῶν ἐνεργειῶν τοῦ Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Παραμυθίας κ.κ. Τίτου καὶ τοῦ Παναγιωτάτου καί Οἰκουμενικοῦ Πατριάρχου κ.κ. Βαρθολομαίου, μετεκομίσθη τὴν 29ην Σεπτεμβρίου 2000 ἀπὸ τὴν Ἐκκλησίαν τῆς Παναγίας τοῦ Murano τῆς Βενετίας εἰς τὴν Παραμυθίαν καὶ ἐναπετέθη μετὰ πάσης εὐλαβείας καὶ λαμπρότητος εἰς τὸν ὁμώνυμον μεγαλοπρεπῆ Ἱερὸν Ναόν.
Τό Ἱερόν Λείψανον τοῦ Ἁγίου Δονάτου:
Ὁ Ἅγιος Δονάτος ἔζησε σ’ ἕνα πολιτισμικὸ περιβάλλον, ὅπως ἡ Ἤπειρος, περὶ τὰ τέλη τοῦ 4ου αἰώνα, ἡ ὁποία εὑρισκόταν στὸ ὅριο μεταξὺ τῆς Ἑλληνικῆς καὶ τῆς Λατινικῆς γλωσσολογικῆς περιοχῆς. Ἔχοντας εἰσέλθει μὲ καθυστέρηση στὸ Συναξάριον τῆς Κωνσταντινουπόλεως, τὸ ἀρχικὸ ἁγιογραφικὸ του dossier συνετέθη σέ ἑλληνικὴ γλώσσα, ἀλλά, ὅπως ἔδειξε ἡ Enrica Follieri, αὐτὸ συνέβη κατὰ ἕνα τμῆμα στὴ Μεσημβρινὴ Ἑλληνόφωνη Ἰταλία καὶ ἀκριβῶς στὴν Καλαβρία, ὅπου ἡ πόλη τῆς Εὐροίας (σήμερα Umbriatico) διεκδικοῦσε τὴν ἵδρυσή της ἀπὸ πρόσφυγες τῆς ὁμώνυμης πόλεως τῆς Ἠπείρου.
Τὸ σκήνωμα τοῦ μυροβλήτου αὐτοῦ Ἁγίου, ὅπως μᾶς πληροφοροῦν ὁ Ἀνδρέας Dandolo καὶ ὁ Pietro Calo ἀπὸ τὴν Chioggia, τὸ ἔφερε στὴ λιμνοθάλασσα τὸ ἔτος 1126 ὁ Δόγης Δομήνικος Μιχαήλ (Michiel), ἐπιστρέφοντας ἀπὸ τὴν ἴδια ἀποστολὴ στὴν Παλαιστίνη (1122-1125), κατὰ τὴν ὁποία εἶχε ἀφαιρέσει ἀπὸ τὴ Χίο τὸ σκήνωμα τοῦ Ἁγίου Ἰσιδώρου, σὲ μία στιγμὴ ὀξείας διαμάχης μὲ τὸν Ἰωάννη Β΄ Κομνηνὸ.
Παίρνοντάς το ἀπὸ τὸ Ἰονικὸ νησὶ τῆς Κεφαλλονιᾶς τὸ τοποθέτησε στὸ Μουράνο, στὴν ἐπισκοπὴ τοῦ Torcello, στὸ ναὸ τῆς Παναγίας (Santa Maria), ποὺ ἑτοιμαζόταν νὰ ἀνοικοδομήσει σὲ εὐρύτερη μορφή.
Τὸ σκήνωμα τοῦ Ἁγίου εἶναι ἐνδεδυμένο μὲ ἐπισκοπικὰ ἄμφια καὶ ἡ κάρα αὐτοῦ καλυμμένη ἀπὸ ἕνα γύψινο προσωπεῖο, φτιαγμένο τὸ ἔτος 1964. Σήμερα εὑρίσκεται ἐπάνω στὴν κεντρικὴ Ἁγία Τράπεζα τῆς Βασιλικῆς, ἐνῶ ὥς τὸ ἔτος 1719 εὑρισκόταν στὸ προσκείμενο Βαπτιστήριο καὶ ὑπῆρξε ἀντικείμενο ἀναγνωρίσεως τὸ ἔτος 1991.
Τὸ λείψανο μετακομίσθηκε ἀπὸ τὴν Ἤπειρο περὶ τὰ τέλη τοῦ 6ου αἰώνα, ἐξαιτίας τῶν ὁμαδικῶν μεταναστεύσεων τῶν Ἰλλυρικῶν πληθυσμῶν, ποὺ εἶχαν προκληθεῖ ἀπὸ τὴν ἀβαροσλαβικὴ ἐπιδρομή. Ὁδηγούμενοι ἀπὸ τοὺς Ἐπισκόπους τῶν τοπικῶν Ἐκκλησιῶν τους καὶ παίρνοντας μαζί τους τὶς ἱερὲς μνῆμες τῆς πατρίδας τους, ἔψαχναν καταφύγιο στὶς νησιωτικὲς ζῶνες. Γνωρίζουμε ἀπὸ τὸν κατάλογο τῆς ἀλληλογραφίας τοῦ Πάπα Γρηγορίου τοῦ Διαλόγου ὅτι ὁ πληθυσμὸς τῆς Εὐροίας μὲ τὸν Ἐπίσκοπο Ἰωάννη εἶχε καταφύγει στὴν Κέρκυρα, στὴν πόλη τῆς Κασσιώπης, στὴ βορειοανατολικὴ ἀκτὴ τοῦ νησιοῦ, δημιουργώντας εὐαίσθητα θέματα κανονικῆς-ἐκκλησιαστικῆς δικαιοδοσίας στὸν τοπικὸ Ἐπίσκοπο, τὸν Αlcisone.
Ὁ Πάπας ἐπιβεβαιώνει στὸν τελευταῖο τὴν ἀκεραιότητα καὶ κανονικότητα τῆς ἐπισκοπικῆς του δικαιοδοσίας, τονίζοντας πάντως τὸ δικαίωμα τοῦ Ἐπισκόπου ἸωάννουΕὐροίας νὰ ἐγκατασταθεῖ στὴν Κέρκυρα μὲ τοὺς Χριστιανούς του καὶ νὰ τοποθετήσει τὸ λείψανο στὴν τοπικὴ ἐκκλησία, τὴν ἀφιερωμένη στὸν Ἅγιο Ἰωάννη. Οἱ πηγές μᾶς ἀφήνουν στὸ σκοτάδι σχετικὰ μὲ τὶς περιπέτειες τοῦ λειψάνου ἀνάμεσα στὴν ἀρχὴ τοῦ 7ου αἰώνα, ὅταν ἐμφανίζεται στὴν Κέρκυρα, καὶ τὸ πρῶτο τέταρτο τοῦ 12ου αἰώνα, ὅταν τὸ εὑρίσκουμε ἀντίθετα στὸ κοντινὸ νησὶ τῆς Κεφαλλονιᾶς, ἔτσι ὥστε ὁ Α. Νiero νὰ ἀμφιβάλει γιὰ τὸ ἂν πρόκειται γιὰ τὸ ἴδιο.
Ἡ Follieri παρατηρεῖ εὐκαιριακὰ ὅτι ἡ Βενετσιάνικη λατρεία γιὰ τὸν Ἅγιο Δονάτο, ποὺ ἔφθασε στὴ λιμνοθάλασσα μὲ τὸ σῶμα τοῦ μυροβλήτου Ἁγίου, ἄφησε ἀνέγγιχτη τὴν προσωπικὴ φυσιογνωμία τοῦ Ἠπειρώτη Ἐπισκόπου, τὴ συγκεχυμένη, ἀντίθετα, στὸ ὑπόλοιπο τοῦ Λατινικοῦ κόσμου ἀπὸ τὴν ὁμοιότητα στὶς προσωπικές του περιπέτειες, ὅπως ἤδη ἐμφανίζεται στὴν Ἰταλοελληνικὴ παράδοση, πρὸς ἐκεῖνες τοῦ ὁμώνυμου Ἐπισκόπου του Ἀρητίου (Arezzo), ποὺ ἐμαρτύρησε τὴν ἐποχὴ τοῦ Ἰουλιανοῦ τοῦ Ἀποστάτου.
Τὰ Βενετσιάνικα ἡμερολόγια ἀναφέρουν τὴν ἑορτὴ τοῦ Ἁγίου στὶς 30 Ἀπριλίου, τὴν ἴδια ἡμερομηνία τῆς μνήμης τοῦ Ἁγίου στὸ Συναξάριον τῆς Κωνσταντινουπόλεως, ἐνῶ ἤδη ἡ Λατινικὴ μετάφραση τῆς Vita brevior καὶ ἡ Ἰταλοελληνικὴ Vita amplior (ὅπως ἀκριβῶς τὰ Ἰταλό-ἑλληνικὰ μηναῖα) τοποθετοῦν τὴ γενέθλια ἡμέρα του στὶς 7 Αὐγούστου, ποὺ εἶναι ὅμως ἡ ἡμερομηνία τοῦ μαρτυρίου τοῦ Ἀρετινοῦ Ἐπισκόπου (Arezzo).
(Πηγή : ΙΕΡΑ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΣ ΠΑΡΑΜΥΘΙΑΣ, ΦΙΛΙΑΤΩΝ, ΓΗΡΟΜΕΡΙΟΥ ΚΑΙ ΠΑΡΓΑΣ . O βίος της Αγίας όπως αυτός αναγράφεται στον δικτυακό τόπο : http://www.imparamythias.gr)
ΑΓΙΟΙ ΤΟΥ ΝΟΜΟΥ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ
Στην ενότητα αυτή αναφέρονται οι Άγοι
που είτε κατάγονται από τα Ιωάννινα είτα μαρτύρησαν στην περιοχή αυτή .
Ο ΑΓΙΟΣ ΝΕΟΜΑΡΤΥΡΑΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ Ο ΕΝ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ
Ο Άγιος Νεομάρτυς Γεώργιος ο εν Ιωαννίνοις
Μαρτύρησε στις 17 Ιανουαρίου 1838 στα Ιωάννινα
Ο άγιος νεομάρτυς Γεώργιος, ο πολιούχος των Ιωαννίνων , καταγόταν από ένα χωριό των Γρεβενών, το οποίο ονομαζόταν Τζούρχλη, σήμερα Άγιος Γεώργιος.
Ήταν φτωχός και αγράμματος άνθρωπος . Σε ηλικία οκτώ ετών έμενε ορφανός. Και από τους δύο γονείς του. Όταν μεγάλωσε εργαζόταν ως ιπποκόμος σε κάποιον τούρκο αγά .Οι Τούρκοι ,όπως συνήθιζαν, δεν τον αποκαλούσαν με το όνομά του αλλά Γκιαούρ Χασάν.
Το έτος 1836 ο αγάς, τον οποίο υπηρετούσε ο άγιος, εγκαταστάθηκε για υπηρεσιακούς λόγους στα Ιωάννινα. Εκεί στα Ιωάννινα ο άγιος αρραβωνιάστηκε με μια νέα ονόματι Ελένη, ορφανή και αυτή από γονείς, πτωχή υλικά αλλά πλούσια ψυχικά. Κάποιος Χότζας , ο οποίος γνώριζε τον άγιο και άκουγε να τον φωνάζουν Γκιαούρ Χασάν παραξενεύτηκε που αρραβωνιάστηκε Χριστιανή και τον κατηγόρησε στο δικαστήριο πως ενώ είναι μουσουλμάνος παντρεύεται Χριστιανή.
Μπροστά στο δικαστήριο ο άγιος ομολόγησε πως είναι Χριστιανός. Ο δικαστής δεν πείστηκε και τον έστειλε στον βεζύρη , όπου ανακρινόμενος ο άγιος ομολόγησε ξανά τη χριστιανική του πίστη. Ο βεζύρης μάλιστα κάλεσε και τον αφέντη του αγίου, ο οποίος επιβεβαίωσε την χριστιανική του ιδιότητα, πράγμα το οποίο καταγράφηκε στον κώδικα του δικαστή, πως είναι Χριστιανός. Μετά το γεγονός αυτό έκανε τον γάμο του με την Ελένη.
Στο μεταξύ ο αφέντης του μετατέθηκε στην Προύσα της Μ. Ασίας, όπου αρχικά τον ακολούθησε, αργότερα όμως επέστρεψε στα Ιωάννινα. Προσκολλήθηκε σε κάποιον αγά πάλι ως ιπποκόμος. Όταν έφυγε και αυτός ο άγιος δεν τον ακολούθησε αλλά παρέμεινε με την οικογένειά του , διότι στο μεταξύ η σύζυγός του γέννησε γιό τον οποίο βάπτισαν με το όνομα Ιωάννη.
Κάποια μέρα ο άγιος πηγαίνοντας στην αγορά για αναζήτηση εργασίας συνάντησε εκείνον τον Χότζα που τον είχε κατηγορήσει. Μόλις τον είδε εκείνος αμέσως τον άρπαξε και του λέει :
Μέχρι πότε θα παίζεις με την πίστη ; Ή Τούρκος ή Χριστιανός ;
Ο άγιος του ζητούσε να τον αφήσει, έτυχε μάλιστα να περνά εκείνη την ώρα ο κουνιάδος του, ο οποίος προσπαθούσε να τον βγάλει από τα χέρια του χότζα.
Εξαιτίας της φασαρίας στο μεταξύ μαζεύτηκαν και άλλοι Τούρκοι και Ρωμιοί. Απέναντι ακριβώς ήταν το σπίτι του πασά , ο οποίος βλέποντας τη φασαρία έστειλε ανθρώπους του και τους έφεραν μπροστά του. Ο χότζας κατηγόρησε τον άγιο πως, ενώ ήταν τούρκος, τώρα έγινε Χριστιανός. Στη σχετική ερώτηση του πασά ο άγιος απάντησε με πολύ θάρρος, Χριστιανός γεννήθηκα και Χριστιανός θα πεθάνω. Ο πασάς τότε τον έστειλε στον δικαστή.
Ο δικαστής μολονότι γνώριζε την υπόθεση ρώτησε τον άγιο: Χριστιανός είσαι εσύ ;
Στην καταφατική απάντηση του αγίου του λέει πάλι : Κάποτε ήσουν Χριστιανός αλλά τώρα είσαι Τούρκος.
Όχι, όχι, του απάντησε ο άγιος, Χριστιανός είμαι καθώς κι εσύ το ξέρεις και είναι περασμένο και στα χαρτιά σου.
Ναι, του λέει ο δικαστής, αλλά τότε ήταν ένας ο μάρτυρας ,τώρα όμως μαρτυρούν πολλοί πως είσαι Τούρκος. Σύμφωνα με τη μαρτυρία τους , ένα από τα δύο πρέπει να κάμεις , ή να γίνεις Τούρκος ή να θανατωθείς.
Κάνε ό,τι θέλεις ,ήταν η απάντηση του αγίου.
Τότε , αφού τον ήλεγξαν αν του είχαν κάνει περιτομή και δεν βρήκαν τίποτε , τον οδήγησαν στον ανθύπατο. Μετά από νέα ανάκριση και ομολογία τον έκλεισαν στη φυλακή. Εκεί βρίσκονταν δύο Χριστιανοί από τη Βούρμπιανη, οι οποίοι τον ρώτησαν για την υπόθεσή του και ,όταν έμαθαν πως ήταν για την πίστη, τον παρότρυναν να μείνει σταθερός και αν χρειαστεί να μαρτυρήσει ακόμη.
Την άλλη μέρα τον οδήγησαν πάλι στον δικαστή, ο οποίος με τους παρακαθημένους του τον προέτρεπε να εξισλαμισθεί. Ο άγιος έμενε σταθερός λέγοντας : Χριστιανός και Χριστιανός πεθαίνω.
Τον οδήγησαν τότε πάλι στη φυλακή, τον ξάπλωσαν, κάτω του έβαλαν τα πόδια στο τιμωρητικό ξύλο και πάνω του τοποθέτησαν μια πλάκα βάρους πενήντα οκάδων περίπου.
Ο άγιος κοιμήθηκε σαν να ήταν σκεπασμένος με πάπλωμα. Το πρωί τον ρωτούσαν οι άλλοι φυλακισμένοι : πώς πέρασες τη νύχτα, αδελφέ ; εμείς φοβηθήκαμε μήπως πεθάνεις από το βάρος της πλάκας.
Δεν κατάλαβα τίποτα, τους απάντησε ο άγιος, μάλιστα είδα και όνειρο, ένα νέο ασπροφορεμένο που μου είπε : μη φοβάσαι, Γεώργιε.
Τον οδήγησαν και πάλι στο δικαστήριο, όπου ο άγιος ομολόγησε για τρίτη φορά τον Χριστό.
Ήρθε η ώρα να βγάλω απόφαση, του λέει ο δικαστής, να καταδικαστείς.
Χωρίς να φοβηθεί ο άγιος, με πολύ θάρρος του απάντησε:
Κάνε ό,τι θέλεις, δεν φοβούμαι τίποτε, όχι μια απόφαση μα εκατό να βγάλεις.
Βλέποντας την γενναιότητά του ο δικαστής για μια στιγμή σκέφτηκε να τον ελευθερώσει ,όμως ο τουρκικός όχλος φώναζε να θανατωθεί ως υβριστής του Ισλάμ.
Έτσι εκδόθηκε καταδικαστική απόφαση. Την ώρα εκείνη ,λένε, μια μεγάλη αστραπή έσκισε τον ουρανό, συνοδευόμενη από ένα τρομερό κρότο ενώ συγχρόνως έγινε αναβρασμός στη λίμνη ώστε οι άνθρωποι φοβήθηκαν.
Οι Μητροπολίτες Ιωαννίνων , Άρτης και Γρεβενών προσπάθησαν με την παρέμβασή τους να τον ελευθερώσουν αλλά δεν κατάφεραν τίποτα.
Μέχρι να γίνει η εκτέλεση έκλεισαν τον Γεώργιο στη φυλακή, όπου δεν σταμάτησαν να τον ενοχλούν οι Τούρκοι με διαφόρους απεσταλμένους τους να αρνηθεί τον Χριστό.
Από την άλλη μεριά οι Χριστιανοί φυλακισμένοι τον στήριζαν και τον παρακινούσαν να μείνει σταθερός στην πίστη, ώστε υπομένοντας λίγο πόνο να βρεθεί κοντά στον Χριστό.
Την άλλη μέρα, εορτή του Αγίου Αντωνίου, οι δήμιοι τον οδήγησαν στον τόπο της εκτέλεσης.
Ο άγιος δόξασε τον Θεό και χάρηκε που τον αξίωνε να μαρτυρήσει για το όνομά Του.
Ήταν θαυμαστό να τον βλέπει κανένας πως έτρεχε , με πόση χαρά και αγαλλίαση, σα να μην πατούσε στη γη, λες και πετούσε στον αέρα. Το πρόσωπό του κυριολεκτικά άστραφτε από χαρά.
Όταν έφθασαν στον τόπο της εκτέλεσης , στην πύλη του φρουρίου, ομολόγησε για τελευταία φορά : Χριστιανός είμαι, προσκυνώ τον Χριστό μου και την Δέσποινά μου Θεοτόκο.
Παρακάλεσε τους δημίους να του λύσουν τα χέρια, έκανε το σημείο του σταυρού και φώναξε προς τους Χριστιανούς : Συγχωρέστε με , αδελφοί και ο Θεός να σας συγχωρήσει. Κι όπως έλεγε αυτά ,τον απαγχόνισαν. Ήταν τριάντα ετών.
Το λείψανό του έμεινε τρία μερόνυχτα, κατά τη συνήθεια, κρεμασμένο. Κάθε νύχτα ερχόταν ουράνιο φως και τον περιέβαλε. Μετά τις τρεις ημέρες ,ύστερα από παράκληση του συλλόγου των ιπποκόμων , δόθηκε άδεια ταφής.
Μετέφεραν το άγιο λείψανο στον Μητροπολιτικό ναό του Αγίου Αθανασίου, όπου ήσαν συγκεντρωμένοι οι Μητροπολίτες, ο κλήρος και πλήθος Χριστιανών.
Αφού το ετοίμασαν για την ταφή στο παρεκκλήσιο της Αγίας Μαρίνης έψαλαν την ακολουθία με δάκρυα συγκίνησης και χαράς. Το ενταφίασαν στην αυλή, στην βόρεια πλευρά του ναού.
Αργότερα χτίστηκε παρεκκλήσιο που περιέβαλε τον τάφο.
Αμέσως ακολούθησαν άπειρα και καταπληκτικά θαύματα.
Το έτος 1975 έγινε η ανακομιδή των λειψάνων, τα οποία ευρίσκονται στον νεόδμητο ναό προς τιμήν του Αγίου Γεωργίου του Νεομάρτυρος.
Ο ΑΓΙΟΣ ΝΕΟΜΑΡΤΥΣ ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΠΟΛΙΟΥΧΟΣ ΜΕΤΣΟΒΟΥ
Ο ΑΓΙΟΣ ΝΙΚΟΛΑΟΣ
Μαρτύρησε στα Τρίκαλα στις 17 Μαΐου 1617
Ο άγιος νεομάρτυς Νικόλαος καταγόταν από το Μέτσοβο της Ηπείρου, από γονείς ευσεβείς. Νέος στην ηλικία πήγε στα Τρίκαλα της Θεσσαλίας ,όπου εργαζόταν σ’ ένα φούρνο.
Μετά από αρκετό καιρό κάποιοι Τούρκοι, με δόλο, με υποσχέσεις, με φοβερισμούς και συκοφαντίες τον κατάφεραν ν’ αρνηθεί τον Χριστό.
Σύντομα όμως συνειδητοποίησε τι έκανε, επέστρεψε στην πατρίδα του και ζούσε πάλι ως χριστιανός.
Κάποτε , μαζί με άλλους συμπατριώτες του, φόρτωσε και αυτός το άλογό του με δαδί και πήγε να το πουλήσει στα Τρίκαλα. Εκεί τον γνώρισε κάποιος Τούρκος κουρέας , γείτονας του φούρναρη στον οποίο εργαζόταν ο άγιος.
Τον άρπαξε λοιπόν και τον κατηγορούσε πως από Τούρκος έγινε πάλι χριστιανός. Φοβήθηκε ο άγιος, του χάρισε το φορτίο με το δαδί και τον παρακαλούσε να μην τον φανερώσει.
Ο Τούρκος δέχτηκε και απαίτησε , για να μην τον αποκαλύψει, να του πηγαίνει κάθε χρόνο, όσο ζει, ένα φορτίο δαδί. Πράγμα το οποίο έκανε για αρκετά χρόνια.
Κάποτε όμως ο άγιος ,θεωρώντας ότι αυτή η πράξη είναι έμμεση άρνηση , αποφάσισε να μην του πάει το δαδί αλλά να ομολογήσει τον Χριστό και αν ακόμη χρειαστεί να μαρτυρήσει για να ξεπλύνει την άρνησή του.
Πήγε λοιπόν στον πνευματικό του, εξομολογήθηκε και του αποκάλυψε τον πόθο του για ομολογία και μαρτύριο. Ο πνευματικός προσπαθούσε να τον εμποδίσει και τον συμβούλευε να εγκαταλείψει αυτή την σκέψη.
Του παρουσίαζε μάλιστα το πόσο δύσκολο είναι να υπομείνει κάποιος τα βασανιστήρια και το χειρότερο να αρνηθεί τον Χριστό για δεύτερη φορά.
Ο άγιος επέμενε λέγοντας πως εμπιστεύεται τον εαυτό του στον Θεό και πως η χάρη του Θεού θα τον δυναμώσει , ώστε να υπομείνει ό,τι του κάνουν για την αγάπη του Χριστού. Βλέποντας ο πνευματικός του τον θερμότατο πόθο του για μαρτύριο, αφού τον συμβούλευσε κατάλληλα, τον άφησε να φύγει με την ευχή του.
Όταν έφθασε ο άγιος στα Τρίκαλα, τον είδε ο Τούρκος ,ο κουρέας, και τον άρπαξε κυριολεκτικά από τον λαιμό και τον έπνιγε λέγοντάς του « που είναι, άπιστε , το δαδί ; » κι εκείνος του απάντησε « δε σου χρωστάω τίποτε ».Αμέσως ο Τούρκος εξαγριώθηκε , άρχισε τις φωνές και τον μαρτύρησε στους άλλους Τούρκους. Τον άρπαξαν και με σπρωξιές και με χτυπήματα τον οδήγησαν στο δικαστήριο όπου παρουσίασαν την υπόθεση. Ο άγιος , όταν ρωτήθηκε, απάντησε : « Χριστιανός γεννήθηκα και χριστιανός είμαι και χριστιανός θέλω ν’ αποθάνω και δεν αρνούμαι ποτέ την πίστη μου με όσα μαρτύρια και αν μου κάνετε » .
Άρχισαν τότε τις κολακείες και τις φοβέρες. Βλέποντας ότι δεν κατάφερναν τίποτε, αφού τον ράβδισαν αρκετή ώρα, τον έκλεισαν σε μια σκοτεινή φυλακή .Εκεί ,για πολλές ημέρες , τον βασάνιζαν με στέρηση τροφής και νερού και με διάφορα άλλα βασανιστήρια. Όλα τα υπέμεινε ο άγιος με πολλή χαρά και γενναιότητα.
Τον έβγαλαν από τη φυλακή και τον οδήγησαν πάλι στον δικαστή, όπου έκαμε πάλι την ίδια ομολογία. Τότε ο δικαστής τον κατεδίκασε στον δια πυράς θάνατο.
Διέταξε να ανάψουν μια μεγάλη φωτιά στη μέση της αγοράς των Τρικάλων και να τον ρίξουν μέσα να καεί ζωντανός . Η διαταγή αμέσως εξετελέσθη. Εκεί μέσα στη φωτιά ο άγιος , χαρούμενος και δοξολογώντας τον Θεό, παρέδωσε το πνεύμα του.
Ένας Χριστιανός , αγγειοπλάστης στο επάγγελμα,, πήγε τη νύχτα στον τόπο του μαρτυρίου, μήπως βρει κάτι από το λείψανο του μάρτυρος να το πάρει, υποκινούμενος από ευλάβεια.
Ο τόπος εφρουρείτο όμως, όπως συνηθιζόταν , για τρία εικοσιτετράωρα. Κατόρθωσε να δωροδοκήσει τους φρουρούς, οι οποίοι του έδωσαν την κάρα του αγίου. Πήγε αμέσως στο σπίτι του και χωρίς να το γνωρίζει κανένας άλλος , άνοιξε μια τρύπα στον τοίχο , έβαλε μέσα την αγία κάρα και έκλεισε το άνοιγμα πάλι με πηλό.
Πέρασαν τα χρόνια, πέθανε ο αγγειοπλάστης και το σπίτι το αγόρασε κάποιος άλλος. Την ημέρα του μαρτυρίου του αγίου έβλεπε ο νέος ιδιοκτήτης ένα φως στο σημείο εκείνο του τοίχου και αναρωτιόταν τί να είναι άραγε. Τότε του αποκαλύφθηκε στον ύπνο του ότι εκεί ευρίσκεται κρυμμένη η κάρα του αγίου μάρτυρος Νικολάου. Αμέσως άνοιξε τον τοίχο και την βρήκε. Επειδή όμως έκρινε τον εαυτό του ανάξιο να έχει στο σπίτι του ένα τέτοιο πνευματικό θησαυρό , την πήρε και την αφιέρωσε στην Ι. Μ. Βαρλαάμ των Μετεώρων, όπου ευρίσκεται μέχρι σήμερα.
Πολλά θαύματα γίνονται με την προσκύνηση και τη λιτάνευση της αγίας κάρας. Όπως η απαλλαγή από λοιμώδη νόσο των κατοίκων των Τρικάλων και άλλων περιοχών, η επανειλημμένη εκδίωξη ακρίδων από διάφορες περιοχές καθώς επίσης και η θεραπεία ανίατων ασθενειών.
Ο ΑΓΙΟΣ ΝΕΟΜΑΡΤΥΣ ΙΩΑΝΝΗΣ Ο ΕΞ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ
Ὁ Ἅγιος Ἰωάννης ὁ Νεομάρτυρας ὁ Ράπτης ἐξ Ἰωαννίνων
Ο Ἅγιος Νεομάρτυς Ἰωάννης γεννήθηκε στὸ χωριὸ Τέροβο Ἰωαννίνων ἀπὸ φιλόθεους καὶ εὐσεβεῖς γονεῖς. Ἀπὸ νωρὶς ἐγκαταστάθηκε στὰ Ἰωάννινα, ὅπου ἐξασκοῦσε τὸ ἐπάγγελμα τοῦ ράπτη.
Μετὰ τὸν θάνατο τῶν γονέων του ἦλθε στὴν Κωνσταντινούπολη ἐπὶ Πατριάρχου Ἱερεμίου Α’ (1525 – 1545) καὶ ἐπὶ σουλτάνου Σουλεϊμὰν τοῦ Β’ (1520 – 1560).
Περικοσμούμενος μὲ ψυχικὲς καὶ σωματικὲς ἀρετὲς κίνησε τὸν φθόνο τῶν Τούρκων, οἱ ὁποῖοι τὸν πίεζαν νὰ γίνει Μουσουλμάνος. Ὁ Ἰωάννης ὅμως ἀπέκρουε τὶς δελεαστικὲς προτάσεις τῶν Τούρκων καὶ ἀποφάσισε νὰ μαρτυρήσει γιὰ τὴν ἀγάπη του στὸν Χριστό.
Ἔτσι προσῆλθε στὸν πνευματικό του καί, ἀφοῦ ἐξομολογήθηκε, δήλωσε τὸν πόθο του γιὰ τὸ μαρτύριο. Ὁ πνευματικὸς ὅμως τὸν ἀπέτρεψε κατ’ ἀρχὴν καὶ ἔτσι ὁ Ἰωάννης ἀνέβαλε τὴν ἐκτέλεση τῆς ἀποφάσεώς του. Συγκινημένος ὕστερα ἀπὸ λίγο, ἀπὸ τὴν ἀνάμνηση τῶν Παθῶν τοῦ Κυρίου κατὰ τὴν Μεγάλη Πέμπτη, προσῆλθε καὶ πάλι στὸν πνευματικό του καὶ ζήτησε τὴν εὐχὴ καὶ τὴν εὐλογία του γιὰ τὸ μαρτύριο. Ἀπετράπη ὅμως γιὰ δεύτερη φορὰ ἀπὸ τὸν πνευματικό. Ἐκεῖνος ἐπανῆλθε ἐκ νέου μὲ σταθερὴ ἀπόφαση τὴν ἑπόμενη ἡμέρα τῆς Μεγάλης Παρασκευῆς καὶ ἀφοῦ δήλωσε ὅτι εἶδε ὅραμα, κατὰ τὸ ὁποῖο χόρευε μέσα σὲ φλόγες μεγάλης φωτιᾶς, ἔλαβε ἀπὸ τὸν πνευματικό του τὴν ποθούμενη εὐλογία.
Μεταβαίνοντας στὸ ἐργαστήριό του εἶδε νὰ ἔρχονται κοντά του οἱ Τοῦρκοι ποὺ τὸν προέτρεπαν νὰ ἀλλαξοπιστήσει, οἱ ὁποῖοι αὐτὴ τὴ φορὰ τὸν συκοφαντοῦσαν λέγοντας ὅτι, ὅταν ἦταν στὰ Τρίκαλα, ἀρνήθηκε τὸν Χριστό. Ὁ Νεομάρτυρας τοὺς ἀπάντησε μὲ τὰ ἑξῆς λόγια: «Μὴ γένοιτο ποτὲ νὰ πάθω τέτοια ἐγκατάλειψη ἀπὸ τὸν Θεό, ὥστε νὰ ἀρνηθῶ τὸν Χριστόν μου, ἀλλὰ ἐγὼ μὲ τὸν Χριστό μου ζῶ καὶ θέλω νὰ ζήσω, καὶ εἶμαι πρόθυμος νὰ ἀποθάνω γι’ Αὐτόν».
Ἔτσι, ὁ Ἰωάννης ἀφοῦ περιφρόνησε μὲ τοὺς λόγους του τὴ θρησκεία τοῦ Μωάμεθ, ἄναψε τὸν θυμὸ τῶν Τούρκων, οἱ ὁποῖοι μαινόμενοι ὅρμησαν ἐναντίων του καὶ ἀφοῦ τὸν συνέλαβαν, τὸν ὁδήγησαν στὸν κριτή. Ὁμολογώντας καὶ ἐνώπιον τοῦ κριτοῦ τὸν Χριστό, παραδόθηκε σὲ βασανιστήρια, τὰ ὁποία ὑπέμεινε μὲ καρτερία.
Στὴν συνέχεια τὸν ὁδήγησαν στὴ φυλακὴ καὶ ἐπειδὴ ἐκεῖνος παρέμενε σταθερὰ ἀμετάθετος στὴν πατρώα εὐσέβεια ὁμολογώντας συνέχεια τὸ Ὄνομα τοῦ Χριστοῦ, καταδικάσθηκε στὸν διὰ πυρᾶς θάνατο.
Ὁ Πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως Ἱερεμίας Α’, κατόρθωσε μὲ πολλὰ χρήματα νὰ ἐπιτύχει τὴν ἀναβολὴ τῆς ἐκτελέσεως γιὰ λίγες ἡμέρες.
Τὴν Παρασκευὴ τῆς Διακαινησίμου ὁ Ἰωάννης προσήχθη καὶ πάλι ἐνώπιον τοῦ κριτοῦ, πρὸ τοῦ ὁποίου μὲ πνευματικὴ ἀνδρεία ἐπανέλαβε ἀκλόνητος τὴ θερμὴ ὁμολογία τῆς πίστεώς του στὸν Κύριο καὶ Θεό μας καὶ ἔψαλλε τὸ «Χριστὸς Ἀνέστη». Τότε τὸν μαστίγωσαν καὶ τὸν ἔριξαν στὴ φωτιά, ποὺ εἶχε ἀναφθεῖ μπροστὰ ἀπὸ μία τουρκικὴ οἰκία. Οἱ κάτοικοι τῆς οἰκίας αὐτῆς, ἐπειδὴ θεώρησαν τὰ γενόμενα μπροστὰ στὴν οἰκία τους ὡς κακὸ γι’ αὐτοὺς οἰωνό, διασκόρπισαν καὶ τὴ φωτιὰ καὶ τοὺς κατακαίοντες τὸν Ἅγιο, δήμιους.
Τότε οἱ δήμιοι, ἀφοῦ παρέλαβαν τὸν Ἅγιο μισοκαμένο καὶ ψάλλοντα διαρκῶς τὸ «Χριστὸς Ἀνέστη», ἄναψαν ἐκτὸς πόλεως νέα φωτιά, στὴν ὁποία μὲ χαρὰ πήδησε ὁ Ἰωάννης. Φιλομάρτυρες Χριστιανοί, γιὰ νὰ ἀπαλλάξουν τὸν Μάρτυρα ἀπὸ τὶς ὀδύνες τῆς φωτιᾶς, πλήρωσαν τοὺς δήμιους γιὰ νὰ τὸν ἀποκεφαλίσουν. Ἔτσι τελειώθηκε ὁ Νεομάρτυς Ἰωάννης στὴν Κωνσταντινούπολη, τὸ ἔτος 1526.
Οἱ Χριστιανοὶ ἀγόρασαν ἀντὶ πολλῶν χρημάτων τὰ ἐκ τῆς πυρᾶς διασωθέντα ἐλάχιστα ἱερὰ λείψανα τοῦ Νεομάρτυρος καὶ τὰ διεφύλαξαν στὸν πατριαρχικὸ ναό.
Ὁ Νεομάρτυρας Ἰωάννης ἔγινε πασίγνωστος γιὰ τὰ θαύματά του σὲ ὁλόκληρο τὸ Γένος.
Ἡ μνήμη του στὰ Ἰωάννινα τελεῖται τὴν Τρίτη τῆς Διακαινησίμου στὸ ναὸ τῆς Ἁγίας Μαρίνας.
Ο ΑΓΙΟΣ ΝΕΟΜΑΡΤΥΣ ΙΩΑΝΝΗΣ Ο ΕΚ ΚΟΝΙΤΣΗΣ
Ο ΑΓΙΟΣ ΙΩΑΝΝΗΣ Ο ΕΚ ΚΟΝΙΤΣΗΣ
Τὸ θαυμαστὸ στὸν Ἅγιό μας εἶναι ὅτι ὑπῆρξε ἀρχικά μωαμεθανὸς καὶ Τοῦρκος. Ὅμως, ὅταν, γιὰ ἄγνωστους σὲ μᾶς λόγους, βρέθηκε στὸ Ἀγρίνιο (ποὺ τότε λεγόταν Βραχώρι), ἡ χάρις τοῦ Θεοῦ τὸν ἐπρόφθασε. Κι’ ὁ νέος στὴν ἡλικία Χασὰν ἑλκύσθηκε ἀπὸ τὴν χριστιανικὴ θρησκεία.
Πῶς ἔγινε αὐτό; Βέβαια, δὲν τὸ γνωρίζουμε.
Γιατὶ τὸ ἔλεος τοῦ Κυρίου μᾶς «καταδιώκει» μὲ πολλοὺς τρόπους, χωρὶς ἐμεῖς νὰ τοὺς ἀντιλαμβανώμεθα. Τὸ πιὸ πιθανὸ εἶναι ὅτι ἐντυπωσιάσθηκε ἀπὸ τὴν συνεπῆ καὶ ὑποδειγματικὴ χριστιανικὴ ζωὴ κάποιων κατοίκων τοῦ Ἀγρινίου, οἱ ὁποῖοι, ἐφαρμόζοντας τὴν ἐντολὴ τοῦ Χριστοῦ, ἦσαν «φῶς τοῦ κόσμου» καὶ «ἅλας τῆς γῆς» (Ματθ. Ε΄ 13 καὶ 14).
Γιατί, πραγματικά, ἡ προσπάθεια τοῦ κάθε χριστιανοῦ νὰ ζῇ σωστά, σύμφωνα μὲ τὴν διδασκαλία τοῦ Εὐαγγελίου, εἶναι τὸ δυνατότερο κήρυγμα, ὅπως, ἀκριβῶς, τὸ διατυπώνει ὁ Ἀδελφόθεος Ἰάκωβος : «δεῖξόν μοι τὴν πίστιν σου ἐκ τῶν ἔργων σου» (Ἰακ. β΄ 18). Ἀντίθετα, ἡ ἀσυνέπεια στὴ ζωὴ καὶ στὴν καθημερινὴ ἀναστροφὴ κάποιων, κατ’ ὄνομα μόνον, χριστιανῶν, ἔχει σὰν ἀποτέλεσμα νὰ ἰσχύῃ ὁ φοβερὸς λόγος τοῦ Θεοῦ : «δι’ ὑμᾶς βλασφημεῖται τὸ ὄνομά μου ἐν τοῖς ἔθνεσι» (Ρωμ. β΄ 24). Γίνονται, δηλαδή, αἰτία νὰ δυσφημῆται ἡ χριστιανικὴ πίστη ἀνάμεσα στοὺς ἀπίστους καὶ στοὺς εἰδωλολάτρες. Οἱ ὁποῖοι, ὅταν ἄλλα ἀκοῦνε κι’ ἄλλα βλέπουν στὴν πράξη, εἶναι φυσικὸ νὰ ἀπεχθάνωνται τὸν Χριστιανισμὸ καὶ τὴν Ἐκκλησία.
Ἐν πάσῃ περιπτώσει, ὁ Χασὰν ἐγνώρισε τὸν Χριστὸ καὶ εἶχε σφοδρὴ ἐπιθυμία νὰ ἐνταχθῇ στοὺς κόλπους τῆς Ἐκκλησίας. Ὅμως στὸ Ἀγρίνιο κυριαρχοῦσαν οἱ Τοῦρκοι. Γι’ αὐτὸ καὶ ἦταν ἀδύνατο νὰ ἀλλαξοπιστήσῃ ὁ Χασάν. Γιατὶ ὄχι μόνον ὁ ἴδιος θὰ ἐκινδύνευε τὰ ἔσχατα, ἀλλὰ καὶ ἡ ὀργὴ τῶν φανατικῶν μωαμεθανῶν κατακτητῶν θὰ ἔπεφτε σίγουρα στὰ κεφάλια τῶν χριστιανῶν.
Ἔτσι, οἱ προύχοντες τοῦ Ἀγρινίου, σκεπτόμενοι φρόνιμα καὶ συνετά, ἔστειλαν τὸν νεαρὸ Χασὰν στὴν Ἰθάκη (μιᾶς καὶ τὰ Ἑπτάνησα βρισκόντουσαν ὑπὸ τὴν κυριαρχία τῆς Βενετίας), ὅπου βαπτίσθηκε καὶ πῆρε τὸ ὄνομα Ἰωάννης.
Ὅταν, κατόπιν, ἐπέστρεψε στὸ Ἀγρίνιο, νυμφεύθηκε μιὰ εὐσεβῆ χριστιανὴ κόρη καὶ ἐγκαταστάθηκε στὸ χωριὸ Μαχαλᾶς (σημερινὲς Φυτεῖες), ὅπου ἀσκοῦσε τὸ ἔργο τοῦ ἀγροφύλακα, ἀγωνιζόμενος νὰ ζῇ σὰν πιστὸ τέκνο τῆς Ἐκκλησίας.
Ὅμως, ὁ ἐχθρὸς διάβολος περίμενε τὴν κατάλληλη εὐκαιρία νὰ ἐπιτεθῇ στὸν δοῦλο τοῦ Χριστοῦ Ἰωάννη.
Κι’ αὐτὴ δὲν ἄργησε νὰ ἔλθῃ. Καὶ νὰ πῶς : Ὁ πατέρας τοῦ Ἰωάννη,ποὺ ἦταν σέχης στὴν Κόνιτσα (σέχης = θρησκευτικὸς ἀρχηγὸς τῶν «δερβίσηδων», δηλαδὴ τῶν μουσουλμάνων ἐκείνων, ποὺ ἀκολουθοῦσαν μιὰ μορφὴ - ἄς τὸ ποῦμε ἔτσι- μοναχισμοῦ) καὶ ποὺ ἔψαχνε συνέχεια νὰ τὸν βρῇ, ἀνεκάλυψε στὸ τέλος ὅτι τὸ παιδί του ζοῦσε στὸ Ἀγρίνιο καὶ ὅτι, μάλιστα, εἶχε γίνει χριστιανός.
Ἔσπευσε, λοιπόν, ἐκεῖ. Κι’ ἀφοῦ τὸν βρῆκε, προσπάθησε μὲ ταξίματα καὶ καλοπιάσματα νὰ τὸν ξαναφέρῃ στὸν μωαμεθανισμό. Ἀλλὰ ὁ νεαρὸς Ἰωάννης ἀποδείχθηκε γενναῖος καὶ ἀνυποχώρητος στρατιώτης τοῦ Χριστοῦ.
Γιατὶ καὶ τὰ μαρτύρια ὑπέμεινε καρτερικὰ καὶ τὸν δι’ ἀποκεφαλισμοῦ θάνατο δέχθηκε μὲ χαρά, ὅπως σημειώνεται χαρακτηριστικὰ σ’ ἕνα ἀπὸ τὰ τροπάρια τῆς ἀκολουθίας του: «Τῆς ἀληθείας τὸ φῶς, ἐπιλάμψαν τῇ ψυχῇ σου, ἡμεροφαῆ σε ἀστέρα ἔδειξεν, Ἰωάννη μακάριε · λύχνος γὰρ τοῖς ποσί σου, κατὰ Δαβίδ ὁ θεῖος νόμος γέγονε, καὶ τὴν ὁδόν τοῦ μαρτυρίου, ἀπροσκόπτως διέβης, πάντα τοῦ ἐχθροῦ, ὑποσκελίσας τὰ σκάνδαλα· ὅθεν τῆς ἄνω δόξης κοινωνὸς ἐγένου, τὸν καρπὸν τῆς ζωῆς δρεπόμενος». (Δοξαστικὸ τῶν Αἴνων).
Ἀργότερα, τά ἱερά λείψανά του ἀνεκομίσθησαν καί μεταφέρθησαν στήν Ἱερά Μονή Προυσσοῦ Εὐρυτανίας. Ἀνευρέθησαν τόν Ἰανουάριο τοῦ 1974, ἕνα δέ τμῆμα ἀπό αὐτά μεταφέρθηκε, τόν Σεπτέμβριο τοῦ 1978, στήν Κόνιτσα.
Ἔτσι, λοιπὸν, ἕνα μοσχομύριστο κρίνο, ὁ Ἅγιος Ἰωάννης, προστέθηκε στὸν χορὸ τῶν Νεομαρτύρων στὶς 23 Σεπτεμβρίου 1814 καὶ ἀποτελεῖ τιμὴ καὶ καύχημα γιὰ τὴν γενέτειρά του.
Γι’ αὐτὸ, δικαιολογημένα ὁ ἱερὸς ὑμνογράφος ψάλλει: «Σὲ ἡ Κόνιτσα, ὑμνολογοῦσα Ἅγιε, ἡ σὲ βλαστήσασα, ἀπὸ ψυχῆς σοι βοᾷ· δεινῶν περιστάσεων, φύλαττε ἄτρωτον τὴν πατρίδα σου, προστρέχουσαν τῇ σκέπῃ σου, Ἰωάννη Νεομάρτυς» (ἀπὸ τὴν ζ΄ ᾠδὴ τοῦ Κανόνος).
Ἀπολυτίκιον
Ἁγίου Νεομάρτυρος Ἰωάννου τοῦ ἐκ Κονίτσης
(Ἦχος Α’)
Τῆς Κονίτσης τὸν γόνον, Βραχωρίου (=Ἀγρινίου) τὸ καύχημα, καὶ Χριστοῦ ὁπλίτην τὸν νέον Ἰωάννην τιμήσωμεν· ἐκ ῥίζης γὰρ δυσώδους προελθῶν, ἐνήθλησε λαμπρῶς ὑπὲρ Χριστοῦ, καὶ κινδύνων ἐξαιτεῖται ἀπαλλαγήν, τοῖς πρὸς αὐτὸν κραυγάζουσι· Δόξα τῷ δεδωκότι σοι ἰσχύν, δόξα τῷ σὲ στεφανώσαντι, δόξα τῷ χορηγοῦντι διὰ σοῦ, ἡμῖν παθῶν ἐκλύτρωσιν.
( Πηγή : ΙΕΡΑ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΣ ΔΡΥΙΝΟΥΠΟΛΕΩΣ , ΠΩΓΩΝΙΑΝΗΣ ΚΑΙ ΚΟΝΙΤΣΗΣ από τον δικτυακό τόπο : http://www.imdpk.gr)
Ο ΑΓΙΟΣ ΝΕΟΜΑΡΤΥΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ Ο ΕΚ ΣΑΜΑΡΙΝΗΣ
Ο Άγιος Δημήτριος ο εκ Σαμαρίνης (Μαρτύρησε στα Ιωάννινα στις 18 Αυγούστου 1808)
Οι πληροφορίες για το μαρτύριο του Αγίου Νεομάρτυρος Δημητρίου προέρχονται από τον Γάλλο Πρόξενο στα Ιωάννινα Pouqueville.
Ο Pouqueville συνάντησε τον Άγιο, ο οποίος ήταν μαθητής του πατρο-Κοσμά του Αιτωλού, μαζί με τον αρχηγό της επαναστάσεως στη Θεσσαλία παπα-Ευθύμιο Βλαχάβα στα βουνά της Πίνδου και ήταν παρών στην ανάκριση και στο μαρτύριό του.
Ο Άγιος καταγόταν από το χωριό Σαμαρίνα της Πίνδου και ήταν μοναχός στο παλαιό μοναστήρι της Αγίας Παρασκευής της πατρίδας του. Αναλογιζόμενος όμως με πόνο την κακή πνευματική κατάσταση των Ελλήνων τότε αλλά και τις διώξεις και τους εξευτελισμούς που υφίσταντο, βγήκε από το μοναστήρι του και διέτρεχε τα χωριά κηρύττοντας τον λόγο του Θεού, νουθετώντας και παρηγορώντας τους Χριστιανούς. Εκείνη την εποχή τα πράγματα ήταν ιδιαίτερα οξυμένα ,εξαιτίας του κινήματος του παπα-Βλαχάβα.
Επειδή μιλούσε για την βασιλεία του Θεού κατηγορήθηκε ο Άγιος ως στασιαστής και οδηγήθηκε σιδηροδέσμιος μπροστά στον Αλή Πασά , διότι οι Τούρκοι το περί της βασιλείας του Θεού κήρυγμα το αντιλαμβάνονταν με κοσμικό ανατρεπτικό περιεχόμενο.
Ο Αλή Πασάς ανέκρινε τον μάρτυρα, ο οποίος κρατούσε στο στήθος του ένα εικόνισμα της Παναγίας, και προσπαθούσε να δημιουργήσει «συνενόχους», να μπλέξει σε ψευδή συνομωσία τους ορθόδοξους Αρχιερείς της Θεσσαλίας. Επειδή δεν κατάφερε αυτό που ήθελε, διέταξε να βασανιστεί ο Άγιος μπροστά του λέγοντάς του ειρωνικά: Ας δούμε αν θα σε υπερασπιστεί τώρα ( η Παναγία).
Οι δήμιοι έφεραν τον μοναχό στα πόδια του τυράννου που τον έφτυσε καταπρόσωπο. Του απέσπασαν την αγία εικόνα, του έμπηξαν αιχμηρές σφήνες από καλάμια στα νύχια των χεριών και των ποδιών και του διαπέρασαν τους βραχίονες. Από το στόμα του μάρτυρος έβγαιναν μόνο οι λέξεις : Κύριε ελέησον τον δούλον σου, Βασίλισσα των ουρανών ικέτευε υπέρ ημών. Στη συνέχεια έσφιξαν γύρω από το κεφάλι του αλυσίδα από οστά, διατάζοντάς τον να ομολογήσει τους συνενόχους του. Η αλυσίδα έσπασε από το δυνατό σφίξιμο, ο μάρτυρας όμως δεν δυσανασχετεί, μόνο λυπάται που οι βασανιστές του βρίζουν τον Χριστό και την Παναγία. Στη συνέχεια τον έριξαν στη φυλακή.
Την επομένη τον κρέμασαν από τα πόδια κα άναψαν κάτω από το κεφάλι του φωτιά ώστε να καίγεται το δέρμα της κεφαλής και να πνίγεται από τον καπνό .Τον κατέβασαν τελικά φοβούμενοι μήπως πεθάνει γρήγορα. Τον ξάπλωσαν κάτω και τον πλάκωσαν μ’ ένα βαρύ τραπέζι πάνω στο οποίο ανέβηκαν και πηδούσαν για να συντριβούν τα οστά του. Τέλος τον θανάτωσαν με άλλο μαρτύριο .
Τον έχτισαν μέσα σ’ ένα τοίχο , αφήνοντας έξω μόνο το κεφάλι για να αναπνέει και τον έτρεφαν μάλιστα για να παρατείνουν την αγωνία του. Έζησε στο μαρτύριο αυτό δέκα ημέρες. Παρέδωσε την αγία του ψυχή με τα λόγια του Αγίου μάρτυρος Βαβύλα, επισκόπου Αντιοχείας : Επίστρεψον, ψυχή μου, εις την ανάπαυσίν σου, ότι ο Κύριος ευηργέτησέ σε.
Από το μαρτύριο συγκλονίστηκε ένας από τους παρόντες μωαμεθανούς, πίστεψε στον Χριστό, βαπτίστηκε και έλαβε το όνομα Γεώργιος. Συνελήφθη στο Αγρίνιο από τους ανθρώπους του Αλή και έλαβε τόσο φρικτό θάνατο, όπως γράφει ο Pouqueville , που δεν τολμά να το αναφέρει.
http://vatopaidi.wordpress.com
ΟΙ ΑΓΙΟΙ ΘΕΟΦΑΝΗΣ ΚΑΙ ΝΕΚΤΑΡΙΟΣ ΟΙ ΑΨΑΡΑΔΕΣ
Όσιοι Νεκτάριος και Θεοφάνης οι αυτάδελφοι κτήτορες της Μονής Βαρλαάμ Μετεώρων
Οι Άγιοι αυτάδελφοι ιερομόναχοι Νεκτάριος και Θεοφάνης ήταν γέννημα και θρέμμα του αρχοντικού οίκου των Αψαράδων στα Ιωάννινα, έναν οίκο που διαδραμάτισε σπουδαίο ρόλο στη ζωή της Ηπειρωτικής πρωτεύουσας.
Αρχικά το επώνυμο ξεκίνησε ως Οψαράς και σημαίνει τον ιχθυοπώλη, από το όψον - οψάριον - ψάρι. Από την διαλάληση των ιχθυοπωλών [ο ψαράς] κατά φωνητική αλίωση προήλθε το [αψαράς] και εξ αυτού και το επώνυμο Αψαράς. Αργότερα από το οψαράς προήλθε το «ο ψαράς».
Έντονη είναι η παρουσία και η ανάμειξη μελών της οικογένειας των Αψαράδων στα πολιτικά πράγματα της Ηπείρου, κατά την διάρκεια της εξουσίας του Σέρβου Δεσπότου Θωμά Πρελιούμποβιτς (1366/7 - 1384 μ.Χ.). Αναφέρεται ο Μιχαήλ Αψαράς «άνδρας επίβουλος, καταδότης και φαύλος», τον οποίο τίμησε για τις υπηρεσίες του ο τύραννος με το αξίωμα του πρωτοβεστιάριου. Μετά την δολοφονία του Πρελιούμποβιτς, ο Μιχαήλ Αψαράς συλλαμβάνεται, τυφλώνεται και κατόπιν εξορίζεται. Αντίθετα ο συγγενής του Θεόδωρος Αψαράς καλείται ως σύμβουλος από την χήρα του δυνάστου Μαρία Αγγελίνα Παλαιολογίνα και «…ἐντίμως τὸν ἀποστάτην θάπτουσι καὶ τὸν ἀδελφὸν αὐτῆς τὸν βασιλέα Ἰωάσαφ εἰσφέρουσιν…».
Οι δύο Όσιοι γεννήθηκαν στα Ιωάννινα, στα τέλη του 15ου αιώνα μ.Χ. Οι ίδιοι ξεκινούν την αυτοβιογραφία τους από την στιγμή που αφιερώθηκαν στον Θεό, χωρίς να κάνουν καμία μνεία για την αρχοντική καταγωγή τους, την ανατροφή, την μόρφωση και την περιουσία τους. Οι γονείς τους και οι τρεις αδελφές τους ενδύθηκαν το μοναχικό σχήμα και κατοικούσαν σε κάποιο κελλί κοντά στο χωριό του νησιού. Το όνομα της τρίτης αδελφής των Οσίων, πιθανότατα είναι Μαγδαληνή.
Οι δύο αυτοί αδελφοί, Νεκτάριος και Θεοφάνης, οι Αψαράδες, έλαβαν μια αξιόλογη για την εποχή τους παιδεία στην περίφημη μονή των Φιλανθρωπηνών επί ηγουμένου Μακαρίου Φιλανθρωπηνού. Όμως, τα πλούτη, η δόξα, η ικανή μόρφωση στάθηκαν αδύνατα να νικήσουν την θεϊκή τους αγάπη. Σε πολύ νεαρή ηλικία, οιστρηλατημένοι από τον θείο έρωτα, κατέφυγαν στον μοναχισμό ξεκινώντας από την Ηπειρωτική πρωτεύουσα και δικαιώνοντας τον χαρακτηρισμό της ως «Μοναχοπόλεως». Το ιερό μοναχικό σχήμα περιεβλήθησαν κατά το 1495 μ.Χ. από κάποιον Όσιο γέροντα, Σάββα ονομαζόμενο (τιμάται 3 Φεβρουαρίου). Κοντά του έμειναν δέκα ολόκληρα χρόνια, στο ασκητήριο του Τιμίου Προδρόμου της νήσου των Ιωαννίνων μέχρι την κοίμησή του, στις 9 Απριλίου 1505 μ.Χ., συλλέγοντας τους καρπούς της ησυχαστικής ζωής.
Μετά την κοίμηση του πνευματικού τους πατέρα Σάββα ανεχώρησαν για το Άγιον Όρος, στην αστείρευτη πηγή του αναχωρητισμού, για να αντλήσουν νέα στηρίγματα για την κατοπινή τους μοναχική πορεία. Στο «Περιβόλι της Παναγίας» έγιναν δεκτοί από τον πρώην Οικουμενικό Πατριάρχη Νήφωνα Β' (τιμάται 11 Αυγούστου), ο οποίος μόναζε στη μονή Διονυσίου μετά από την Τρίτη εκλογή του το 1502 μ.Χ.
Κατά το διάστημα της σύντομης παραμονής τους στη μονή Διονυσίου ζήτησαν και έλαβαν από τον αγιασμένο και φωτισμένο πνευματικό τους καθοδηγητή, Πατριάρχη Νήφωνα, «όρο και κανόνα μοναχικής καταστάσεως». Αφού με την διδασκαλία του εκπλήρωσε τις επιθυμίες τους και με την αγαθή καρδιά του τους όπλισε με τα απαραίτητα εφόδια για την πνευματική τους σωτηρία, τους συμβούλεψε να επιστρέψουν στο κελλί της μετανοίας τους, συνεχίζοντας εκεί τους ασκητικούς αγώνες τους.
Υπακούοντας στις παραινέσεις και στις εντολές του Πατριάρχου Νήφωνος, που στάθηκε γι' αυτούς δεύτερος πνευματικός πατέρας και με την υπόσχεση ότι δεν θα παρέκλιναν απ' όσα του παρήγγειλε, γύρισαν στο κελλί τους, στο νησί των Ιωαννίνων.
Επειδή όμως το βρήκαν κατειλημμένο από κάποιους κοσμικούς άρχοντες, οι οποίοι μάλιστα προέβαλαν και κτιτορικά δικαιώματα επάνω του, αναγκάσθηκαν να το εγκαταλείψουν για δεύτερη φορά. Κατέφυγαν στα ενδότερα μέρη του νησιού, όπου βρήκαν, κατά την επιθυμία τους, τόπο κατάλληλο για ησυχία και άσκηση, κοντά σε κάποιο άλλο μισοερειπωμένο και έρημο ησυχαστήριο, αφιερωμένο στον Άγιο Παντελεήμονα. Αυτό ήταν κτισμένο σε μια σπηλιά, επάνω από τη λίμνη, όπου τα νερά της είχαν εισχωρήσει μέσα στην κοιλότητα του βράχου σχηματίζοντας μια πελώρια «Γούβα», όπως τοπικά ονομαζόταν.
Πριν πολλά χρόνια είχε αγιάσει στον τόπο αυτό, ένας περίφημος για την άσκησή του ερημίτης, ο Αντώνιος. Δεκαοκτώ χρόνια είχε μείνει έγκλειστος στο κελλί και είχε προικισθεί από τον Θεό για την πολλή του καθαρότητα με διορατικό χάρισμα.
Ευθύς αμέσως επισκέφθηκαν και έλαβαν από τον Μητροπολίτη Ιωαννίνων την ευλογία του και την έγγραφη άδεια του για την ανέγερση νέου ησυχαστηρίου. Για περισσότερη ασφάλεια ζήτησαν και την έκγριση του Οικουμενικού Πατριάρχου Παχωμίου Α' (1503 - 1504 μ.Χ., 1504 - 1513 μ.Χ.). Εκείνος με ιδιόγραφο πατριαρχικό γράμμα του στήριξε τις προσπάθειές τους, ενισχύοντάς τους μάλιστα με τη διαβεβαίωση, όπως έκανε και ο Μητροπολίτης, ότι κανένας δεν θα τους εμπόδιζε στο θεάρεστο έργο τους.
Αφού εξασφάλισαν την απαιτούμενη άδεια και έγκριση, προχώρησαν αμέσως στην ανέγερση ναού και στο κτίσιμο κελλιών. Η κτιτορική δημιουργία στην πράξη αποδείχθηκε ένας μεγάλος και κοπιαστικός αγώνας. Όλη την ημέρα οι Όσιοι δούλευαν να κόψουν ένα μεγάλο τμήμα βράχου, να γεμίσουν με χώμα και πέτρες την γούβα, για να αρχίσουν κατόπιν το κτίσιμο. Τελικά το 1506/1507 μ.Χ. ανήγειραν με προσωπικά τους έξοδα το ναό του Τιμίου Προδρόμου και μαζί με αυτόν, σε σύντομο χρονικό διάστημα, περατώθηκε και η ανέγερση των κελλιών και των λοιπών απαραίτητων οικοδομών.
Οι ιερομόναχοι Νεκτάριος και Θεοφάνης ήταν κτίτορες ενός ακόμα μοναστηριού. Μετά την ανέγερση της μονής του Τιμίου Προδρόμου στο νησί, ανήγειραν για τις αδελφές τους και τους γονείς τους το μοναστικό ησυχαστήριο του Αγίου Νικολάου στο Λεπενό.
Η ιερά μονή Αγίου Νικολάου Λεπενού με την διαθήκη των κτιτόρων κληροδοτήθηκε στην ιερά μονή Βαρλαάμ. Αυτήν την χρησιμοποιούσε από τα μέσα του 16ου αιώνα μ.Χ. ως Μετόχι και ως κατάλυμα σταθμεύσεως των διακονητών Βαρλααμιτών, που φρόντιζαν τα κτήματα των Αψαράδων στην Ουσδίνα.
Η πορεία τους συνεχίστηκε με δοκιμασίες. Η τελευταία επίθεση εναντίων τους ήταν η πιο επώδυνη. Τα βέλη δεν προέρχονταν από τους αλλόπιστους Τούρκους, αλλά από αυτούς τους ίδιους τους εκκλησιαστικούς και κοσμικούς άρχοντες του τόπου, για λόγους τους οποίους, όπως αναφέρουν στην αυτοβιογραφίες τους, δεν θέλησαν να κοινοποιήσουν.
Βλέποντας όλη αυτή την δοκιμασία, τον πόλεμο και την κακία των εχθρών να αυξάνεται, ήλθε στο νού τους η συμβουλή του αγιορείτη γέροντός τους, του Αγίου Νήφωνος, που προορατικά τους είχε πει: «Ὅταν καταλάβη ὑμᾶς πειρασμός, μὴ ἀντιστῆτε αὐτῶ, ἀλλὰ ἀναχωρήσατε ἐν μοναστηρίῳ καὶ εἰρηνεύσετε».
Πράγματι μετά από τέσσερα περίπου χρόνια παραμονής τους στα Ιωάννινα εγκατέλειψαν οριστικά πια τη νεόκτιστη μονή τους και μετέβησαν κατά το 1510/11 μ.Χ. στους μετεωρίτικους βράχους αναζητώντας εκεί τη νέα εστία για την ασκητική τους τελείωση.
Τους δόθηκε από τους πατέρες της Σκήτης του Μεγάλου Μετεώρου ο στύλος του Ιερού Προδρόμου όπου και παρέμειναν για επτά χρόνια.
Η στενότητα όμως του βράχου και το ανθυγιεινό κλίμα από τους δυνατούς ανέμους δεν τους επέτρεψε να παραμείνουν περισσότερο εκεί. Γι' αυτό και στράφηκαν στην αναζήτηση καταλληλότερου χώρου. Από το πλήθος των μετεωρίτικων βράχων τους είλκυσε περισσότερο ένας πλατύς και ευάερος λίθος, ησυχαστικός και αρκετά ευρύχωρος, κατάλληλος για κατοικία, ο οποίος ονομαζόταν του Βαρλαάμ. Η επωνυμία αυτή ήταν παρμένη από τον πρώτο ερημίτη - οικιστή, που σκαρφάλωσε και εγκαταβίωσε στην απάτητη αυτή κορυφή.
Στον βράχο λοιπόν του Βαρλαάμ, ο οποίος ήταν ολοκληρωτικά έρημος και ακατοίκητος πριν από πολλά χρόνια, οι δύο Όσιοι ανέβηκαν και εγκαταστάθηκαν με την άδεια του Μητροπολίτου Λαρίσης Βησσαρίωνος και του τότε καθηγουμένου της ιεράς μονής του Μεγάλου Μετεώρου τον Οκτώβριο του 1517/18 μ.Χ.
Αμέσως μετά την ανάβασή τους στον βράχο άρχισαν τις οικοδομικές τους εργασίες, γιατί δεν σώζονταν τίποτε από τα παλαιότερα κτίσματα. Αφού έκτισαν μερικά πρόχειρα κελλιά για κατοίκηση, πρώτη τους δουλειά ήταν να ανεγείρουν τον τέλεια ερειπωμένο ναό. Από το παλαιό εκκλησάκι, που ο ερημίτης Βαρλαάμ είχε αφιερώσει στους Αγίους Τρεις Ιεράρχες, σώζονταν μόνο μερικά ετοιμόρροπα τμήματα από το Άγιο Βήμα, που εξυπηρετούσαν τις θρησκευτικές τους ανάγκες για αρκετό καιρό.
Γι' αυτό, με ανεξάντλητους σωματικούς κόπους και ταλαιπωρίες, με την αμέριστη συμπαράσταση των Οσίων υποτακτικών τους, Βενεδίκτου και Παχωμίου, οι οποίοι ήταν από την αρχή μαζί τους και με τη Χάρη του Θεού προχώρησαν στην εκ βάθρων ανέγερση του ναού.
Για περισσότερα από τριάντα χρόνια απαρασάλευτη φύλαξαν την ακολουθία των θείων ύμνων και προσευχών, την ολονύκτια αγρυπνία των Κυριακών, καθώς και κάθε άλλης δεσποτικής εορτής ή και μνήμης μεγάλου Αγίου, ενώ κατά τις υπόλοιπες ημέρες της εβδομάδος το ήμισυ της νυκτός το είχαν αφιερώσει στη δοξολογία του Θεού. Η δε καθημερινή τους δίαιτα ήταν υπερβολικά ασκητική και αδιάπτωτη.
Το 1542 μ.Χ. θεμελίωσαν το ναό των Αγίων Πάντων. Στις 17 Μαΐου του 1544 μ.Χ., ημέρα Σάββατο, την ενάτη βυζαντινή ώρα ο ναός των Αγίων Πάντων ολοκληρώθηκε.
Εν τω μεταξύ, ο Όσιος Θεοφάνης είχε ήδη δέκα μήνες ασθενής στο κρεβάτι και εξαντλημένος από την ασθένειά του βρισκόταν στα πρόθυρα του θανάτου του. Και, ενώ όλοι οι συμπαραστεκόμενοι αδελφοί και πατέρες γύρω του έκλαιγαν και θρηνούσαν και με μάτια δακρυσμένα έψελναν τον κατανυκτικό Παρακλητικό Κανόνα, έγινε ένα θαύμα. Ξαφνικά ένα υπέρλαμπρο και διαυγέστατο αστέρι είχε σταθεί πάνω από το κελλί του Οσίου, καταλάμποντάς το με υπερκόσμιο φως! Με την δύση του ηλίου η ψυχή του Οσίου Θεοφάνους μετέστη στις αιώνιες μονές. Ταυτόχρονα έσβησε και το υπερφυσικό αστέρι, σημείο της αμέτρητης δόξας που τον περίμενε στην ουράνια πολιτεία. Έξι χρόνια αργότερα, δεύτερη ημέρα της Διακαινησίμου, στις 7 Απριλίου 1550 μ.Χ., αναπαύθηκε και ο Όσιος Νεκτάριος. Ο τάφος τους και τα άγια λείψανά τους, το δεξί χέρι του Οσίου Νεκταρίου και το αριστερό χέρι του Οσίου Θεοφάνους με άφθαρτο το δέρμα επί των αγίων οστών τους, αποτελούν πηγή δυνάμεως για τους αδελφούς της μονής και τους ευλαβείς προσκυνητές.
Επειδή όμως το βρήκαν κατειλημμένο από κάποιους κοσμικούς άρχοντες, οι οποίοι μάλιστα προέβαλαν και κτιτορικά δικαιώματα επάνω του, αναγκάσθηκαν να το εγκαταλείψουν για δεύτερη φορά. Κατέφυγαν στα ενδότερα μέρη του νησιού, όπου βρήκαν, κατά την επιθυμία τους, τόπο κατάλληλο για ησυχία και άσκηση, κοντά σε κάποιο άλλο μισοερειπωμένο και έρημο ησυχαστήριο, αφιερωμένο στον Άγιο Παντελεήμονα. Αυτό ήταν κτισμένο σε μια σπηλιά, επάνω από τη λίμνη, όπου τα νερά της είχαν εισχωρήσει μέσα στην κοιλότητα του βράχου σχηματίζοντας μια πελώρια «Γούβα», όπως τοπικά ονομαζόταν.
Πριν πολλά χρόνια είχε αγιάσει στον τόπο αυτό, ένας περίφημος για την άσκησή του ερημίτης, ο Αντώνιος. Δεκαοκτώ χρόνια είχε μείνει έγκλειστος στο κελλί και είχε προικισθεί από τον Θεό για την πολλή του καθαρότητα με διορατικό χάρισμα.
Ευθύς αμέσως επισκέφθηκαν και έλαβαν από τον Μητροπολίτη Ιωαννίνων την ευλογία του και την έγγραφη άδεια του για την ανέγερση νέου ησυχαστηρίου. Για περισσότερη ασφάλεια ζήτησαν και την έκγριση του Οικουμενικού Πατριάρχου Παχωμίου Α' (1503 - 1504 μ.Χ., 1504 - 1513 μ.Χ.). Εκείνος με ιδιόγραφο πατριαρχικό γράμμα του στήριξε τις προσπάθειές τους, ενισχύοντάς τους μάλιστα με τη διαβεβαίωση, όπως έκανε και ο Μητροπολίτης, ότι κανένας δεν θα τους εμπόδιζε στο θεάρεστο έργο τους.
Αφού εξασφάλισαν την απαιτούμενη άδεια και έγκριση, προχώρησαν αμέσως στην ανέγερση ναού και στο κτίσιμο κελλιών. Η κτιτορική δημιουργία στην πράξη αποδείχθηκε ένας μεγάλος και κοπιαστικός αγώνας. Όλη την ημέρα οι Όσιοι δούλευαν να κόψουν ένα μεγάλο τμήμα βράχου, να γεμίσουν με χώμα και πέτρες την γούβα, για να αρχίσουν κατόπιν το κτίσιμο. Τελικά το 1506/1507 μ.Χ. ανήγειραν με προσωπικά τους έξοδα το ναό του Τιμίου Προδρόμου και μαζί με αυτόν, σε σύντομο χρονικό διάστημα, περατώθηκε και η ανέγερση των κελλιών και των λοιπών απαραίτητων οικοδομών.
Οι ιερομόναχοι Νεκτάριος και Θεοφάνης ήταν κτίτορες ενός ακόμα μοναστηριού. Μετά την ανέγερση της μονής του Τιμίου Προδρόμου στο νησί, ανήγειραν για τις αδελφές τους και τους γονείς τους το μοναστικό ησυχαστήριο του Αγίου Νικολάου στο Λεπενό.
Η ιερά μονή Αγίου Νικολάου Λεπενού με την διαθήκη των κτιτόρων κληροδοτήθηκε στην ιερά μονή Βαρλαάμ. Αυτήν την χρησιμοποιούσε από τα μέσα του 16ου αιώνα μ.Χ. ως Μετόχι και ως κατάλυμα σταθμεύσεως των διακονητών Βαρλααμιτών, που φρόντιζαν τα κτήματα των Αψαράδων στην Ουσδίνα.
Η πορεία τους συνεχίστηκε με δοκιμασίες. Η τελευταία επίθεση εναντίων τους ήταν η πιο επώδυνη. Τα βέλη δεν προέρχονταν από τους αλλόπιστους Τούρκους, αλλά από αυτούς τους ίδιους τους εκκλησιαστικούς και κοσμικούς άρχοντες του τόπου, για λόγους τους οποίους, όπως αναφέρουν στην αυτοβιογραφίες τους, δεν θέλησαν να κοινοποιήσουν.
Βλέποντας όλη αυτή την δοκιμασία, τον πόλεμο και την κακία των εχθρών να αυξάνεται, ήλθε στο νού τους η συμβουλή του αγιορείτη γέροντός τους, του Αγίου Νήφωνος, που προορατικά τους είχε πει: «Ὅταν καταλάβη ὑμᾶς πειρασμός, μὴ ἀντιστῆτε αὐτῶ, ἀλλὰ ἀναχωρήσατε ἐν μοναστηρίῳ καὶ εἰρηνεύσετε».
Πράγματι μετά από τέσσερα περίπου χρόνια παραμονής τους στα Ιωάννινα εγκατέλειψαν οριστικά πια τη νεόκτιστη μονή τους και μετέβησαν κατά το 1510/11 μ.Χ. στους μετεωρίτικους βράχους αναζητώντας εκεί τη νέα εστία για την ασκητική τους τελείωση.
Τους δόθηκε από τους πατέρες της Σκήτης του Μεγάλου Μετεώρου ο στύλος του Ιερού Προδρόμου όπου και παρέμειναν για επτά χρόνια.
Η στενότητα όμως του βράχου και το ανθυγιεινό κλίμα από τους δυνατούς ανέμους δεν τους επέτρεψε να παραμείνουν περισσότερο εκεί. Γι' αυτό και στράφηκαν στην αναζήτηση καταλληλότερου χώρου. Από το πλήθος των μετεωρίτικων βράχων τους είλκυσε περισσότερο ένας πλατύς και ευάερος λίθος, ησυχαστικός και αρκετά ευρύχωρος, κατάλληλος για κατοικία, ο οποίος ονομαζόταν του Βαρλαάμ. Η επωνυμία αυτή ήταν παρμένη από τον πρώτο ερημίτη - οικιστή, που σκαρφάλωσε και εγκαταβίωσε στην απάτητη αυτή κορυφή.
Στον βράχο λοιπόν του Βαρλαάμ, ο οποίος ήταν ολοκληρωτικά έρημος και ακατοίκητος πριν από πολλά χρόνια, οι δύο Όσιοι ανέβηκαν και εγκαταστάθηκαν με την άδεια του Μητροπολίτου Λαρίσης Βησσαρίωνος και του τότε καθηγουμένου της ιεράς μονής του Μεγάλου Μετεώρου τον Οκτώβριο του 1517/18 μ.Χ.
Αμέσως μετά την ανάβασή τους στον βράχο άρχισαν τις οικοδομικές τους εργασίες, γιατί δεν σώζονταν τίποτε από τα παλαιότερα κτίσματα. Αφού έκτισαν μερικά πρόχειρα κελλιά για κατοίκηση, πρώτη τους δουλειά ήταν να ανεγείρουν τον τέλεια ερειπωμένο ναό. Από το παλαιό εκκλησάκι, που ο ερημίτης Βαρλαάμ είχε αφιερώσει στους Αγίους Τρεις Ιεράρχες, σώζονταν μόνο μερικά ετοιμόρροπα τμήματα από το Άγιο Βήμα, που εξυπηρετούσαν τις θρησκευτικές τους ανάγκες για αρκετό καιρό.
Γι' αυτό, με ανεξάντλητους σωματικούς κόπους και ταλαιπωρίες, με την αμέριστη συμπαράσταση των Οσίων υποτακτικών τους, Βενεδίκτου και Παχωμίου, οι οποίοι ήταν από την αρχή μαζί τους και με τη Χάρη του Θεού προχώρησαν στην εκ βάθρων ανέγερση του ναού.
Για περισσότερα από τριάντα χρόνια απαρασάλευτη φύλαξαν την ακολουθία των θείων ύμνων και προσευχών, την ολονύκτια αγρυπνία των Κυριακών, καθώς και κάθε άλλης δεσποτικής εορτής ή και μνήμης μεγάλου Αγίου, ενώ κατά τις υπόλοιπες ημέρες της εβδομάδος το ήμισυ της νυκτός το είχαν αφιερώσει στη δοξολογία του Θεού. Η δε καθημερινή τους δίαιτα ήταν υπερβολικά ασκητική και αδιάπτωτη.
Το 1542 μ.Χ. θεμελίωσαν το ναό των Αγίων Πάντων. Στις 17 Μαΐου του 1544 μ.Χ., ημέρα Σάββατο, την ενάτη βυζαντινή ώρα ο ναός των Αγίων Πάντων ολοκληρώθηκε.
Εν τω μεταξύ, ο Όσιος Θεοφάνης είχε ήδη δέκα μήνες ασθενής στο κρεβάτι και εξαντλημένος από την ασθένειά του βρισκόταν στα πρόθυρα του θανάτου του. Και, ενώ όλοι οι συμπαραστεκόμενοι αδελφοί και πατέρες γύρω του έκλαιγαν και θρηνούσαν και με μάτια δακρυσμένα έψελναν τον κατανυκτικό Παρακλητικό Κανόνα, έγινε ένα θαύμα. Ξαφνικά ένα υπέρλαμπρο και διαυγέστατο αστέρι είχε σταθεί πάνω από το κελλί του Οσίου, καταλάμποντάς το με υπερκόσμιο φως! Με την δύση του ηλίου η ψυχή του Οσίου Θεοφάνους μετέστη στις αιώνιες μονές. Ταυτόχρονα έσβησε και το υπερφυσικό αστέρι, σημείο της αμέτρητης δόξας που τον περίμενε στην ουράνια πολιτεία. Έξι χρόνια αργότερα, δεύτερη ημέρα της Διακαινησίμου, στις 7 Απριλίου 1550 μ.Χ., αναπαύθηκε και ο Όσιος Νεκτάριος. Ο τάφος τους και τα άγια λείψανά τους, το δεξί χέρι του Οσίου Νεκταρίου και το αριστερό χέρι του Οσίου Θεοφάνους με άφθαρτο το δέρμα επί των αγίων οστών τους, αποτελούν πηγή δυνάμεως για τους αδελφούς της μονής και τους ευλαβείς προσκυνητές.
Η στενότητα όμως του βράχου και το ανθυγιεινό κλίμα από τους δυνατούς ανέμους δεν τους επέτρεψε να παραμείνουν περισσότερο εκεί. Γι' αυτό και στράφηκαν στην αναζήτηση καταλληλότερου χώρου. Από το πλήθος των μετεωρίτικων βράχων τους είλκυσε περισσότερο ένας πλατύς και ευάερος λίθος, ησυχαστικός και αρκετά ευρύχωρος, κατάλληλος για κατοικία, ο οποίος ονομαζόταν του Βαρλαάμ. Η επωνυμία αυτή ήταν παρμένη από τον πρώτο ερημίτη - οικιστή, που σκαρφάλωσε και εγκαταβίωσε στην απάτητη αυτή κορυφή.
Στον βράχο λοιπόν του Βαρλαάμ, ο οποίος ήταν ολοκληρωτικά έρημος και ακατοίκητος πριν από πολλά χρόνια, οι δύο Όσιοι ανέβηκαν και εγκαταστάθηκαν με την άδεια του Μητροπολίτου Λαρίσης Βησσαρίωνος και του τότε καθηγουμένου της ιεράς μονής του Μεγάλου Μετεώρου τον Οκτώβριο του 1517/18 μ.Χ.
Αμέσως μετά την ανάβασή τους στον βράχο άρχισαν τις οικοδομικές τους εργασίες, γιατί δεν σώζονταν τίποτε από τα παλαιότερα κτίσματα. Αφού έκτισαν μερικά πρόχειρα κελλιά για κατοίκηση, πρώτη τους δουλειά ήταν να ανεγείρουν τον τέλεια ερειπωμένο ναό. Από το παλαιό εκκλησάκι, που ο ερημίτης Βαρλαάμ είχε αφιερώσει στους Αγίους Τρεις Ιεράρχες, σώζονταν μόνο μερικά ετοιμόρροπα τμήματα από το Άγιο Βήμα, που εξυπηρετούσαν τις θρησκευτικές τους ανάγκες για αρκετό καιρό.
Γι' αυτό, με ανεξάντλητους σωματικούς κόπους και ταλαιπωρίες, με την αμέριστη συμπαράσταση των Οσίων υποτακτικών τους, Βενεδίκτου και Παχωμίου, οι οποίοι ήταν από την αρχή μαζί τους και με τη Χάρη του Θεού προχώρησαν στην εκ βάθρων ανέγερση του ναού.
Για περισσότερα από τριάντα χρόνια απαρασάλευτη φύλαξαν την ακολουθία των θείων ύμνων και προσευχών, την ολονύκτια αγρυπνία των Κυριακών, καθώς και κάθε άλλης δεσποτικής εορτής ή και μνήμης μεγάλου Αγίου, ενώ κατά τις υπόλοιπες ημέρες της εβδομάδος το ήμισυ της νυκτός το είχαν αφιερώσει στη δοξολογία του Θεού. Η δε καθημερινή τους δίαιτα ήταν υπερβολικά ασκητική και αδιάπτωτη.
Το 1542 μ.Χ. θεμελίωσαν το ναό των Αγίων Πάντων. Στις 17 Μαΐου του 1544 μ.Χ., ημέρα Σάββατο, την ενάτη βυζαντινή ώρα ο ναός των Αγίων Πάντων ολοκληρώθηκε.
Εν τω μεταξύ, ο Όσιος Θεοφάνης είχε ήδη δέκα μήνες ασθενής στο κρεβάτι και εξαντλημένος από την ασθένειά του βρισκόταν στα πρόθυρα του θανάτου του. Και, ενώ όλοι οι συμπαραστεκόμενοι αδελφοί και πατέρες γύρω του έκλαιγαν και θρηνούσαν και με μάτια δακρυσμένα έψελναν τον κατανυκτικό Παρακλητικό Κανόνα, έγινε ένα θαύμα. Ξαφνικά ένα υπέρλαμπρο και διαυγέστατο αστέρι είχε σταθεί πάνω από το κελλί του Οσίου, καταλάμποντάς το με υπερκόσμιο φως! Με την δύση του ηλίου η ψυχή του Οσίου Θεοφάνους μετέστη στις αιώνιες μονές. Ταυτόχρονα έσβησε και το υπερφυσικό αστέρι, σημείο της αμέτρητης δόξας που τον περίμενε στην ουράνια πολιτεία. Έξι χρόνια αργότερα, δεύτερη ημέρα της Διακαινησίμου, στις 7 Απριλίου 1550 μ.Χ., αναπαύθηκε και ο Όσιος Νεκτάριος. Ο τάφος τους και τα άγια λείψανά τους, το δεξί χέρι του Οσίου Νεκταρίου και το αριστερό χέρι του Οσίου Θεοφάνους με άφθαρτο το δέρμα επί των αγίων οστών τους, αποτελούν πηγή δυνάμεως για τους αδελφούς της μονής και τους ευλαβείς προσκυνητές.
http://www.saint.gr
ΟΙ ΟΣΙΟΙ ΑΥΤΑΔΕΛΦΟΙ ΜΑΞΙΜΟΣ ΚΑΙ ΙΩΑΣΑΦ
ΟΙ ΟΣΙΟΙ ΑΥΤΑΔΕΛΦΟΙ ΜΑΞΙΜΟΣ ΚΑΙ ΙΩΑΣΑΦ
Οι όσιοι αυτάδελφοι Μάξιμος και Ιωσάφ και έζησαν κατά τον 16 αι, και καταγόταν από τα Ιωάννινα.
Ελάχιστες είναι οι πληροφορίες για την ζωή και το έργο τους και τον ακριβή χρόνο της κοιμήσεώς τους.
Μιμούμενοι το παράδειγμα και το έργο των συμπατριωτών τους αγίων Νεκταρίου και Θεοφάνους των Αψαράδων , αρχίζουν την οικοδόμηση της Ιεράς Μονής Ρουσάνου των Μετεώρων το 1545 μ.Χ.
Η επιρροή των παραπάνω Αγίων είναι εμφανής στην ζωή των αυταδέλφων Μάξιμου και Ιωάσαφ, γεγονός που αποδυκνύεται και από την διαθήκη τους η οποία έχει πολλά κοινά στοιχεία με αυτή των Νεκατρίου και Θεοφάνους.
Η μνήμη τους τιμάται από την Εκκλησία μας την Β΄Κυριακή του Ματθαίου.
(αποσπάσματα από το βιβλίο “ΑΓΙΟΙ ΤΗΣ ΗΠΕΙΡΟΥ” του Κων/νου Ηρ.Δεσπότη-Εκδόσεις Παρακαταθήκη- Θεσσαλονίκη 2009- β΄ έκδοση)
Ο ΟΣΙΟΣ ΘΕΟΦΑΝΗΣ Ο ΘΑΥΜΑΤΟΥΡΓΟΣ
Ο ΟΣΙΟΣ ΘΕΟΦΑΝΗΣ o νέος και θαυματουργός
Γεννήθηκε στα Ιωάννινα, στις αρχές του 16ου αιώνα. Πήγε στο Άγιον Όρος, όπου στη Μονή Δοχειαρίου έκάρη μοναχός και αργότερα, λόγω της όσιακής ζωής του, εξελέγη ηγούμενος της εν λόγω Μονής.
Μετά από μία περιπέτεια με τον ανεψιό του, κατέληξε σ' ένα όρος της Νάουσας της Μακεδονίας, όπου έκτισε Μονή και ναό στο όνομα ' των Αρχαγγέλων.
H ζωή του υπήρξε πραγματικά άγια και γι' αυτό μετά τον θάνατο του, ή σεβάσμια κάρα του, πού μεταφέρθηκε στη Μονή της Νάουσας, έγινε αφορμή πολλών θαυμάτων.
http://www.saint.gr
Ο ΑΓΙΟΣ ΝΕΟΜΑΡΤΥΣ ΑΥΞΕΝΤΙΟΣ
Ο ΑΓΙΟΣ ΑΥΞΕΝΤΙΟΣ (Βελλάς) ο Νεομάρτυρας
Γεννήθηκε στην επαρχία Βελλάς των Ιωαννίνων το 1600, από γονείς ευσεβείς. Νεαρός ακόμα, πήγε στην Κων/πολη και δούλευε την τέχνη των γουναράδων στο χάνι, το λεγόμενο Μαχμούτ-Πασά.
Αργότερα όμως, έπεθύμησε τέρψεις και ηδονές, εγκατέλειψε την τέχνη του και προσλήφθηκε στα βασιλικά καράβια, όπου ξεφάντωνε με τους Τούρκους φίλους του.
Αυτοί οι φίλοι του όμως, τον συκοφάντησαν ότι αρνήθηκε τον Χριστό και ομολόγησε τη θρησκεία τους. Φοβισμένος ό Αυξέντιος εγκατέλειψε τα καράβια και αφού αγόρασε μια βάρκα, έκανε τον βαρκάρη.
Μετανιωμένος όμως για τα προηγούμενα σφάλματα του, θέλησε να μαρτυρήσει για τον Χριστό. Τυχαία τότε, συνάντησε τον Σύγκελλο της Μεγάλης Εκκλησίας Γρηγόριο Ξηροποταμηνό και εξομολογήθηκε τον πόθο του. Αργότερα, τον συνάντησαν στον δρόμο ναυτικοί του στόλου, τον αναγνώρισαν κα τον οδήγησαν στον κριτή.
Στο κριτήριο ο Αυξέντιος , παρά τα σκληρά βασανιστήρια, ομολόγησε πώς είναι χριστιανός.
Έτσι τον φυλάκισαν στο Πασά - Καπισί. Στή φυλακή αυτή, ό Σύγκελλος Γρηγόριος τον επισκέφθηκε και τον ενθάρρυνε να σταθεί ανδρείος μπροστά στους άπιστους. Ανακρινόμενος και πάλι ό Αυξέντιος επέμενε λέγοντας:
"Εγώ χριστιανός γεννήθηκα και χριστιανός θέλω ν' αποθάνω". Τότε τον καταδίκασαν σε θάνατο με αποκεφαλισμό.
Τον αποκεφάλισαν στις 25 Ιανουαρίου 1720 στην Κων/πολη. Ή κάρα του Άγιου σώζεται στη Μονή Ξηροποτάμου.
ΟΡΘΟΔΟΞΟΣ ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΗ ΓΩΝΙΑ-ΒΙΟΙ ΑΓΙΩΝ
Ο ΑΓΙΟΣ ΝΕΟΣ ΟΣΙΟΜΑΡΤΥΣ ΠΑΥΛΟΣ Ο ΙΩΑΝΝΙΤΗΣ
Άγιος Παύλος ο νέος Οσιομάρτυρας από τα Ιωάννινα
Ο Άγιος Παύλος κατά κόσμον ονομαζόταν Πέτρος και καταγόταν από τα Ιωάννινα.
Έμεινε ορφανός από πατέρα και η μητέρα του τον έστειλε στο Ελληνικό σχολείο του Παλάνου για να διδαχθεί τα Ιερά γράμματα.
Συνέβη όμως να έλθει σε επαφή με μοναχούς του Ιερού κοινοβίου του πρωτομάρτυρα Στεφάνου του Αγίου Όρους, και όταν αυτοί επέστρεψαν στο Άγιον Όρος τους ακολούθησε και αυτός.
Μετά από δοκιμή, έγινε μοναχός με το όνομα Παύλος.
Το 1821 όμως, συνελήφθη μαζί με άλλους συμμοναστές του, από τον ηγεμόνα Αμπλούτ Ρομπούτ πασά και οδηγήθηκε στη Θεσσαλονίκη.
Εκεί έλαβε μαρτυρικό τέλος, μετά από φρικτά και βάρβαρα βασανιστήρια στις 12 Ιουνίου του 1821.
http://www.saint.gr
Ο ΟΣΙΟΣ ΑΝΔΡΕΑΣ Ο ΕΡΗΜΙΤΗΣ ΚΑΙ ΘΑΥΜΑΤΟΥΡΓΟΣ
Ο ΟΣΙΟΣ ΑΝΔΡΕΑΣ Ο ΕΡΗΜΙΤΗΣ ΚΑΙ ΘΑΥΜΑΤΟΥΡΓΟΣ
Ο Όσιος Ανδρέας ο Ερημίτης και Θαυματουργός είναι άγνωστος στους Συναξαριστές. Στοιχεία για τη ζωή του καθώς και την Ακολουθία του, έγραψε ο Ανδρέας ο Ιδρωμένος ο Υπάργιος (+ 1847).
Σύμφωνα λοιπόν με τα στοιχεία αυτά, ο Όσιος αυτός καταγόταν από το χωριό Μονοδένδρι της Ηπείρου και έζησε στα χρόνια του βασιλιά Μιχαήλ Β' του Κομνηνού δεσπότη της Ηπείρου (1237 - 1271 μ.Χ.).
Ο Όσιος Ανδρέας, αφού εγκατέλειψε ηδονές χρημάτων, περιουσίας και συζύγου, κατοίκησε στην έρημο. Εκεί, με άσκηση και προσευχή αγίασε τη ζωή του και απεβίωσε ειρηνικά.
Ο Κύριος, κατά τον βιογράφο του, έδωσε θαυμαστό σημείο, κατά την κοίμηση του Οσίου, για να τον δοξάσει: «Ουράνιο φως και αναμμένες λαμπάδες κατέβαιναν από τον ουρανό στο σημείο που βρισκόταν το τίμιο λείψανό του».
Μόλις πληροφορήθηκε το γεγονός η βασίλισσα της Άρτας, Αγία Θεοδώρα, συγκέντρωσε την σύγκλητο και μετέβησαν στο μέρος που βρισκόταν το ιερό λείψανο και το ενταφίασαν έξω από το σπήλαιο με τιμές και ευλάβεια.
Έδωσε δε εντολή να κτίσουν ναό προς τιμήν του Οσίου.
http://www.saint.gr
Ο ΟΣΙΟΣ ΣΑΒΒΑΣ
Όσιος Σάββας ο Πνευματικός
Είναι άγνωστος ο τόπος καταγωγής του Οσίου Σάββα. Ασκήτεψε στην ιερά μονή του Τιμίου Προδρόμου της νήσου των Ιωαννίνων περί τα μέσα του 15ου αιώνα μ.Χ. και υπήρξε πνευματικός καθοδηγητής των Οσίων Νεκταρίου και Θεοφάνους των Αψαράδων (τιμούνται
17 Μαΐου).
Ήταν γόνος αρχοντικής οικογένειας και από μικρή ηλικία αγάπησε την πτωχεία του Ιησού Χριστού και έζησε μέχρι την τελευταία του πνοή ως ένας ταπεινός και πτωχός ερημίτης.
Ποτέ δεν είδαν τον Όσιο να θυμώσει, να κατακρίνει και να μνησικακεί, ενώ η καρδιά του πλημμύριζε από ταπείνωση, για την οποία ο ίδιος έλεγε: «Η ταπεινοφροσύνη είναι η πέτρα η στερεά και άρρηκτη επί της οποίας οικοδομείται η πνευματική ζωή».
Ο ασκητικός του βίος ήταν πολύ αυστηρός. Κάθε βράδυ προσευχόταν μέχρι το πρωί. Η τροφή του ήταν ελάχιστη και λιτή. Κρέας, ψάρι και τυρί δεν δέχθηκε ποτέ στο τραπέζι του, ενώ ποτέ δεν έριξε στο φαγητό του σταγόνα από λάδι.
Ο Όσιος Σάββας κοιμήθηκε με ειρήνη το 1505 μ.Χ. Όταν παρέδωσε την ψυχή του στον Κύριο, άρρητη ευωδία ανέβλυσε από το τίμιο σκήνωμά του.
Ο Όσιος ενταφιάσθηκε στη μονή του Τιμίου Προδρόμου της νήσου των Ιωαννίνων.
Στη μονή Μεταμορφώσεως του Σωτήρος, Ρουσάνου Μετεώρων φυλάσσεται με ευλάβεια ιερό λείψανο του Οσίου.
http://www.saint.gr
Η ΑΓΙΑ ΚΟΡΗ
Η ΑΓΙΑ ΚΟΡΗ
Πρέπει εξ’ αρχής να αναφέρουμε ότι η Αγία Κόρη δεν αναγνωρίστηκε από την επίσημη εκκλησία Αγία , διότι δεν υπάρχουν πλήρη αποδεικτικά στοιχεία. Ούτε Ιερά λείψανά της έχουμε, ούτε και το όνομά της δεν γνωρίζουμε. Αναγνωρίστηκε όμως στη συνείδηση των ευλαβών Χριστιανών, οι οποίοι και μαρτυρούν πληθώρα θαυμάτων.
Για τη ζωή της Αγίας Κόρης, δυστυχώς, λίγα στοιχεία υπάρχουν. Δεν γνωρίζουμε ακριβώς την προέλευσή της, αλλά ούτε και το όνομά της (γι’αυτό και ονομάστηκε Κόρη, δηλαδή κορίτσι ). Με την Αγία ασχολήθηκε ο θεολόγος – συγγραφέας κ. Λάζαρος Τσακιρίδης ο οποίος συγκέντρωσε σε βιβλίο όλες τις προφορικές παραδόσεις γύρω από την Αγία.
Οι διάφορες παραδόσεις αλληλοσυγκρούονται στις λεπτομέρειες, αλλά ο πυρύνας τους είναι ο ίδιος. Είναι αναμφισβήτητο γεγονός ότι η Αγία Κόρη έζησε την εποχή της Τουρκοκρατίας και μάλιστα επί της εποχής του τυράνου της Ηπείρου Αλή πασά (1788 – 1822 μ.Χ.). Ήταν κοπέλα εξαιρετικής καλλονής. Η σωματική της ωραιότητα όμως συμβάδιζε με την ωραιότητα της ψυχής της. Στολίδια της ήταν η σεμνότητα, η ευσέβεια και η εγκράτεια.
Αν και σε πολύ νεαρή ηλικία, είχε ώριμη σκέψη. Αντιστάθηκε σε όλες τις ηδονές που γλυκά και ύπουλα έρχονται να καταστρέψουν τις νεανικές ψυχές. Είναι πολύ πιθανό μάλιστα να είχε αποφασίσει να αφιερωθεί ολοκληρωτικά στο Θεό.
Κατά πάσα πιθανότητα καταγόταν από ένα χωριό των Ιωαννίνων. Σύμφωνα με την παράδοση, ένας σπιούνος του Αλή πασά είδε την Αγία Κόρη, έμεινε έκπληκτος από την ομορφιά της και την πρόδωσε στον Αλή πασά. Αυτός διέταξε με μεγάλη μυστικότητα ένα απόσπασμα να κυκλώσει το σπίτι της, να τη συλλάβουν και να τη μεταφέρουν στο χαρέμι του. Ο Θεός όμως δεν άφησε τη νεανική αυτή ψυχή αβοήθητη.
Μέσα στο απόσπασμα που στάλθηκε να συλλάβει την Κόρη, υπήρχε και ένας Έλληνας ο οποίος αντέδρασε εσωτερικά για την άτιμη αυτή πράξη του Αλή, διότι γνώριζε την αρετή της Κόρης. Τα μεσάνυχτα έφυγε διακριτικά από το απόσπασμα και πήγε στο χωριό, όπου βρήκε την αγνή Κόρη και της είπε πως, αν θέλει να σωθεί από τους Τούρκους, οι οποίοι έρχονται να τη συλλάβουν, πρέπει αμέσως να φύγει. Αυτή πήρε τότε μια εικόνα της Παναγίας βρεφοκρατούσας και έφυγε.
Μετά από πολλές κακουχίες, αγωνίες και βάσανα έφτασε στον Όλυμπο και βρήκε καταφύγιο στην παλιά Βροντού. Δεν γνωρίζουμε αν σε όλο το δύσκολο ταξίδι της ήταν μόνη της. Είναι σίγουρο πως μεταξύ μερικών χωριών της Ηπείρου και της Βροντούς υπήρχε επικοινωνία, διότι πολλοί Ηπειρώτες έρχονταν και δούλευαν ως υλοτόμοι. Πάντως στην παλιά Βροντού δεν θα πρέπει να έμεινε για μεγάλο διάστημα, διότι δεν μπορούσε να έχει ασφάλεια. Η Κόρη επιμελώς έκρυβε το όνομά και την καταγωγή της, αλλά είναι πιθανό να την αντιλήφθηκαν Τούρκοι απεσταλμένοι του Αλή και τότε η Αγία κατέφυγε στο τελευταίο της καταφύγιο, τη γνωστή σήμερα χαράδρα, όπου επιδόθηκε στην προσευχή.
Κατά το διάστημα της παραμονής της στη χαράδρα ανακάλυψε κάποια σπηλιά όπου και κρυβόταν. Τρεφόταν με κράνα και ρίζες, αλλά είναι πολύ πιθανό να την πλησίασαν αρκετές φορές κτηνοτρόφοι και να της πρόσφεραν τροφή. Η Αγία βέβαια δεν αποκάλυπτε την καταγωγή της ούτε και το όνομά της.
Υπάρχει μια πληροφορία ότι ο τότε ηγούμενος της Ιεράς Μονής Πέτρας Ολύμπου έβλεπε ένα φωτεινό Σταυρό πάνω από το σημείο της σπηλιάς. Ξεκίνησε με μοναχούς να επισκεφθούν το σημείο και μόλις έφθασαν τον κατέβασαν με σχοινιά. Τότε προχώρησε προς το σημείο που έλαμπε ο Σταυρός και αντίκρυσε την άγνωστη Κόρη, καταβεβλημένη και σκελετωμένη από τις κακουχίες. Ο ηγούμενος συγκινημένος τη ρώτησε πως βρέθηκε εκεί. Αυτή εξασθενημένη, ζήτησε να μεταλάβει. Τη στιγμή που κοινωνούσε ακούστηκε μια βοή. Άνοιξε ο βράχος και βγήκε Αγίασμα. Αυτό το περιστατικό μας θυμίζει το ανάλογο με την Οσία Μαρία την Αιγυπτία την οποία κοινώνησε ο Αββάς Ζωσιμάς.
Μετά από καιρό κτηνοτρόφοι βρήκαν νεκρό και σκελετωμένο το κορμί της μέσα στη ρεματιά. Λέγεται μάλιστα πως ο τόπος όλος ευωδίαζε. Οι κάτοικοι την έθαψαν στον ίδιο τόπο με ευλάβεια και σεβασμό. Μάλιστα έκτισαν και προσκυνητάρι και επισκέπτονταν πολύ συχνα τον τόπο, όπου προσκυνούσαν και άναβαν κεριά.
Με τον καιρό έγινε προσκύνημα και η Κόρη αναγνωρίστηκε Αγία στη συνείδηση των πιστών. Μάλιστα το νερό που ανέβλυζε κάτω από το προσκυνητάρι έγινε Αγίασμα το οποίο θεράπευε και θεραπεύει διάφορες ψυχικές και σωματικές ασθένειες. Οι ηλικιωμένοι θυμούνται πως, πριν το 1940 μ.Χ., υπήρχε στο προσκυνητάρι και το εικόνισμα που, όπως αναφέραμε, έφερε μαζί της η Αγία Κόρη.
Παλαιότερα υπήρχαν και κάποιες ευλαβικές συνήθειες των προσκυνητών. Όταν επισκέπονταν το προσκυνητάρι ήταν αμίλητοι. Επίσης δεν ξαναπήγαιναν την ίδια μέρα. Μάλιστα επειδή η Αγία Κόρη ήταν παρθένος, ποτέ δεν πήγαιναν κοντά στο προσκυνητάρι ταυτόχρονα άνδρας και γυναίκα, λόγω σεβασμού.
Στη Βροντού από παλια οι κάτοικοι τραγουδούσαν και απέδιδαν στην Αγία Κόρη και το εξής τραγούδι:
Τούρκος τη ζητεί κόρη Ζαγοριανή.
Τούρκος την ζητεί κι αυτή δεν θέλει.
Όταν το έμαθε, αρχίνσε να κλαίει.
Μάνα μου σφάξε με, Τούρκο δεν παίρνω.
Πέρδικα γίνομαι, στα δάση μπαίνω.
Λουλούδι γίνομαι, στη γη φυτρώνω.
Από τα πολλά θαύματα που αποδίδονται στην Αγία Κόρη, παραθέτουμε τρία:
α) Μια γυναίκα κωφάλαλη από την Κόρινθο, το 1960 μ.Χ., χωρίς να γνωρίζει τίποτα για την Αγία Κόρη, ονειρεύτηκε ότι στον Όλυμπο υπάρχει αγίασμα θαυματουργό. Ρωτώντας, το ανακάλυψε και, αφού με πολλή ευλάβεια προσευχήθηκε, πλύθηκε έπειτα με το αγίασμα. Σε λίγο άκουσε κελαιδίσματα πουλιών και άρχισε να φωνάζει: “τί ακούω; τί ακούω;” όταν έφυγε πέρασε από το χωριό Βροντού. Ήρθε μέσα στο καφενείο του χωριού και ομολόγησε το θαύμα. Το άκουσαν μερικοί κάτοικοι από την ίδια και διαδόθηκε.
β) Μια γυναίκα από την Αθήνα με παραλυσία στο σβέρκο και συγκύπτουσα στην κεφαλή, αφού προηγουμένως γύρισε πολλούς γιατρούς χωρίς θεραπεία, πληροφορήθηκε για την Αγία Κόρη. Την επισκέφθηκε γεμάτη πίστη και λαχτάρα. Τη χειραγωγούσαν, ενώ κατέβαινε τα σκαλοπάτια για το αγίασμα. Την ώρα που πλενόταν με το αγίασμα θεραπεύτηκε.
γ) Ο κ. Τσορματζίδης Παναγιώτης από την Κατερίνη, το 1962 - 63 μ.Χ., είδε το μικρό παιδί του Γεώργιο να προσβάλλεται από μια μόλυνση στο πρόσωπο το οποίο γέμισε σπυριά. Τότε μια παρέα πήγαν στην Αγία Κόρη και λειτουργήθηκαν. Μετά τη Λειτουργία ο πατέρας έπλυνε το παιδί αρκετές φορές στο αγίασμα. Έμειναν όλη την ημέρα στην Αγία Κόρη και το βράδυ γύρισαν στο σπίτι τους. Την επομένη είδαν με έκπληξη ότι όλες οι πληγές του παιδιού έφυγαν. Κάποια στίγματα που έμειναν στο πρόσωπό του, έφυγαν τις επόμενες μέρες. Το παιδί αυτό σήμερα είναι μοναχός.
ΟΡΘΟΔΟΞΟΣ ΣΥΝΑΞΑΡΙΣΤΗΣ
Ο ΟΣΙΟΣ ΑΡΣΕΝΙΟΣ Ο ΕΝ ΠΑΡΩ
Ὁ Ὅσιος Ἀρσένιος ὁ ἐν Πάρῳ
Ὁ Ὅσιος Ἀρσένιος γεννήθηκε στὰ Ἰωάννινα τὸ ἔτος 1800 καὶ ὀνομαζόταν Ἀθανάσιος. Ἀπὸ μικρὴ ἡλικία ἔμεινε ὀρφανὸς καὶ σὲ ἡλικία ἐννέα ἐτῶν μετέβη στὶς Κυδωνὶες τῆς Μικρᾶς Ἀσίας, ὅπου σπούδασε στὴν ὀνομαστικὴ σχολὴ τῆς πόλεως ἔχοντας ὡς σχολάρχη τὸν περίφημο διδάσκαλο ἱερομόναχο Γρηγόριο Σαράφη.
Κατὰ τὰ τελευταῖα ἔτη τῆς φοιτήσεώς του συνδέθηκε μὲ τὸν πνευματικὸ Γέροντα Δανιὴλ ἀπὸ τὴ Ζαγορὰ τοῦ Πηλίου, ἕναν ἀπὸ τοὺς ὀνομαστοὺς πνευματικοὺς τῆς ἐποχῆς ἐκείνης καὶ ἔγινε ὑποτακτικός του.
Τὸ ἔτος 1815 ὁ Ἅγιος ἀναχώρησε γιὰ τὸ Ἅγιον Ὄρος μὲ τὸν Γέροντα Δανιὴλ καὶ ἐκεῖ ἐκάρη μοναχός. Ἀργότερα χειροτονήθηκε Διάκονος παρὰ τὶς ἀντιδράσεις του, καθὼς δὲν θεωροῦσε τὸν ἑαυτὸ τοῦ ἄξιο καὶ μετὰ ἀπὸ ἑξαετῆ παραμονὴ στὸ Ἅγιον Ὄρος ἦλθε καὶ πάλι μὲ τὸν Γέροντά του, στὴ μονὴ Πεντέλης στὴν Ἀθήνα.
Ὅμως καὶ ἀπὸ ἐδῶ ἀναγκάστηκαν νὰ φύγουν, γιατί ἄρχισε ἡ ἐπανάσταση κατὰ τῶν Τούρκων. Στὴ συνέχεια μετέβησαν στὶς Κυκλάδες, ὅπου ὁ Ὅσιος χειροτονήθηκε τὸ 1817 Πρεσβύτερος.
Ὁ Ὅσιος Ἀρσένιος ἔδρασε κυρίως στὴν Πάρο καὶ τὴ Φολέγανδρο, ὅπου δίδαξε ἀπὸ τὸ 1829 μέχρι τὸ 1840.
Μετὰ τὴν κοίμηση τοῦ Γέροντά του Δανιήλ, ὁ Ὅσιος ἀσκήτεψε στὴ μονὴ Λογγοβάρδας τῆς Πάρου. Κοιμόταν καὶ ἔτρωγε ἐλάχιστα καὶ συνεχῶς ἀγρυπνοῦσε, προσευχόμενος γιὰ τὰ πνευματικά του τέκνα καὶ τὴ σωτηρία τοῦ κόσμου. Βασική του τροφὴ ἦταν ἡ ἀνάγνωση τῶν θείων Γραφῶν καὶ τῶν συγγραμμάτων τῶν Ἁγίων Πατέρων.
Γι’ αὐτὸ καὶ ὁ Ὅσιος θεωροῦσε τὴ μικρή του βιβλιοθήκη ὡς κῆπο τερπνότατο καὶ ὡραιότατο μὲ ἀγλαόκαρπα δένδρα, πλήρη ἀπὸ εὔχυμους καρπούς.
Ὁ Ὅσιος ἀγαποῦσε τοὺς πάντες χωρὶς διακρίσεις. Περισσότερο ὅμως ἀγαποῦσε τοὺς ἀσθενεῖς, τοὺς ὁποίους διακονοῦσε μὲ μεγάλη προθυμία.
Ὅταν τὸ 1861, κοιμήθηκε ὁ ἡγούμενος τῆς μονῆς, εὐσεβὴς ἱερομόναχος Ἠλίας, οἱ πατέρες ἐξέλεξαν ἡγούμενο καὶ προϊστάμενό τους τὸν Ὅσιο Ἀρσένιο, ὁ ὁποῖος τοὺς ποίμανε μὲ
θεοφιλὴ καὶ θεάρεστο τρόπο. Λίγα χρόνια ἀργότερα παραιτήθηκε, γιὰ νὰ ἀσχοληθεῖ ἀπερίσπαστα μὲ τὸ ἔργο τῆς ἱερᾶς ἐξομολογήσεως.
Ὁ Ὅσιος κοιμήθηκε μὲ εἰρήνη τὸ ἔτος 1877. Ἡ ἀνακομιδὴ τῶν λειψάνων του ἔγινε τὸ ἔτος 1938 καὶ ἑορτάζεται στὶς 10 Αὐγούστου. Τὰ ἱερὰ λείψανά του φυλάσσονται μὲ εὐλάβεια στὴ Μονὴ Μεταμορφώσεως τοῦ Σωτῆρος Πάρου.
http://www.synaxarion.gr-
ΜΕΓΑΣ ΣΥΝΑΞΑΡΙΣΤΗΣ
ΑΓΙΟΙ ΤΗΣ ΒΟΡΕΙΟΥ ΗΠΕΙΡΟΥ
Στην ενότητα αυτή περιλαμβάνονται οι Άγιοι που είτε κατάγονται από την Βόρειο Ήπειρο είτε μαρτύρησαν σ' αυτήν.
Η αναφορά στη γωεωγραφική περιοχή της Βορείου Ηπείρου , η οποία σήμερα με διεθνείς συμβάσεις, πλήρως αποδεκτές από την Χώρα μας, βρίσκεται στην δικαιοδοσία άλλους Κράτους γίνεται με μόνο σκοπό την ολοκλήρωση του έργου για τους Άγιους της Ηπείρου έτσι ώστε ο αναγνώστης της ιστοσελίδας μας να έχει μία πιο ολοκληρωμένη εικόνα για την Ορθοδοξία που άνθισε κι ανθεί στη γη της Ηπείρου.
ΑΓΙΟΣ ΙΕΡΟΜΑΡΤΥΣ ΕΛΕΥΘΕΡΙΟΣ ΕΠΙΣΚΟΠΟΣ ΑΥΛΩΝΟΣ
ΑΓΙΟΣ ΙΕΡΟΜΑΡΤΥΣ ΕΛΕΥΘΕΡΙΟΣ ΕΠΙΣΚΟΠΟΣ ΑΥΛΩΝΟΣ
Ό Άγιος Ελευθέριος γεννήθηκε στην Ελλάδα και έζησε το 2ο αιώνα μ.Χ.
Τότε αυτοκράτορας ήταν ό Κόμμοδος και ό Σεπτίμιος Σεβήρος.
'Ορφανός από πατέρα, ανατράφηκε σύμφωνα με τίς επιταγές του Ευαγγελίου από την ευσεβέστατη και φιλάνθρωπη μητέρα του, Άνθια. Διακαής πόθος της Άνθίας ήταν να επισκεφθεί τη Ρώμη, πού τα χώματα της είχαν βαφεί με το αίμα των Αποστόλων Πέτρου και Παύλου.
Κάποτε, λοιπόν, αποφάσισε και πήγε. Μαζί πήρε και το νεαρό γιο της Ελευθέριο. Ό επίσκοπος Ρώμης, όταν είδε τον Ελευθέριο, εκτιμώντας την πολλή νοημοσύνη του, τη θερμή πίστη και το αγνό ήθος του, τον έλαβε υπό την προστασίαν του. Μετά από λίγα χρόνια τον χειροτόνησε διάκονο και έπειτα Ιερέα.
Από τη θέση αυτή ό Ελευθέριος αγωνίστηκε με ζήλο για τη διδαχή του ποιμνίου, και σε έργα φιλανθρωπίας. Γι' αυτό και το έτος 182 μ.Χ., με κοινή ψήφο κλήρου και λαού, ανήλθε στον επισκοπικό θρόνο της Ρώμης. Ή φήμη της αρετής του έφθασε μέχρι τη Βρετανία.
Έτσι, ό βασιλιάς αυτής Λούκιος έγραψε επιστολή στον 'Ελευθέριο και του δήλωνε ότι αυτός και ό λαός του επιθυμούσαν να γίνουν χριστιανοί. Ό 'Ελευθέριος αμέσως ανταποκρίθηκε, στέλνοντας δύο εκπαιδευμένους στην πίστη άνδρες, πού κατήχησαν και βάπτισαν χριστιανούς το Λούκιο με το λαό του.
Όταν ό Σεπτίμιος Σεβήρος εξήγειρε διωγμό κατά των χριστιανών, ό 'Ελευθέριος τον ήλεγξε θαρραλέα. Τότε διατάχθηκε ό μαρτυρικός θάνατος του, μαζί με τη μητέρα του Άνθια.
Έτσι ό Ελευθέριος πέρασε "εις την ελευθερίαν της δόξης των τέκνων του Θεοϋ"1.
Δηλαδή στην ελευθερία της ένδοξης κατάστασης των παιδιών του θεού.
1. προς Ρωμαίους, η' 21.
ΟΡΘΟΔΟΞΟΣ ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΗ ΓΩΝΙΑ
Ο ΑΓΙΟΣ ΙΕΡΟΜΑΡΤΥΣ ΚΑΙ ΙΣΑΠΟΣΤΟΛΟΣ ΚΟΣΜΑΣ Ο ΑΙΤΩΛΟΣ
Ο ΑΓΙΟΣ ΙΕΡΟΜΑΡΤΥΣ ΚΑΙ ΙΣΑΠΟΣΤΟΛΟΣ ΚΟΣΜΑΣ Ο ΑΙΤΩΛΟΣ
Ο Άγιος Κοσμάς ο Αιτωλός, υπήρξε μοναχός , εθνομάρτυρας και μέγας διδάσκαλος και φωτιστής του υπόδουλου Γένους.
Οι γονείς του καταγόταν από την 'Ηπειρο.
Ο πατέρας του ήταν από το Γραμμένο των Ιωαννίνων και η μητέρα του από το Βραχώρι της Παραμυθιάς.
Γεννήθηκε στο χωριό Μέγα Δέντρο της Αιτωλίας το 1714. Τα πρώτα γράμματα ο Κώνστας , όπως ήταν το κατά κόσμο όνομα του Αγίου ,τα έμαθε στο Κρυφό Σχολειό του Μοναστηριού της Αγίας Παρασκευής στη Μάνδρα Θέρμου.Το 1743 πηγαίνει στην Αθωνιάδα Σχολή του Αγίου ΄Ορους όπου δίδασκε ο φημισμένος δάσκαλος Ευγένιος Βούλγαρης, ο οποίος τον μυεί στα μεγάλα σχέδια του για την απελευθέρωση του Έθνους.
Το 1759 εκάρει μοναχός στην Ιερά Μονή Αγίου Φιλοθέου και το 1760 εγκαταλείπει τη Μονή και πηγαίνει στην Κωνσταντινούπολη, για να συναντήσει τον δάσκαλο και αδερφό του Χρύσανθο, για να λάβει την γνώμη του για το μεγάλο εγχείρημά του, να περιοδεύσει σε όλη την Ρωμιοσύνη .
Λαμβάνει την ευλογία και την έγγραφη άδεια του ίδιου του Πατριάρχη Σεραφείμ από το Δέλβινο να εγκαταλείψει το Άγιο Όρος και να περιοδεύσει στην υπόδουλη Ελλάδα για να εμψυχώσει τους υπόδουλους Έλληνες να μορφώσει τα παιδιά τους , να μάθουν το Ευαγγέλιοκαι την Ιστορία τους,να μείνουν Ρωμιοί και να μην τουρκέψουν και χαθεί το Γένος. Διδάσκει τη γνώση του Θείου θελήματος, την Ορθοδοξία και την Ορθοπραξία, ενώ ο ίδιος ζει ασκητικά και λιτοδίαιτα, με μόνη περιουσία το ράσο του και το ραβδί του.
“Δέν έχω μήτε σακούλα, μήτε σπίτι, μήτε κασέλλα, μήτε άλλο ράσο, αλλά παρακαλώ και τον Θεό να μην μού δώσει μέχρι τέλους της ζωής μου, διότι ώσάν κάμνω άρχήν να παίρνω άσπρα, έχασα τους αδελφούς μου”, δηλώνει χαρακτηριστικά ο ίδιος ο Άγιος.
Κατασυκοφαντείται στους Τούρκους από τους Εβραίους της εποχής του , τα συμφέροντα των οποίων θίγονται από τα κηρύγματά του, μια που δίδασκε στους υπόδουλους ραγιάδες να μην δουλεύουν τις Κυριακές και τις εορτές αλλά να τις αφιερώνουν στον Θεό.
Στις 24 Αυγούστου 1779 οι Τουρκαλβανοί κρεμούν τον Άγιο στο Καλικόντασι της Βορείου Ηπείρου με τη κατηγορία ότι ξεσήκωνε τους Έλληνες κατά των Τούρκων για να αποκτήσουν την ελευθερία τους.
Το τίμιο λείψανο του , το σύρουν και το πετούν στο ποταμό Αψό βάζοντάς του μια πέτρα στο λαιμό, για να μην βρεθεί από τους Χριστιανούς. Με θεία πρόνοια όμως και με την ευλογία που είχε ο Άγιος , το λείψανό του βρίσκεται τρεις ημέρες μετά τον θάνατό του από τον παπά - Μάρκο, εφημέριο της εκκλησίας της Υπεραγίας Θεοτόκου στο Κολικόντασι , «να πλέει επάνω στο νερό του ποταμού και να στέκεται όρθιο, σαν να ήταν εν ζωή!!!»
Η μνήμη του εορτάζεται στις 24 Αυγούστου κάθε έτους.
Το έργο του
Αδύναμες κι ανίσχυρες ο λέξεις να αποτυπώσουν το μέγεθος του έργου του Αγίου Κοσμά του Αιτωλού.
Σε μια εποχή που οι αποστάσεις είναι μεγάλες , τα μέσα μετακίνησης ανύπαρκτα , ο κόσμος εξουθενωμένος από την σκλαβιά και τις κακουχίες, η εκμετάλλευση στο μεγαλείο της και η ανθρώπινη ζωή να έχει μηδαμινή αξία μπροστά στα μάτια του Τούρκου κατακτητή, ο Άγιος Κοσμάς κατορθώνει με την χάρη και ευλογία του Θεού να συμβάλλει ουσιαστικά στο χτίσιμο 210 νέων Ελληνικών Σχολείων και στην επαναλειτουργία άλλων χιλίων εκατό. Φτιάχνει 4.000 κολυμβήθρες από τις εισφορές των πλουσίων για να βαπτίζονται τα φτωχά Ελληνόπουλα της σκλαβωμένης Πατρίδας και ελευθερώνει 1.500 Χριστιανές παραμάνες από τα παλάτια των πασάδων και των μπέηδων.
Με τις ευλογίες του και τις προτροπές του μπολιάζονται χιλιάδες άγρια δέντρα για να μετατραπούν σε καρποφόρα και να ταΐσουν τους πεινασμένους Έλληνες. Με την θεία χάρη θεραπεύει παράλυτους, γιατρεύει αρρώστους και ανασταίνει νεκρούς. Όπου κηρύττει στήνει μεγάλο σταυρό και μιλά απλά στον λαό ακουμπώντας τις ψυχές τους και ενδυναμώνοντας το Ελληνορθόδοξο φρόνημά τους.
Με το προφητικό χάρισμα που του δίδεται από τον Θεό μιλά για το «ποθούμενο» , την λευτεριά των Ελλήνων, αλλά και για τα μελλούμενα.
-Θα δείτε στον κάμπο αμάξι χωρίς άλογα να τρέχει γρηγορότερα από τον λαγό.
- Θα 'ρθει καιρός που θα ζωσθεί ο τόπος με μια κλωστή.
-Θα 'ρθει καιρός που οι άνθρωποι θα ομιλούν από ένα μακρινό μέρος σε άλλο, σαν να 'ναι σε πλαγινά δωμάτια, π.χ. από την Πόλη στη Ρωσία.
-Θα δείτε να πετάνε άνθρωποι στον ουρανό σαν μαυροπούλια και να ρίχνουν φωτιά στον κόσμο. Όσοι θα ζουν τότε θα τρέξουν στα μνήματα και θα φωνάζουν: Εβγάτε σεις οι πεθαμένοι να μπούμε μείς οι ζωντανοί .
-Θα 'ρθει καιρός που θα διευθύνουν τον κόσμο τα άλαλα και τα μπάλαλα. -Από τρία μπουγάζια στενά, Κρα, Κράψη και Μουζίνα, θα περνούν πολλά στρατεύματα για την Πόλη. Καλόν είναι τα γυναικόπαιδα να βγουν στα βουνά. Θα σας ρωτούν αν είναι μακριά η Πόλη. εσείς να μη λέτε την αλήθεια, διότι θα σας κακοποιήσουν. Ο στρατός αυτός δεν θα φθάσει στην Πόλη, στη μέση του δρόμου θα μάθει ότι ο πόλεμος ετελείωσε.
-Να 'χετε το σταυρό στο μέτωπο, για να σας γνωρίσουν ότι είσθε χριστιανοί.
– Θα ΄ναι καιρός που οι Ρωμιοί θα τρώγονται συνατοί τους. Εγώ δε, σας συνιστώ αγάπη και ομόνοια.
- Οι πλούσιοι θα γίνουν φτωχοί και οι φτωχοί θα πεθαίνουν.
- Μια φούχτα μάλαμα, μια φούχτα αλεύρι.
- Καλότυχος ποιός θα ζήσει μετά το Γενικό Πόλεμο. Θα τρώει μ' ασημένιο χουλιάρι. Εσείς δεν θα τα ιδήτε αυτά. Τα δισέγγονά σας αρύς και πού.
- Θα ‘ρθει καιρός που δεν θα παρατηρείται αυτή η αρμονία που είναι σήμερα μεταξύ λαού και κλήρου.
- Θα βάλουν φόρο στις κότες και στα παράθυρα.
Ο ΟΣΙΟΣ ΙΩΑΝΝΗΣ Ο ΚΟΥΚΟΥΖΕΛΗΣ
Ο ΟΣΙΟΣ ΙΩΑΝΝΗΣ Ο ΚΟΥΚΟΥΖΕΛΗΣ
Ο Ιωάννης Κουκουζέλης (περ. 1280-περ. 1360) είναι άγιος και σπουδαίος υμνογράφος τηςΟρθόδοξης Εκκλησίας, ο οποίος άκμασε τον 12ο αι. Θεωρείται ο δεύτερος μεγαλύτερος μελοποιός μετά τον Ιωάννη Δαμασκηνό , που χαρακτηρίζεται ως "Μαΐστωρ της μουσικής", ενώ τον αποκαλούσαν ως "Αγγελόφωνο" και "Καλλικέλαδο".
Ο Βίος του
Ο Ιωάννης γεννήθηκε γύρω στο 1280 στο Δυρράχιο και ήταν μέλος αγροτικής οικογένειας. Καθώς είχε εξαιρετική φωνή πήγε στην Κωνσταντινούπολη για να σπουδάσει στην αυτοκρατορική σχολή.
Τα πρώτα χρόνια των σπουδών του υπήρξαν δύσκολα. Αργότερα γνώρισε τον ηγούμενο της Μεγίστης Λαύρας από τον οποίο έμαθε για τη μοναχική ζωή στο Άγιο Όρος και αποφάσισε να γίνει μοναχός.
Στο μεταξύ όμως ο αυτοκράτορας που είχε εκτιμήσει την τέχνη του, τον είχε διορίσει αρχιμουσικό των αυτοκρατορικών ψαλτών και ήθελε να τον παντρέψει με την κόρη κάποιου άρχοντα.
Τότε ο Ιωάννης, πήγε στον τόπο της γέννησής του για να πάρει τάχα την μητρική συγκατάθεση για τον γάμο. Όμως συνεννοήθηκε με φίλους του να πουν στη μητέρα του ψέματα ότι είχε πεθάνει.
Κατά την παράδοση λέγεται πως ακούγοντας κρυφά τη θρηνωδία (μοιρολόγι) της μητέρας του, συνέθεσε το θρήνο με τίτλο "Βουλγάρα". Στη συνέχεια πήγε στο Άγιο Όρος, στη μονή της Λαύρας αποκρύπτοντας την ταυτότητά του.
Όταν τον ρώτησε ο θυρωρός ποιος ήταν αποκρίθηκε ότι είναι χωρικός, βοσκός προβάτων κι ότι επιθυμεί το μοναχικό σχήμα. Όταν ο θυρωρός παρατήρησε ότι ήταν πολύ νέος, ο Ιωάννης απάντησε ταπεινά με τη ρήση του Προφήτη Ιερεμία «Αγαθόν ανδρί, όταν άρη ζυγόν εν τη νεότητι αυτού».
Στη Μονή της Λαύρας εκάρη μοναχός και τον διόρισαν ποιμένα των τράγων της μονής.
Σύμφωνα με την παράδοση όταν έβγαζε στην βοσκή τους τράγους, αυτοί γύριζαν αργά το απόγευμα πίσω στην στάνη τους σχεδόν νηστικοί, σε αντίθεση με άλλες φορές που τους έβοσκαν άλλοι πατέρες.
Ο Ηγούμενος ανέθεσε σε κάποιον μοναχό να παρακολουθήσει τον Ιωάννη για να δει τι συνέβαινε.
Ο μοναχός διηγήθηκε ότι καθώς έβοσκαν τα ζώα, ο Κουκουζέλης άρχισε να ψάλλει και τότε εκείνα σταμάτησαν να τρώνε και τον άκουγαν με προσοχή. Όταν σταματούσε, τότε άρχιζαν πάλι να τρώνε.
Τότε ο ηγούμενος τον προσκάλεσε με αποτέλεσμα να αποκαλυφθεί η ταυτότητά του.
Αρχικά τον επιτίμησε που δεν είχε αποκαλύψει ποιος ήταν.
Μάλιστα έγραψε τα τεκταινόμενα στον αυτοκράτορα, ο οποίος συμφώνησε να μην ενοχλήσει το μουσικό που είχε "δραπετεύσει" από το παλάτι.
Από τότε ο Ιωάννης ζούσε μέσα σε κελί της Λαύρας, και τις Κυριακές και εορτές έψαλε στον ναό με τους άλλους ιεροψάλτες. Μετά από οσιακό βίο, ανακηρύχθηκε Άγιος και η μνήμη του τιμάται την 1η Οκτωβρίου.
Αξιομηνμόνευτα περιστατικά
Σύμφωνα με την παράδοση, σε κάποια
παννυχίδα, Σάββατο της Ε΄ εβδομάδας των Νηστειών, όταν ψάλλεται ο Ακάθιστος Ύμνος, μετά το τέλος του κανόνα ο Ιωάννης αποκοιμήθηκε στο στασίδι, κουρασμένος από την αγρυπνία. Εκεί είδε σε όραμα ότι ήρθε η Θεοτόκος και του έδωσε ένα χρυσό νόμισμα, επειδή είχε ψάλλει πολύ κατανυκτικά τον ύμνο της. Αμέσως ξύπνησε, και βρήκε στο χέρι του το δώρο της Θεοτόκου. Αυτό το χρυσό νόμισμα το έκοψαν στα δύο. Το μισό βρίσκεται σήμερα δίπλα την εικόνα της Θεοτόκου στο ναό της Λαύρας και το άλλο μισό εστάλη στη Ρωσία.
Το έργο του
Ο Ιωάννης Κουκουζέλης επέφερε τροποποιήσεις και μεταβολές ή προσθαφαιρέσεις στα σημεία της συμβολικής γραφής των μελωδιών που είχε καθιερώσει ο Ιωάννης ο Δαμασκηνός.
Συνέγραψε θεωρητικό έργον περί Μουσικής τέχνης, και βιβλίο με μουσικά σημεία που περιέχει εκκλησιαστικά άσματα. Δημιούργησε το λεγόμενο Μέγα Ίσον της Παπαδικής, το οποίο αργότερα μεταφέρθηκε στη νέα μουσική παρασημαντική από τον Πέτρο τον Πελλοποννήσιο . Δημιούργησε τον κυκλικό Μέγιστο Τροχό της μουσικής, ο οποίος έχει γύρω του άλλους τέσσερις μικρότερους Τροχούς.
Καθένας από αυτούς παριστάνει με μαρτυρίες την πλάγια πτώση του κάθε πλαγίου ήχου προς τον κύριο ήχο του. Οι οκτώ ήχοι της εκκλησιαστικής μας μουσικής παραβάλλονται με τους οκτώ ήχους των αρχαίων.
Πάνω και κάτω από τους μικρότερους τροχούς δίνονται ολογράφως τα ονόματα των κυρίων και πλαγίων ήχων: Δώριος, Λύδιος, Φρύγιος, Μιξολύδιος, Υποδώριος, Υπολύδιος, Υποφρύγιος, Υπομιξολύδιος.
Ο άγιος Ιωάννης Κουκουζέλης μουσούργησε κατά τους οκτώ ήχους Χερουβικά σύντομα και μακρά έντεχνα. Από αυτά σώζεται ένα σε ήχο πλάγιο του δευτέρου (παλατιανό), ένα Κοινωνικό «Αινείτε» σε ήχο πλάγιο του πρώτου, και ένα «Γεύσασθε» σε ήχο πλάγιο του πρώτου.
Σώζονται επίσης τα μεγάλα και έντεχνα Ανοιξαντάρια, το αργό «Μακάριος ανήρ», το (εις την αρτοκλασία) «Χαίρε κεχαριτωμένη» κατ’ αναγραμματισμό σε ήχο Α΄ τετράφωνο, Αλληλουάρια σε ήχο πρώτο και πλάγιο του πρώτου, το «Άνωθεν oι Προφήται», την φήμη «Τον δεσπότην και αρχιερέα», πολυελέους, δοχές, καλοφωνικούς ειρμούς, πασαπνοάρια και πολλά άλλα. Κάποια από αυτά έχουν εκδοθεί, ενώ άλλα είναι ανέκδοτα. Η παρασημαντική του βρισκόταν σε χρήση μέχρι των μέσων του ΙΗ' αιώνα, οπότε ο Πρωτοψάλτης της Μ. Εκκλησίας Ιωάννης ο Τραπεζούντιος (1756), μετά από αίτημα του Οικουμενικού Πατριάρχου Κυρίλλου του από Νικομηδείας, άλλαξε το σύστημα των χαρακτήρων, εισάγοντας απλούστερη μέθοδο παρασημαντικής.
Τα μουσικά χειρόγραφα του αγίου Ιωάννη Κουκουζέλη φυλάσσονται στις Βιβλιοθήκες της Κωνσταντινούπολης, της Θεσσαλονίκης, των Αθηνών, του Άγιου Όρους, του Βατικανού, του Παρισιού, της Βιέννης και άλλων πόλεων.
http://el.wikipedia.org
από OrthodoxWiki
Ο ΑΓΙΟΣ ΜΕΓΑΛΟΜΑΡΤΥΣ ΙΩΑΝΝΗΣ Ο ΒΛΑΔΙΜΗΡΟΥ
Ο ΑΓΙΟΣ ΜΕΓΑΛΟΜΑΡΤΥΣ ΙΩΑΝΝΗΣ Ο ΒΛΑΔΙΜΗΡΟΥ
Ο Άγιος Μάρτυς Ιωάννης του Βλαδιμήρου γεννήθηκε τον 10ο αιώνα μ.Χ. στο Βλαδιμίρ της Βουλγαρίας και έζησε κατά τους χρόνους του αυτοκράτορα Βασιλείου Α' του Μακεδόνος (867 - 886 μ.Χ.). Ήταν υιός του Νεεμάν, υιού του πρώτου βασιλέως των Αχριδών Συμεών και της Άννης, ευσεβεστάτων Ορθοδόξων Χριστιανών. Από την παιδική του ηλικία ανατράφηκε με παιδεία και νουθεσία Κυρίου από τους γονείς του και τον Επίσκοπο Αχρίδος Νικόλαο.
Ο τσάρος της Βουλγαρίας Σαμουήλ - Στέφανος (940 - 1018 μ.Χ.), θέλοντας να υποτάξει τον Άγιο, τον φυλάκισε. Στη φυλακή, Άγγελος Κυρίου εμφανίσθηκε στον Άγιο και του αποκάλυψε το μαρτυρικό τέλος του, το οποίο δεν θα αργούσε. Μέσα στα πλαίσια των διπλωματικών του ενεργειών ο τσάρος της Βουλγαρίας τον νύμφευσε με την θυγατέρα του Κορσάρα, όμως ο Άγιος διαφύλαξε την παρθενία του.
Αφού κατέστη αυτεξούσιος βασιλέας των Σέρβων, επιδόθηκε με μεγαλύτερο ζήλο στη διάδοση και εδραίωση της Ορθοδόξου πίστεως, αφού όρισε προς τον σκοπό αυτό διδασκάλους και κήρυκες και ίδρυσε ταυτόχρονα μοναστήρια, εκκλησίες και νοσοκομεία. Μεταξύ των μονών που ιδρύθηκαν από αυτόν, ήταν και ευκτήριος οίκος βρισκόμενος μέσα σε δάσος, στον οποίο προσερχόταν καθημερινά και προσευχόταν. Ήταν πράος, δίκαιος, γενναίος και ευσεβής. Από αγάπη προς τον Θεό βοήθησε την Εκκλησία στο έργο της αντιμετωπίζοντας τους αιρετικούς και ιδιαίτερα τους Βογομίλους.
Η αποχή του από κάθε σαρκική συνάφεια με τη βασίλισσα σύζυγό του και οι καθημερινές απουσίες του για προσευχή, γέννησαν σε αυτή την υποψία ότι είχε σχέσεις με ξένες γυναίκες. Εξ αιτίας αυτού τον διέβαλε στον αδελφό της, ο οποίος αποφάσισε να τον φονεύσει. Όταν πέθανε ο τσάρος της Βουλγαρίας Σαμουήλ - Στέφανος, τσάρος στέφθηκε ο υιός του Ραντομίρ. Ο δίδυμος αδελφός του νέου τσάρου, Ιωάννης Βλαδισλάβος, παραπλανώντας τον Άγιο, τον κάλεσε να τον επισκεφθεί. Κατά την επίσκεψή του ο Άγιος Ιωάννης δολοφονήθηκε με ύπουλο τρόπο το 1015 μ.Χ. Η σύζυγός του, μετά το θάνατο του Αγίου, εγκαταβίωσε σε μοναστήρι, όπου ανοικοδόμησε ναό.
Ο Άγιος Ιωάννης και μετά το μαρτυρικό θάνατό του εξακολούθησε να ευεργετεί εκείνους που προσέτρεχαν με πίστη προς αυτόν και να θεραπεύει τους ασθενείς.
ΟΡΘΟΔΟΞΟΣ ΣΥΝΑΞΑΡΙΣΤΗΣ
Ο ΟΣΙΟΣ ΝΗΦΩΝ Ο ΧΕΙΜΑΡΡΙΩΤΗΣ (ο Καυσοκαλιβίτης)
| |
|
Ο ΟΣΙΟΣ ΝΗΦΩΝ Ο ΧΕΙΜΑΡΡΙΩΤΗΣ (ο Καυσοκαλιβίτης)
Ὁ Ὅσιος Νήφων ἐγεννήθηκε, τὸ 1315, στὸ χωριὸ Λούκοβο τῆς Χειμάρρας, γι’ αὐτὸ καὶ ὀνομάζεται καὶ Χειμαρριώτης.
Ὁ πατέρας του ἦταν ἱερέας εὐλεβέστατος. Ἀπὸ μικρὸς μελετοῦσε τὴν Ἁγία Γραφὴ καὶ τοὺς βίους τῶν Ἁγίων καὶ ἔγινε πολυμαθέστατος.
Ἐπειδὴ διψοῦσε νὰ μάθει περισσότερο τὰ τῆς μοναχικῆς πολιτείας, κατέφυγε στὴ μονὴ Γηρομερίου, ὅπου ἔγινε ὑποτακτικὸς σὲ ἕνα γέροντα Σιναΐτη ἀσκητή. Ἐκεῖ ἐδιδάχθηκε τοὺς κανόνες τοῦ ἡσυχασμοῦ καὶ τὴν τέχνη τῆς νοερᾶς προσευχῆς.
Σὲ νεαρὴ ἡλικία εἰσῆλθε στὴ μονὴ τοῦ Μεσοποτάμου τοῦ Δελβίνου, ὅπου ἐκάρη μοναχὸς καὶ ἐχειροτονήθηκε πρεσβύτερος σὲ ἡλικία εἴκοσι ἐτῶν.
Ὁ Ὅσιος Νήφων, μετὰ τὴν κοίμηση τοῦ γέροντός του, ἦλθε γιὰ μεγαλύτερους ἀσκητικοὺς ἀγῶνες στὸ Ἅγιον Ὄρος, ὅπου ἐγκαταστάθηκε στὸ σπήλαιο τοῦ Ὁσίου Πέτρου τοῦ Ἀθωνίτου († 12 Ἰουνίου), κοντὰ στὰ μέρη τῆς ἱερᾶς μονῆς Μεγίστης Λαύρας.
Ἐκεῖ ἔγινε ὑποτακτικὸς τοῦ θαυμαστοῦ ἀσκητοῦ Θεογνώστου. Μετὰ τριετία ἀναχωρεῖ καὶ ἔρχεται στὸ Κάθισμα τοῦ Μεγάλου Βασιλείου, ὅπου ἔζησε 14 χρόνια μὲ ἄσκηση καὶ προσευχή.
Ἔζησε ἄλλη μιὰ τριετία ὡς ἐφημέριος στὰ Καθίσματα τῆς Μεγίστης Λαύρας καὶ ἀρκετὰ χρόνια στὰ Βουλευτήρια.
Ἐπειδὴ ὅμως ἀγαποῦσε τὴν ἡσυχία, κατέφυγε ὡς ὑποτακτικὸς στὸν Ὅσιο Μάξιμο τὸν Καυσοκαλυβίτη († 13 Ἰανουαρίου), ὅπου μὲ αὐστηρὴ ἄσκηση διήνυσε τὸν ὑπόλοιπο χρόνο τῆς ζωῆς του μὲ μετάνοια.
Ὁ Ὅσιος Νήφων ἐκοιμήθηκε μὲ εἰρήνη, τὸ 1411
|
| |
ΜΕΓΑΣ ΣΥΝΑΞΑΡΙΣΤΗΣ
Ο ΟΣΙΟΣ ΙΕΡΟΜΑΡΤΥΣ ΕΡΑΣΜΟΣ ΚΑΙ ΟΙ ΣΥΝ ΑΥΤΩ 20.000 ΜΑΡΤΥΡΕΣ
Ο ΟΣΙΟΣ ΙΕΡΟΜΑΡΤΥΣ ΕΡΑΣΜΟΣ ΚΑΙ ΟΙ ΣΥΝ ΑΥΤΩ 20.000 ΜΑΡΤΥΡΕΣ
Ο Όσιος Έρασμος καταγόταν από την Αντιόχεια της Συρίας και έζησε στα χρόνια των αυτοκρατόρων Διοκλητιανού και Μαξιμιανού.
Έγινε κληρικός (ίσως και επίσκοπος) και διέπρεψε στη μέριμνα υπέρ των φτωχών και στο κήρυγμα του ευαγγελίου.
Από τον πόθο να ελκύσει όσο γίνεται περισσότερες ψυχές στη ζωή του Χριστού επιδόθηκε σε ακατάπαυστες περιοδείες, στη διάρκεια των οποίων δίδασκε με ζήλο το λόγο του Θεού, που συνοδευόταν με θαύματα.
Κάποτε είχε φτάσει στη σημερινή Αχρίδα, όπου είδε να κηδεύουν ένα παιδί. Το θέαμα τον συγκίνησε, διότι ο πατέρας του το είχε μονάκριβο και θρηνούσε πολύ. Πλησίασε λοιπόν το φέρετρο, προσευχήθηκε, και αφού έπιασε το χέρι του το ανέστησε.
Το θαύμα κατέπληξε τους παρευρισκόμενους, και είχε σαν αποτέλεσμα πολλοί απ' αυτούς, μαζί με το παιδί και τον πατέρα, να βαπτιστούν χριστιανοί.
Κατόπιν δήλωσε στον αυτοκράτορα Μαξιμιανό, ότι άλλους θεούς, εκτός από τον αληθινό Θεό Ιησού Χριστό, δεν γνωρίζει.
Τότε υποβλήθηκε σε σκληρά μαρτύρια και ρίχτηκε στη φυλακή.
Αργότερα όμως ελευθερώθηκε και εξακολούθησε την αποστολική του διακονία, μέχρι τα βαθιά γεράματα.
Πέθανε ειρηνικά στην πόλη Χερμελία και αξιώθηκε μάλιστα, να δει πριν πεθάνει, σε όραμα, στεφάνι υπέρλαμπρο που κατέβαινε από τον ουρανό προς αυτόν.
ΟΡΘΟΔΟΞΟΣ ΣΥΝΑΞΑΡΙΣΤΗΣ
Ο ΑΓΙΟΣ ΙΕΡΟΜΑΡΤΥΣ ΝΙΚΗΤΑΣ
Ο ΑΓΙΟΣ ΙΕΡΟΜΑΡΤΥΣ ΝΙΚΗΤΑΣ
Ο Άγιος Ιερομάρτυρας Νικήτας γεννήθηκε μεταξύ των ετών 1760 - 1770 μ.Χ. και καταγόταν από την Ήπειρο. Άλλοι συγγραφείς θεωρούν ότι ο Άγιος καταγόταν από την Τραπεζούντα του Πόντου και μάλιστα από την περιοχή των Λαζών. Την εκδοχή αυτή στηρίζουν κυρίως στην Ακολουθία των Αγιαννανιτών, που εγράφη το 1840 - 1850 μ.Χ. από τον μοναχό Ιάκωβο της Νέας Σκήτης και στην οποία αναφέρεται ότι ο Άγιος καταγόταν από την περιοχή των Λαζών του Πόντου, καθώς και στη λειψανοθήκη του Αγίου επί της οποίας αναγράφεται «Τοῦ Ἁγίου Ἱερομάρτυρος Νικήτα τοῦ Λαζοῦ».
Για τους γονείς και συγγενείς του Αγίου δεν γνωρίζουμε τίποτα το σπουδαίο. Ξέρουμε μόνο πως ήταν κρυπτοχριστιανοί.
Από το κείμενο του μαρτυρίου του δεν μας είναι γνωστό αν αρνήθηκε στην αρχή του βίου του τον Χριστό και έγινε Μωαμεθανός στις Σέρρες. Πάντως, γίνεται λόγος για την περιτομή την οποία υπέστη ο Άγιος.
Ο Άγιος έγινε μοναχός στη Σκήτη της Αγίας Άννης στο Άγιον Όρος.
Εκεί άρχισε τους πνευματικούς αγώνες ζώντας με νηστεία, αγρυπνία και προσευχή. Αργότερα χειροτονήθηκε διάκονος και πρεσβύτερος στη μονή του Αγίου Παντελεήμονος, την καλούμενη Ρωσική.
Καταληφθείς από τον πόθο του μαρτυρίου περιερχόταν τα περίχωρα των Σερρών και της Δράμας και κήρυττε ενώπιον των Τούρκων τον Χριστό ως αληθινό Θεό. Η απόφασή του ήταν να χύσει το αίμα του για την αγάπη του γλυκύτατου Ιησού.
Ο Άγιος Νικήτας εξομολογήθηκε στον προηγούμενο ιερομόναχο Κωνσταντίνο του μετοχίου της Παναγίας της Ηλιόκαλλης και μετέλαβε των Αχράντων Μυστηρίων. Αφού πέρασε από το ναό του Αγίου Γεωργίου, πήγε ύστερα στο τζαμί του Αχμέτ Πασά. Στο τζαμί αυτό έμενε ένας ιεροδιδάσκαλος των Τούρκων μαζί με τους ιεροσπουδαστές του. Ένας από τους μαθητές αυτούς ήταν χωλός και στα δύο πόδια.
Ο Άγιος Νικήτας του είπε ότι θα θεραπευθεί, εάν πιστέψει στον Χριστό.
Ο νεαρός Τούρκος ανέφερε αμέσως στον διδάσκαλό του τον λόγο που του είπε ο Άγιος.
Έτσι ο Άγιος συνελήφθη και οδηγήθηκε στο βοεβόδα των Σερρών, ο οποίος έδωσε εντολή να τον φλακίσουν. Κατά τον χρόνο της φυλακίσεώς του υπέστη πολλά και φρικώδη βασανιστήρια.
Το βράδυ του Μεγάλου Σαββάτου του έτους 1808 μ.Χ. ο Ισούχ μπέης διέταξε να εκτελεσθεί η απόφαση του θανάτου του Αγίου Νικήτα, τον οποίο κρέμασαν στην τοποθεσία Τζεριάχ - Παζάρ. Κοντά στον τόπο του μαρτυρίου του ήταν ο ναός του Αρχιστρατήγου Μιχαήλ.
Την ίδια νύχτα του μαρτυρίου ο διάκονος του ναού βγήκε από το κελλί του και είδε ένα μεγάλο φως να λάμπει σε όλη την γύρω περιοχή. Το λείψανο του Μάρτυρος έμεινε κρεμασμένο στην αγχόνη τρεις ημέρες. Την Τρίτη της Διακαινησίμου, το βράδυ, δόθηκε στους Χριστιανούς η άδεια να κατεβάσουν το ιερό λείψανο και να το ενταφιάσουν στο ναό του Αγίου Νικολάου των Σερρών.
Ο Άγιος στον τόπο του μαρτυρίου του, στις Σέρρες, τιμάται σαν Πολιούχος. Γιορτάζεται δε πανηγυρικά την Κυριακή του Θωμά.
ΟΡΘΟΔΟΞΟΣ ΣΥΝΑΞΑΡΙΣΤΗΣ
Ο ΑΓΙΟΣ ΟΣΙΟΜΑΡΤΥΣ ΝΙΚΟΔΗΜΟΣ
Ο ΑΓΙΟΣ ΟΣΙΟΜΑΡΤΥΣ ΝΙΚΟΔΗΜΟΣ
Ο Άγιος Νικόδημος καταγόταν από το Ελβασάν της Ηπείρου και ανατράφηκε από γονείς ευσεβείς.
Όταν μεγάλωσε στην ηλικία, παντρεύτηκε χριστιανή γυναίκα και απέκτησε παιδιά.
Παρακινήθηκε όμως από τους Τούρκους και έγινε μωαμεθανός.
Κατόπιν βίαια περιέτεμε και τα παιδιά του, εκτός από ένα, που οι χριστιανοί κρυφά φυγάδευσαν στο Άγιο Όρος.
Όταν πήγε στο Άγιο Όρος να βρει το παιδί του και να το εξισλαμίσει, μετανόησε, επανήλθε στον Χριστιανισμό και παρέμεινε εκεί αφού εγκατέλειψε τα εγκόσμια. Κατόπιν έγινε μοναχός με το όνομα Νικόδημος. Τον κατέλαβε όμως ο πόθος του μαρτυρίου, γι' αυτό και προετοιμάστηκε με άσκηση, νηστεία και πολλή προσευχή. Κατόπιν πήρε την ευχή του οσίου Ακακίου του Καυσοκαλυβίτη και με δάκρυα χαράς έφυγε από το Άγιο Όρος.
Με νηστεία και εγκράτεια σ' όλη τη διάρκεια της πορείας του, έφθασε στο Ελβασάν. Εκεί αναγνωρίστηκε από τους Τούρκους, συνελήφθη και οδηγήθηκε στον πασά. Απέρριψε όλες τις κολακείες των Τούρκων και με θάρρος ομολόγησε τον Χριστό. Τότε παραδόθηκε στο αγριεμένο πλήθος, που για τρεις ημέρες τον βασάνιζαν ανελέητα. Κατόπιν οδηγήθηκε στον τόπο του μαρτυρίου του, όπου μετά από προσευχή που έκανε, αποκεφαλίστηκε στις 11 Ιουλίου 1722 μ.Χ.
ΟΡΘΟΔΟΞΟΣ ΣΥΝΑΞΑΡΙΣΤΗΣ
Ο ΑΓΙΟΣ ΝΕΟΜΑΡΤΥΣ ΧΡΗΣΤΟΣ Ο ΚΗΠΟΥΡΟΣ
AΓΙΟΣ ΝΕΟΜΑΡΤΥΣ ΧΡΗΣΤΟΣ Ο ΚΗΠΟΥΡΟΣ
Ο νεομάρτυρας αυτός καταγόταν από την Αλβανία.
Σε ηλικία 40 χρονών πήγε στην Κωνσταντινούπολη και έκανε το επάγγελμα του κηπουρού.
Κάποια μέρα φιλονίκησε με έναν Τούρκο για την τιμή των μήλων που πουλούσε.
Συνελήφθη και οδηγήθηκε στον κριτή, συκοφαντούμενος, ότι είπε ότι θα γίνει Τούρκος.
Τότε τον έριξαν στη φυλακή, χωρίς ψωμί και νερό, και τον βασάνισαν σκληρά.
Στην ίδια φυλακή βρισκόταν και ο λόγιος Καισάριος Δαπόντε, που παρακολούθησε τα βασανιστήρια του Αγίου και αργότερα έγραψε το μαρτύριο του. Ο Χρήστος παρέμεινε σταθερός στην πίστη των πατέρων του και αποκεφαλίστηκε στις 12 Φεβρουαρίου 1748 μ.Χ. στην Κωνσταντινούπολη.
ΟΡΘΟΔΟΞΟΣ ΣΥΝΑΞΑΡΙΣΤΗΣ
Ο ΟΣΙΟΣ ΣΩΦΡΟΝΙΟΣ Ο ΑΓΙΑΝΝΑΝΙΤΗΣ
Ο ΟΣΙΟΣ ΣΩΦΡΟΝΙΟΣ Ο ΑΓΙΑΝΝΑΝΙΤΗΣ
Ο Όσιος Σωφρόνιος ο Αγιορείτης γεννήθηκε στην Ήπειρο από γονείς ευσεβείς το 18ο αιώνα μ.Χ. Από μικρός διακρινόταν για την σεμνή ζωή του και τον σεβασμό του στα θεία.
Όταν ήλθε σε ηλικία γάμου, οι γονείς του τον πάντρεψαν παρά τη θέληση του με μια σεμνή γυναίκα. Αλλά τη νύχτα του γάμου, έφυγε στο Άγιον Όρος.
Εκεί, στη σκήτη της Αγίας Άννας δοκιμάστηκε και εκάρη μοναχός. Αργότερα χειροτονήθηκε Ιερέας και έφτασε σε μεγάλα ύψη αγιότητας.
Η ζωή του υπήρξε ενάρετη και αγγελική. Η πνευματική του τελειότητα ήταν παράδειγμα όχι μόνο στους αδελφούς της Σκήτης της Αγίας Άννας, αλλά και σ' όλο το Άγιον Όρος. Έτσι οσιακά αφού έζησε, απεβίωσε ειρηνικά.
ΟΡΘΟΔΟΞΟΣ ΣΥΝΑΞΑΡΙΣΤΗΣ
Ο ΑΓΙΟΣ ΜΑΡΤΥΣ ΤΡΥΦΩΝ ΤΗΣ ΣΕΚΙΣΤΑΣ ΜΠΕΡΑΤΙΟΥ
Ο ΑΓΙΟΣ ΜΑΡΤΥΣ ΤΡΥΦΩΝ ΤΗΣ ΣΕΚΙΣΤΑΣ ΜΠΕΡΑΤΙΟΥ
Η ζωή και το έργο του Αγίου Τρύφωνα δεν είναι γνωστά.΄Καταγόταν από τη Ζωηρία και μαρτύρησε δι΄αγχόνης κάτω από μια ιτιά στη Σέκιστα Μπερατίου το 313μ.Χ.
Το λείψανό του βρέθηκε έπειτα από όραμα το 1848.
Ένα μέρος από το λείψανό του φυλλάσεται σε μονή στη Σέκιστα (πρώην Ιτέα) που φέρει το όνομά του.
Η μνήμη του εορτάζεται στις 19 Δεκεμβρίου και δεν πρέπει να συγχέεται με τον Άγιο Τρύφωνα που εορτάζεται στις 1 Φεβρουαρίου.
(αποσπάσματα από το βιβλίο “ΑΓΙΟΙ ΤΗΣ ΗΠΕΙΡΟΥ” του Κων/νου Ηρ.Δεσπότη-Εκδόσεις Παρακαταθήκη- Θεσσαλονίκη 2009- β΄ έκδοση)
Ο ΑΓΙΟΣ ΜΑΡΤΥΣ ΔΑΝΑΞ
Ο ΑΓΙΟΣ ΜΑΡΤΥΣ ΔΑΝΑΞ
Ὁ Ἅγιος μάρτυρας Δάναξ καταγόταν ἀπὸ τὴν πόλη Αὐλῶνα τοῦ Ἰλλυρικοῦ καὶ ἦταν ἀναγνώστης τῆς Ἐκκλησίας ἐκείνης.
Ὅταν κάποτε ὅρμησαν μέσα στὴν Ἐκκλησία οἱ εἰδωλολάτρες, ὁ Ἅγιος πῆρα τὰ ἱερὰ ἐκκλησιαστικὰ σκεύη καὶ κειμήλια, γιὰ νὰ τὰ διασώσει καὶ νὰ μὴν πέσουν στὰ χέρια τῶν ἀπίστων καὶ τὰ βεβηλώσουν καὶ τὰ διαφύλαξε σὲ τόπο ὀχυρὸ πέντε μίλια ἀπὸ τὴν πόλη πρὸς τὴ θάλασσα.
Οἱ ἄπιστοι ὅμως τὸν συνέλαβαν καὶ τὸν πίεζαν μὲ κάθε τρόπο νὰ θυσιάσει στὸ θεὸ Διόνυσο. Ὁ Ἅγιος ὅμως δὲν ὑποχωροῦσε στὶς πιέσεις, ἀλλὰ ἔμενε ἀκλόνητος καὶ σταθερὸς στὴν πίστη τοῦ Χριστοῦ.
Τότε οἱ εἰδωλολάτρες ἀπέκοψαν τὴν τίμια αὐτοῦ κεφαλή, τὸ δὲ τίμιο λείψανο αὐτοῦ τὸ ἔριξαν στὴ θάλασσα.
ΜΕΓΑΣ ΣΥΝΑΞΑΡΙΣΤΗΣ
ΟΙ ΑΓΙΟΙ ΜΑΡΤΥΡΕΣ ΔΟΝΑΤΟΣ ΚΑΙ ΘΕΡΙΝΟΣ
ΟΙ ΑΓΙΟΙ ΜΑΡΤΥΡΕΣ ΔΟΝΑΤΟΣ ΚΑΙ ΘΕΡΙΝΟΣ
Ελάχιστες είναι οι πληροφορίες για την ζωή και τον τόπο καταγωγής των μαρτύρων.
Μαρτύρησαν κατά τον διωγμό του Δεκίου το 249-251 μ.Χ., γιατί αρνήθηκαν να θυσιάσουν στα είδωλα κι ομολόγησαν την πίστη τους στον Χριστό.
Αποκεφαλίσθηκαν στις 23 απριλίου του 250 μ.Χ.
(αποσπάσματα από το βιβλίο “ΑΓΙΟΙ ΤΗΣ ΗΠΕΙΡΟΥ” του Κων/νου Ηρ.Δεσπότη-Εκδόσεις Παρακαταθήκη- Θεσσαλονίκη 2009- β΄ έκδοση)
Ο ΑΓΙΟΣ ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ ΚΑΙΣΑΡ
Ο ΑΓΙΟΣ ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ ΚΑΙΣΑΡ
Ήταν ένας από τους 70 Αποστόλους, συνεργάτης των πτωτοκορυφαίων Αποστόλων Πέτρου και Παύλου.
Χειροτονήθηκε επίσκοπος Κορώνης και Μεσσηνίας και μετά ήρθε κι εγκαταστάθηκε στο Δυρράχιο.
Υπέμενε πολλά από τους ειδωλολάτρες για την θερμή του πίστη στο Χριστό.
Η μνήμη του εορτάζεται στις 8 Δεκεμβρίου.
(αποσπάσματα από το βιβλίο “ΑΓΙΟΙ ΤΗΣ ΗΠΕΙΡΟΥ” του Κων/νου Ηρ.Δεσπότη-Εκδόσεις Παρακαταθήκη- Θεσσαλονίκη 2009- β΄ έκδοση)
Ο ΑΓΙΟΣ ΙΕΡΟΜΑΡΤΥΣ ΑΣΤΕΙΟΣ
Ο ΑΓΙΟΣ ΙΕΡΟΜΑΡΤΥΣ ΑΣΤΕΙΟΣ
Ὁ Ἱερομάρτυς Ἀστεῖος, ἔζησε κατὰ τὴν ἐποχὴ τοῦ αὐτοκράτορα Τραϊανοῦ καὶ ἡγεμονίας τοῦ Ἀγρικόλαου.
Συνελήφθη ἀπὸ τοὺς ἄρχοντες τῆς πόλης τοῦ Δυρραχίου καὶ ἐπειδὴ δὲν θυσίασε στὰ εἴδωλα, ὁδηγήθηκε στὸν ἡγεμόνα.
Ἐκεῖνος πρόσταξε καὶ ἔδειραν χωρὶς ἔλεος τὸν Ἅγιο. Ὁ Μάρτυς ὅμως παρὰ τὰ μεγάλα βασανιστήρια, ἔμεινε σταθερὸς καὶ ἀκλόνητος στὴν πίστη του.
Τότε οἱ δήμιοι μὲ ἐντολὴ τοῦ ἡγεμόνα τὸν γέμισαν μέλι καὶ τὸν κάρφωσαν σὲ ξύλινο σταυρό. Τὸ μαρτύριο πάνω στὸν σταυρὸ ἦταν πολὺ μεγάλο, μὲ δεδομένο ὅτι ἦταν καλοκαῖρι καὶ ἡ ζέστη μεγάλη.
Ἐκεῖ λοιπὸν ὁ Ἅγιος Ἀστεῖος ἐνοχλούμενος ἀπὸ τὶς σφῆκες, παρέδωσε τὸ πνεῦμα του στὸν Θεό.
ΟΙ ΑΓΙΟΙ ΜΑΡΤΥΡΕΣ ΙΣΑΥΡΟΣ , ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ, ΙΝΝΟΚΕΝΤΙΟΣ, ΦΗΛΙΞ, ΕΡΜΕΙΑΣ ΚΑΙ ΠΕΡΕΓΡΙΝΟΣ
ΟΙ ΑΓΙΟΙ ΜΑΡΤΥΡΕΣ ΙΣΑΥΡΟΣ , ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ, ΙΝΝΟΚΕΝΤΙΟΣ, ΦΗΛΙΞ, ΕΡΜΕΙΑΣ ΚΑΙ ΠΕΡΕΓΡΙΝΟΣ
Όλοι αγωνίστηκαν για το Χριστό στην Απολλωνία, όταν αυτοκράτορας ήταν ο Νουμεριανός (283-284 μ. Χ.).
Οι τρεις πρώτοι ήταν Αθηναίοι και ασπάσθηκαν τη χριστιανική πίστη που με τόση θερμότητα είχε κηρύξει ο Απ. Παύλος στους αρχαίους Αθηναίους.
Αφού συνδέθηκαν αδελφικά εν Χριστώ και με τους άλλους τρεις, όλοι μαζί ήταν πρότυπο εφαρμογής των εντολών του Κυρίου, δείχνοντας έτσι τη μεγάλη αγάπη τους σ' Αυτόν.
Άλλωστε, ο ίδιος ο Κύριος είπε πώς θέλει να τον αγαπουν αυτοί που τον ακολουθούν: «Εάν αγαπάτε με, τας εντολάς τας εμάς τηρήσατε»" (Ευαγγέλιο Ιωάννου, ιδ' 15.). Δηλαδή, αν με αγαπάτε, τηρείστε τις εντολές μου και δείξτε έτσι ότι η αγάπη σας για μένα είναι αληθινή και ειλικρινής.
Η ζωή λοιπόν των έξι αδελφικών φίλων, καταγγέλθηκε στον έπαρχο Τριπόντιο. Αυτός με κάθε τρόπο προσπάθησε να τους κάνει να θυσιάσουν στα είδωλα. Μάταια, όμως. Αυτοί ομολόγησαν Χριστόν εσταυρωμένον. Τότε τους υπέβαλε σε μια σειρά από σκληρά βασανιστήρια.
Αλλά με θαυμαστό τρόπο έμειναν αβλαβείς από αυτά και κατόρθωσαν να φέρουν πολλούς στη χριστιανική πίστη. Τελικά τους αποκεφάλισαν.
ΟΡΘΟΔΟΞΟΣ ΣΥΝΑΞΑΡΙΣΤΗΣ
