Απειρωτάν

 Ο όρος «λαογραφία» περιγράφει την επιστήμη που εξετάζει τον πολιτισμό , τις συνήθειες , τα έθιμα ενός έθνους. Πρόκειται , κατά μία εκδοχή ,της απόδοσης της λέξης φολκλόρ που χρησιμοποίησε πρώτος ο Άγγλος αρχαιολόγος Γουίλιαμ Τομς το 1846 για να προσδιορίσει την νέα επιστήμη που μελετούσε τον τρόπο ζωής ενός λαού.
Στην Ελλάδα ο πρώτος λαογράφος , ο οποίος και θεωρείται ο πατέρας της Λαογραφίας στην Ελλάδα, είναι ο Νικόλαος Πολίτης που έκανε την εμφάνισή του στο λαογραφικό χώρο στα πλαίσια της υπεράσπισης του ελληνικού έθνους από τις αλύπητες ανθελληνικές βολές από διάφορους ευρωπαίους λόγιους στο δεύτερο μισό του 19ου αιώνα. Εργάστηκε με φιλότιμο εδραιώνοντας στην Ελλάδα την επιστήμη της Λαογραφίας.

 Ο όρος «λαογραφία» περιγράφει την επιστήμη που εξετάζει τον πολιτισμό , τις συνήθειες , τα έθιμα ενός έθνους. Πρόκειται , κατά μία εκδοχή ,της απόδοσης της λέξης φολκλόρ που χρησιμοποίησε πρώτος ο Άγγλος αρχαιολόγος Γουίλιαμ Τομς το 1846 για να προσδιορίσει την νέα επιστήμη που μελετούσε τον τρόπο ζωής ενός λαού.
Στην Ελλάδα ο πρώτος λαογράφος , ο οποίος και θεωρείται ο πατέρας της Λαογραφίας στην Ελλάδα, είναι ο Νικόλαος Πολίτης που έκανε την εμφάνισή του στο λαογραφικό χώρο στα πλαίσια της υπεράσπισης του ελληνικού έθνους από τις αλύπητες ανθελληνικές βολές από διάφορους ευρωπαίους λόγιους στο δεύτερο μισό του 19ου αιώνα. Εργάστηκε με φιλότιμο εδραιώνοντας στην Ελλάδα την επιστήμη της Λαογραφίας. 
Σημαντική φυσιογνωμία, μια από τις κορυφαίες μορφές της Ελληνικής Λαογραφίας, με συγγραφικά χαρίσματα και σπουδαία οργανωτική ικανότητα, ο Νικόλαος Πολίτης άρχισε από νωρίς το λαογραφικό του έργο με τη δημοσίευση σχετικών σχολίων σε περιοδικά της εποχής.
 
Το έργο του "Μελέτη επί του βίου των νεωτέρων Ελλήνων, Νεοελληνική Μυθολογία", που εξέδωσε σε δύο μέρη το 1871 και 1874 βραβεύτηκε από τους κριτές του Ροδοκανακείου Φιλολογικού Διαγωνίσματος, ενώ η αναγνώριση του κύρους του ως σημαντικού λαογράφου προήλθε από τα έργα του "Παροιμίες", "Εκλογές από τα τραγούδια του ελληνικού λαού" και τις σοφές του μελέτες, πολλές από τις οποίες περιέλαβε στα "Λαογραφικά Σύμμεικτα".
 
Ο Ν. Πολίτης υπήρξε καθηγητής της Ελληνικής Μυθολογίας και της Αρχαιολογίας από το 1890. Λίγα χρόνια αργότερα περιέλαβε και θέματα λαογραφικά στις πανεπιστημιακές του παραδόσεις. Ίδρυσε και οργάνωσε την "Ελληνική Λαογραφική Εταιρία" και το "Λαογραφικό Αρχείο", με σκοπό να συστηματοποιήσει τη μελέτη των εκδηλώσεων του λαϊκού βίου. Εξάλλου τα περιοδικά "Λαογραφία" και "Επετηρίς του Κέντρου Ερεύνης της Ελληνικής Λαογραφίας" της Ακαδημίας Αθηνών, που είναι τα κυριότερα ελληνικά περιοδικά λαογραφικού περιεχομένου με διεθνή απήχηση, υπήρξαν αποκυήματα της δημιουργικής έμπνευσης του Ν. Πολίτη.
 
  Ο Πολίτης έχοντας υπόψη του ότι λέξεις συνώνυμες των λέξεων "λαός" και "γράφων" είχαν ήδη χρησιμοποιηθεί για να δηλώσουν σχετικές με τη λαογραφία επιστήμες όπως εθνογραφία χρησιμοποίησε τον όρο "λαογραφία" χωρίς δισταγμό, για να εκφράσει την επιστήμη που αντικείμενό της είναι ο λαός και οι εκδηλώσεις του.
 
Σύμφωνα με το Διάγραμμα του Καθηγητή Μέγα, που έχει επικρατήσει, αντικείμενο της Ελληνικής Λαογραφίας στις τρεις αντίστοιχες ενότητες του λαϊκού βίου (υλικός, πνευματικός, κοινωνικός βίος) είναι κατά τη σχηματοποίηση του καθηγητή Στέφανου Ήμελλου:
 
Ι. Υλικός βίος:
Α'. Κατοικία
Β'. Ενδυμασία, υπόδεση, κόμμωση, καλλωπισμός
Γ'. Τροφές και ποτά
Δ'. Ποιμενική ζωή
Ε'. Γεωργία
Στ'. Αλιεία, σπογγαλιεία.
Ζ'. Κυνήγι.
Η'. Μελισσοκομία.
Δ'. Τεχνική, επαγγέλματα, λαϊκή βιοτεχνία
 
ΙΙ. Πνευματικός βίος
Α'. Λαϊκή πίστη και λατρεία.
Β'. Μαγεία
Γ'. Μαντεία
Δ'. Λαϊκή ιατρική
Ε'. Λαϊκή φιλολογία.
 
ΙΙΙ. Κοινωνικός βίος
(Ήθη και έθιμα στη ζωή του ατόμου και της κοινωνίας)
Α'.  Γέννηση και βάπτιση, γάμος 
Β'. Οικιακή και οικογενειακή ζωή.
Γ'. Κοινωνική ζωή.
Δ'. Θρησκευτική ζωή.
Ε'. Εθιμική απονομή του δικαίου (λαϊκό δίκαιο).
 
Σαν Σύλλογος Ηπειρωτών Κοζάνης στην προσπάθεια μας να κρατήσουμε ζωντανή την παράδοση του τόπου μας παραθέτουμε δύο προσπάθειες στον δρόμο αυτό.
Η πρώτη αφορά το λαογραφικό υλικό που συλλέχτηκε και συντηρήθηκε με πολύ κόπο και παραθέτουμε σαν μια φωτογραφική έκθεση , με πληροφορίες για την χρηστικότητα όλων αυτών των αντικειμένων . Όλα αυτά τα υλικά υπάγονται στην ενότητα του υλικού βίου (Κατοικία . Ενδυμασία, υπόδεση, λαϊκή βιοτεχνία κλπ).
Η δεύτερη προσπάθεια-ενότητα αφορά την ντοπιολαλιά η οποία υπάγεται στον κοινωνικό βίο (Λαϊκή φιλολογία).
 
Η σημασία της διάσωσης της λαϊκής μας παράδοσης είναι ιδιαίτερα μεγάλη και οι λόγοι οι οποίοι γέννησαν την επιστήμη της Λαογραφίας δεν έχουν αλλάξει και πάρα πολύ.
Η δυνατότητα να γνωρίζουμε από πού προέρχονται τα ήθη και τα έθιμα μας , γλώσσα ακόμα και οι καθημερινές μας συνήθειες μας βοηθούν να περπατήσουμε πιο σίγουροι, χωρίς να μπορεί κανείς να αλλοιώσει ή να πληγώσει την συνείδηση των ανθρώπων που αποτελούν μια ομάδα με γεωγραφικό προσδιορισμό (Ηπειρώτες , Μακεδόνες, Πόντιοι κλπ) ή ολόκληρο το έθνος.
Ο Σύλλογος Ηπειρωτών Κοζάνης στην προσπάθεια του αυτή θα δεχθεί με μεγάλη χαρά κάθε βοήθεια ή παρατήρηση . Μπορείτε να επικοινωνείτε μαζί μας μέσω ηλεκτρονικού ταχυδρομείου στην διεύθυνση : apeirotan@syllogosipirotonkozanis.gr ή χρησιμοποιώντας την σχετική φόρμα που θα βρείτε στην στήλη “επικοινωνία” της ιστοσελίδας μας.